Ülkemizde Özel Öğretim

İki hafta önce bir hizmetiçi eğitim semineri dolayısıyla Mardin’deydik. Söz konusu seminere; aralarında Ankara, İstanbul, İzmir, Bursa, Adana, Samsun, Trabzon, Rize, Antalya ve Edirne gibi illerimizin de bulunduğu 25 ilden 350 civarında İlçe Milli Eğitim Müdürü davetliydi. Seminerde ağırlıklı olarak özel motorlu taşıt sürücü kursları ve diğer özel öğretim kurumları mevzuatı ve adı geçen kurumların işleyişiyle ilgili usul ve esaslar ele alındı. Biz de bu vesileyle bugünkü yazımızda, ülkemizde özel okul ve diğer kurumların açılış başvuru süreci konusunda bilgiler sunmaya çalışacağız.

Bilindiği üzere, Ülkemizde bütün özel ve resmi okul ve kurumlar, Tevhidi Tedrisat Kanunu gereği  Milli Eğitim Banlığı’nın gözetim ve denetimi altındadır. Dolayısıyla bu okul/kurumların açılışı, takip edecekleri eğitim programı, okutacakları ders kitabı ve kullanacakları  her türlü ders araç ve gerecin onayı ile çalıştıracakları idareci, öğretmen ve diğer personelin atanması, ... gibi tüm iş ve işlemler, Milli Eğitim Bakanlığı’nın yetki ve sorumluluğu içinde yürümektedir.

Ülkemiz oldukça genç bir nüfusa sahip olup bu nüfusun da büyük bir kısmı öğrencilerden oluşmaktadır. Bugün çeşitli örgün eğitim kurumlarında ve yükseköğretimde yaklaşık 20 milyon öğrenci öğrenim görmektedir. Buradan nüfusumuzun en az yüzde 25'ini öğrencilerin oluştuğu anlamı çıkmaktadır.

Öğrenci sayımız, aralarında Danimarka, Hollanda, Belçika, Yunanistan, Portekiz ve İsveç gibi devletlerin de bulunduğu Avrupa Birliği üyesi 20 devletin nüfusundan ayrı ayrı daha fazladır. Bu genç insan kaynağımız, en büyük güç ve zenginliğimizdir. Dolayısıyla son yıllarda büyük ivme kazanan eğitim yatırımları sonucunda iyi yetişen genç insan gücümüz, Ülkemizi pek çok batılı ülkeyle bilimsel, teknolojik, mal ve hizmet üretimi alanında rekabet edebilir hale getirmiştir.

Ancak buna karşın, yüzde 3’lük özel okul oranımız gelişmiş ülkeler ortalaması olan yüzde 25’in çok gerisinde yer almaktadır. Bu durum, daha çok ülkenin ekonomik göstergeleri ve toplumun eğitime yönelik verdiği önemle açıklanabilir.

Bu bağlamda, iki yıl önce başlatılmış olan özel okulların eğitimden aldığı payın ve okullaşma oranının artırılmasına yönelik birtakım teşvikler çok önemli, gerekli ve yerindedir. Çünkü devletin mevcut eğitim bütçesine hiçbir ilave yük getirmeden, devlet okulunda okuyan bir öğrencinin devlete olan maliyeti oranında, özel okulla gitmek isteyen tüm öğrenciler için kontenjan sınırlaması olmaksızın teşvik uygulamasının sürdürülmesinde sayısız yararlar vardır.

Ülkemizde özel öğretim kurumu açmak için; kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı gereklidir. Kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatının verilebilmesi için, gerçek kişilerde kurucu, tüzel kişilerde kurucu temsilcisinin, form dilekçe ve belgelerle ilgili valilik veya kaymakamlığa müracaat etmesi gerekir. Müracaat eden kişiye, müracaat tarihinin yazılı olduğu bir alındı belgesi verilir.

Kaymakamlıklara yapılan müracaatlara ilişkin dosya, üç iş günü içinde bir üst yazı ile valiliğe gönderilir. Yapılan müracaatın mevzuat hükümlerine uygun olup olmadığını incelemek üzere il millî eğitim müdürlüğünce en az iki maarif müfettişi, maarif müfettişi sayısı beş ve daha az olan illerde ise bir maarif müfettişi ile bir şube müdürü görevlendirilir. Maarif müfettişlerince görevlendirme onay tarihinden itibaren en geç on beş iş günü içinde düzenlenen inceleme raporunda ve valilikçe kurumun açılmasında bir sakınca bulunmadığının belirtilmesi hâlinde, dosya beş iş günü içinde Bakanlığa gönderilir. Bakanlıkça iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi uygun görülen okullar dışındaki kurumlara valilikçe beş iş günü içinde kurum açma izni düzenlenir. Valilikçe kurum açma izni düzenlenen kurumlara Bakanlıkça on beş iş günü içinde iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenir. Bakanlıkça okullara on beş iş günü içinde kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenir.  Sürelerin hesaplanmasında evrak giriş tarihleri esas alınır.

Kurum bilgilerinde değişiklik olması durumunda kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatı yeniden düzenlenir. Valiliklerce, denizcilik veya havacılık gibi kurslara verilen kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatının birer örneği ilgili kurum ve kuruluşlara, motorlu taşıt sürücü kurslarına verilen kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatının bir örneği ise il emniyet müdürlüğüne gönderilir. Okulların grupları, Genel Müdürlükçe belirlenen bina standartlarına göre üç yıllık geçici süre için belirlenerek kurum açma izninde belirtilir. Üç yıllık süre içinde Genel Müdürlükçe belirlenen ve internet sayfasında yayınlanan Özel Okullar Değerlendirme Yönergesine göre Genel Müdürlükçe veya maarif müfettişlerince yapılan denetim sonucunda düzenlenecek rapor doğrultusunda valiliğin uygun görüşü de dikkate alınarak hazırlanan sertifikaya göre okulun grubu belirlenerek kurum açma izni yeniden düzenlenir.

Önümüzdeki yazıda, kurum açma izni ile iş yeri açma ve çalışma ruhsatının verilebilmesi için ilgili valilik veya kaymakamlığa yapılan müracaatta, form dilekçeyle birlikte istenen belgeler hakkında bilgiler sunmaya çalışacağız.

Ülkemizde Özel Öğretim