ÖĞRETMEN NİTELİĞİNİN ARTIRILMASI

Öğretmen, uygarlıkların temel taşıdır.

Öğretmen yetiştirmeyi kendisi için hedef seçmeyen her uygarlık, er geç yıkılmaya ve unutulmaya mahkumdur.

Uygarlık, ne kadar şatafatlı kalıplar içinde sunulursa sunulsun, yasal düzenlemeler ne kadar düzgün düzenlenirse düzenlensin, toplumlar ne kadar seçkin liderler yetiştirirse yetiştirsin, bunları eğitim-öğretim yoluyla bireylere ve topluma özümsetecek, aşılayacak, uygulama sahasını sağlayacak öğretmenini yetiştirmedikçe asla etkili ve başarılı olamaz.

Nice düşünür, aydın ve liderin üzerinde hemfikir olduğu gibi, öğretmen bir çağın, bir ulusun geleceğini satın alabilecek tek kişidir.

Çünkü onun hedefi, insana yön vermek, onu düzene koymak ve yeryüzünün aydınlanmasını sağlamaktır.

Bu nedenle Milli Eğitim Şurası’nda, başlı başına “Öğretmen Niteliğinin Artırılması” konusunun ele alınması son derece yerinde ve faydalı olmuştur.

Bugünkü yazımızda 19. Milli Eğitim Şurası’nda  “Öğretmen Niteliğinin Artırılması” ana başlığı altında alınan tavsiye kararlarını sizlerle paylaşmaya çalışacağız.

Öğretmen Aday Adaylarının Niteliği ve Seçimi:

Öğretmen niteliklerinin arttırılmasının ön koşullarından biri istekli, başarılı ve mesleğin bilişsel olduğu kadar duyuşsal ve psiko-motor yeterliklerini de taşıyan öğrencilerin mesleğe kazandırılmasıdır.

YGS/LYS sıralamasında başarılı olan ve öğretmenlik mesleğini ilk üçte tercih eden öğrenciler teşvik edilmelidir. Lisans öğrenimleri sürecinde akademik başarılarını sürdürmeleriyle kaydıyla burs ve barınma desteği sağlanmalıdır.

Eğitim Fakültelerinin programlarına öğrenci yerleştirmede kullanılan YGS/LYS puan türleri tekrar gözden geçirilmelidir.

Öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarına öğrenci seçim sürecinde; öğretmen yeterlikleri doğrultusunda öğretmen ilgi ve yetenekleri temel alan çoklu değerlendirme ilkeleri hayata geçirilmelidir.

Öğretmen Eğitiminde Hizmet Öncesi Eğitimin Niteliği:

Öğretmenlerin niteliklerin arttırılması sürecinde mesleğin özellik ve gereklerine uygun başarılı öğrencilerin seçimi mesleğin niteliğinde bir iyileştirme yaratsa da, meslekleşmeye ve nitelik arttırmaya yönelik hizmet öncesi lisans eğitim ve öğretim süreçlerinin aşağıda belirtilen yönleriyle öğretmen yeterlikleri temelinde iyileştirilmesi kritik bir önem taşımaktadır.

Öğretmenlik mesleğine akademik/sosyal/psikolojik açıdan uygun olmayan öğrencilere diğer fakülte ve bölümlere yatay ve dikey geçiş imkânları sunulmalıdır.

Öğretmen yetiştirmeye yönelik öğretim programlarında uygulama derslerinin oranı yüzde 50’ye yaklaştırılmalıdır.

Öğretmen yetiştirme sürecinde okullarda yapılacak çalışmaların önemine istinaden daha etkili yürütülmesi için fakülte-okul işbirliği sürecine işlerlik kazandırılmalıdır.

Eğitim fakültesi dışında öğretmenlik atamasına kaynaklık teşkil eden lisans programlarından mezun olanlara uygulanacak öğretmen yetiştirme programları uygulamalı ağırlıklı en az iki yıllık olacak şekilde yeniden düzenlenmelidir.

Eğitim fakültesi dışında öğretmenlik atamasına kaynaklık teşkil eden lisans programlarında öğrenimlerine devam eden öğrencilere MEB’in ihtiyaçları ve YÖK’ün belirleyeceği ölçütler doğrultusunda eğitim fakültelerince ‘öğretmenlik meslek bilgisi’ dersleri sunulmalıdır.

