Bazı durumlarda ticaret mallarına bir fiyat sınırlaması koymak caiz mi?   


  • Oluşturulma Tarihi : 04.12.2021 08:51
  • Güncelleme Tarihi :
Bazı durumlarda ticaret mallarına bir fiyat sınırlaması koymak caiz mi?    yazının resmi

İslam’ın ekonomik anlayışında serbest piyasa anlayışı vardır. Bu anlayışta isteyen istediği oranda mal alır ve satar. Bu malı da istediği fiyata alır ve satar. Tabi olağan durumlar için geçerlidir. Ancak olağan üstü dönemlerde deprem, afet, kıtlık… Dönemlerinde devlet gerektiğinde malın hem stokunu, karaborsasını, önlemek hem de kıtlıktan dolayı insanların mağdur duruma düşmemeleri için fiyatlara fıkhi bir tanımla narh koyabilir. Yani fiyatlara sınırlama getirebilir. 

Lakin bugünkü piyasa koşulları gibi zamanlarda fiyatlara sınırlama getirilmez. Fiyatlara sınırlandırma getirilmediği gibi aynı zamanda kar oranlarına da bir sınırlandırma getirilmez. Çünkü istenilen bütün temel ihtiyaçlar her yer de var. Günümüzde de serbest rekabet piyasası var. Bir markette ya da iş yerinde satılan malının fiyatını beğenmeyen vatandaş hemen diğer marketten ya da iş yerinden ihtiyacını alabiliyor.  

Kıtlık ve karaborsa olmadığından fiyatlara ve kar oranlarına bir oran koyulmaz. Tabi her ne kadar dinen fiyatlara bir oran koyulmasa da Müslüman yakışan başta ticaretinde olmak üzere hayatın her alanında ehli vicdan olmasıdır. 

Buna göre fetva anlamında kişinin yüzde yüz karla bir malı satmasında dinen bir sakınca yoktur 

İnsan kabirde dünyada yaptıklarından dolayı sorgulanır mı? 

Dinen ölümle başlayıp yeniden dirilmeye kadar devam edecek hayata, kabir hayatı denir. Hz. Peygamber, “Kabir, ahiret duraklarının ilkidir. Bir kimse o duraktan kurtulursa, sonraki durakları daha kolay geçer. Kurtulmazsa, sonrakileri geçmek daha zor olacaktır.” (Tirmizi, “Zühd”, 5) şeklinde buyurarak, ahiret hayatının ölümle başladığını bizlere bildirmiştir. 

İnsanı öldükten sonra kabirde sorgulayacak melekler Münker ve Nekirdir. Bu melekler ölünün kendisine gelerek “Rabb’in kimdir?”, “Peygamberin kimdir?” “Dinin nedir?” diye soracak, iman ve güzel amel sahipleri, bu sorulara doğru cevaplar verecekler ve kendilerine cennet kapıları açılarak gösterilecektir. 

Kâfir ve münafıklar ise bu sorulara doğru cevap veremeyecek, onlara da cehennem kapıları açılarak cehennem gösterilecektir. Kâfirler ve münafıklar kabirde acı ve sıkıntı içinde azap görürlerken, müminler nimetler içerisinde mutlu ve sıkıntısız bir hayat süreceklerdir. 

Ancak insan, bu dünyadayken yaptıkları veya yapmadıklarından dolayı mahşerde mahkeme-i kübrada hesap verecektir. Buradaki hesaptan sonra insanlar mükâfatlandırılmak için cennete cezalandırılmak içinse cehenneme gönderilecektir. 

Günün Ayeti

Yaradılışça siz mi daha çetinsiniz, yoksa gök mü?

Naziat, 79/27

Günün Hadisi 

“Sizler kıyamet günü isimlerinizle ve babalarınızın isimleriyle çağrılacaksınız. Öyleyse isimlerinizi güzel koyun.” 

(Ebu Davud, “Edeb”, 69.) 

Günün Sözü

Allah’a şükür rızkı artırır.

Hz. Mevlana

Günün Duası 

Allah’ım bugün bana geçmiş günahlarımı affettirecek bir amel nasip eyle. 

Bunları biliyor muyuz? 

Hadîs-i Cibrîl Nedir? 

Hz. Peygamber ashabı (arkadaşları) ile otururlarken, Cebrail’in insan suretinde gelip; İslâm’ı, îmânı ve ihsânı sorduğunda Resulullah’ın verdiği cevapları bildiren hadîs-i şerîf demek.

Günün Nüktesi 

Mü’mi’nin faziletli ve zeki olanı… 

Abdullah İbni Ömer diyor ki: 

Bir gün Resûl-i Ekrem’in yanında bulunuyordum. Ensardan bir adam gelip selâm verdikten sonra: 

- Yâ Resûlallah! Hangi mü’min daha faziletlidir? diye sordu. 

Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem de: 

- “Ahlâkı en iyi olan mü’min”, diye cevap verdi. 

O zât yine: 

- Yâ Resûlallah! Hangi mü’min daha zekidir? diye sorunca: 

- “Ölümü en çok hatırlayıp ölümden sonrası için en iyi hazırlık yapanlar zeki adamlardır” buyurdu. 

(İbni Mâce, Zühd 31). 

Bazı durumlarda ticaret mallarına bir fiyat sınırlaması koymak caiz mi?   
Doç. Dr. Zeki Uyanık
Yazarımız Kim ?

Doç. Dr. Zeki Uyanık