Trikotilomani: Saç Yolma Hastalığı

Trikotilomani, kişinin sıklıkla saç ya da diğer vücut kıllarını (bıyık, kirpik, sakal vb.) koparma hastalığıdır.

Trikotilomaninin tipik özelliği kişinin saçlarını kellik yaratacak düzeyde koparmasıdır. Yaygınlığı binde 5 civarındadır. Genelde kadınlarda erkelere oranla daha sık görülür.

Trikotilomani, dürtü kontrol bozuklukları arasında yer alır. Kişi saçını yoluyor olmaktan rahatsızdır, davranış öncesi engellemeye isteklidir ancak kendini engelleyemez ve davranışı gerçekleştirir. Kişilerin çoğu koparma eylemi öncesi gerginlik hissetmekte eylemi gerçekleştirdikten sonra ise rahatlama duymaktadır.

Trikofaji de beraberinde görülebilir. Trikofaji saç yeme anlamına gelir. Tedavi edilmezse ciddi bağırsak sorunlarına yol açabilir. Saç koparma eyleminden önce genelde belli ritüeller gerçekleştirilir. Bu ritüeller genelde ağızla ilgilidir. Kılı ağza sürmek, yanaklara sürmek, kılı ısırmak gibi.

Trikotilomani, negatif duygulara sebep olur. Suçluluk ve utanma en sık görülenlerdir. Kişinin sosyal hayatını da olumsuz etkileyebilir. Kişi saçlarındaki kellikleri saklamak için sosyal ortamlardan çekilir ya da eşarp, peruk gibi aksesuarlarla bu kelliği kapatmaya çalışır. Saç kayıpları kişinin özgüveninin azalmasına sebep olur.

Bu alan yeni bir araştırma alanıdır. Trikotilomaninin sebebi tam olarak bilinmemektedir. Bazı teoriler bağımlılık olarak nitelendirirken bazıları stresi azaltan bir davranış diğerleri ise kendi kendine zarar verme davranışı olarak nitelendirirler.

Bu alanda davranışçı tedaviler yaygındır. Öncelikle saç yolma davranışını değiştirme üzerine odaklanılır. Kişinin saç yolma davranışı öncesi hangi ritüelleri uyguladığı, hangi stres ortamlarının davranışı tetiklediği gibi saç yolmayla ilişkili durumların farkında olması sağlanır. Saç yolma davranışı yerine konabilecek alternatif davranışlar üzerinde durulur, danışanla beraber belirtilen durumlarla ilgili kayıt tutulur ve planlama yapılır. Bunun yanında kişi duygusal destek de almalıdır.

Saç koparma ciddi bir rahatsızlıktır ve belirtiler fark edildiğinde bir uzmandan yardım alınmalıdır.

Trikotilomani: Saç Yolma Hastalığı