Eğitim fakültelerinde öğrenci kontenjanları azaltılarak öğretim elemanı başına düşen öğrenci sayıları dünya ölçütleri göz önüne alınarak yeniden düzenlenmelidir.

Eğitim fakültelerindeki öğretim elemanlarının öğretmen eğitimi konusunda yeterlikleri, yükseltilmesi konusunda tedbirler alınmalıdır.

Öğretmen yetiştiren kurumların akademik ve örgütsel teşkilatlanması ve programları on iki yıllık zorunlu eğitim sistemi doğrultusunda ve ulusal/uluslararası akreditasyon modellerine dayalı olarak yeniden yapılandırılmalıdır.

Alanında deneyimli ve başarılı öğretmenlerden yükseköğretim kurumlarının öğretmen yetiştiren kurumlarında özellikle uygulama gerektiren ders/konularda yararlanılmalı ve işbirliği yapılmalıdır.

MEB’in geliştirdiği genel öğretmen yeterlilikleri ve özel alan yeterlikleri tüm paydaşların geri bildirimleri ve teknolojik pedagojik alan bilgisi de dikkate alınarak güncellenmeli ve halen yeterlikleri geliştirilmemiş alanlar için ivedi olarak çalışmalara başlanmalıdır.

Eğitim fakültelerinde uygulanmakta olan öğretim programları, MEB ile birlikte geliştirilen öğretmen yeterlikleri doğrultusunda, Yüksek Öğretim Kurulu, Öğretmen Yetiştirme Çalışma Grubu’nun koordinasyonunda yeniden yapılandırılmalıdır.

Başta eğitim fakülteleri olmak üzere tüm öğretim kademelerine yönelik öğretmen yetiştiren yükseköğretim programlarında, mesleki yeterliğe ilişkin dersler dışında, ‘müfredat dışı etkinlikler’ olarak tanımlanabilecek sanat, spor, müzik ve kültür temalı, etkinlik merkezli seçmeli genel kültür dersleri konulmalı ve eğitsel kol ve kulüp faaliyetleri işlevsel hale getirilmelidir. Böylece öğretmen adaylarının okullara ve öğrencilerine taşıyabilecekleri entelektüel birikimleri arttırılmalıdır.

Başta eğitim fakülteleri olmak üzere öğretmen yetiştiren diğer yükseköğretim kurumlarında öğrenimlerine devam eden öğrenci sayıları ve bu kurumların kapasitesi ile ihtiyaç duyulan öğretmen sayısı düşünüldüğünde yeni eğitim fakültesi ve var olan eğitim fakültelerinde yeni programlar ihtiyaç hasıl olmadığı takdirde açılmamalıdır. İhtiyaç halinde yeni eğitim fakültelerinin ve öğretmen yetiştirme programlarının açılması için ulusal ve uluslararası standartlar belirlenmeli ve yeni programlar bu standartları temel alarak açılmalıdır.

Millî Eğitim Bakanlığı´nın Fatih Projesi´yle birlikte okullarda kurduğu/kuracağı teknolojiler öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarında kurulmalı ve öğretmen aday adaylarına bu teknolojilere ilişkin temel bilgi ve beceriler kazandırılmalıdır.

Öğretim elemanı yetiştirmek üzere mevcut olan yurt içi ve yurt dışı doktora ve araştırma bursları ihtiyaç duyulan öncelikli alanlara ilişkin çeşitlendirilmeli, artırılmalı ve özellikle yurt dışı lisansüstü programlara seçilen bursiyerlerin görevlendirilecek ilgili yükseköğretim kurumlarıyla iletişimi ve koordinasyonu sağlanmalıdır.

Yükseköğretim kurumlarının üç temel işlevinden biri olan “toplumsal katkı” bağlamında, öğretim üyelerinin başta mesleki gelişim etkinlikleri olmak üzere, Milli Eğitim Bakanlığı´nın pedagojik, yönetsel yapı ve süreçlerinin geliştirilmesinde görev ve çabaları akademik yükseltme sürecinde kredilendirilmelidir.

ÖĞRETMEN NİTELİĞİNİN ARTIRILMASI