İslam dini ticarette belli bir kar oranı emrediyor mu?

     İslam’ın ekonomik anlayışında serbest piyasa anlayışı vardır. Bu anlayışta isteyen istediği oranda mal alır ve satar. Bu malı da istediği fiyata alır ve satar. Tabi olağan durumlar için geçerlidir. Ancak olağan üstü dönemlerde deprem, afet, kıtlık… Dönemlerinde devlet gerektiğinde malın hem stokunu, karaborsasını, önlemek hem de kıtlıktan dolayı insanların mağdur duruma düşmemeleri için fiyatlara fıkhi bir tanımla narh koyabilir. Yani fiyatlara sınırlama getirebilir.

     Lakin bugünkü piyasa koşulları gibi zamanlarda fiyatlara sınırlama getirilmez. Fiyatlara sınırlandırma getirilmediği gibi aynı zamanda kar oranlarına da bir sınırlandırma getirilmez. Çünkü istenilen bütün temel ihtiyaçlar her yer de var. Günümüzde de serbest rekabet piyasası var. Bir markette ya da iş yerinde satılan malının fiyatını beğenmeyen vatandaş hemen diğer marketten ya da iş yerinden ihtiyacını alabiliyor.

     Kıtlık ve karaborsa olmadığından fiyatlara ve kar oranlarına bir oran koyulmaz. Tabi her ne kadar dinen fiyatlara bir oran koyulmasa da Müslüman yakışan başta ticaretinde olmak üzere hayatın her alanında ehli vicdan olmasıdır.

Para peşin, mal veresiye şeklinde yapılan alış veriş caiz midir?

     Alım satım akitlerinde malın peşin olması asıldır. Bedeli ise tarafların anlaşmasına göre peşin de vadeli de olabilir. Ancak örfe ve ihtiyaca binaen, Hz. Peygamber bazı durumlarda paranın peşin malın vadeli olarak satılmasına izin vermiştir. Bu şekilde yapılan alım satım akdine de Fıkıhta selem veya selef akdi denilir.

     Hz. Peygamber bir hadisinde; “Hurmada selem yapan kişi, belirli ölçekle, belirli tartı ile ve belirli süreye kadar selem yapsın. “ buyurmuştur (Müslim, Müsakat, 25; Buhari, Selem, 2).

     Ancak selem akdi yani para peşin mal vadeli akdi ancak misli mallarda yapılabilir. Caiz olması için de; paranın peşin, malın cinsinin, miktarının, niteliklerinin belli olması, malın teslim tarihinin ve teslimi masraf gerektiriyorsa teslim yerinin belirtilmesi gerekir.

     Fakat standart olmayan fabrikasyon eşya veya hayvan, gibi kıyemi malların para peşin mal veresiye şeklinde sonradan teslimi şartıyla (selem yoluyla) satılması caiz değildir (Merğinani, el-Hidaye, III, 71.).

Ücretle Kur’an okumak caiz mi?

       Ölüye faydası dokunan ibadetlerden bir tanesi de Kur’an okumaktır. Kur’an okuyup veya  okutmakla sevabını ölen kişiye bağışlamak dinimizce uygun bir davranıştır.

       Cumhuru ulemaya göre bir kimse hiçbir maddi menfaat beklemeden ve almadan Kur’an-ı okur ve bunun sevabını ölüye bağışlarsa yaptığı bu davranış sünnete uygun ve faydalı bir davranıştır. Onun için bir kimse babasının ruhuna bir Kur’an okutsa ya da hatim indirtse  bu Kur’an-ı okuyan, hatimi indiren kimse pazarlık konusu yapmadan şu veya bu miktarı istemeden okutan kimse gönlünden okuyana bir rakam verse caizdir. Dinen hiçbir sakıncası yoktur.

       Fakat pazarlıklı bir şekilde, bir menfaat karşılığında başkalarına Kur’an okumak dinen  uygun değildir. Okurum ama şu kadar vereceksin demek gibi.

Tuğla, demir, kereste gibi inşaat malzemeleri borç olarak alınıp verilebilir mi?

Misli olan yani taneleri birbirlerinin benzeri olan, birisi diğerinin yerine geçebilen malların borç olarak verilmesi caizdir. Çünkü bu tür malların kendileri tüketildikten sonra, misillerini iade etmek mümkündür.

 Tuğla, demir, kereste gibi inşaat malzemeleri de bu kabildendir. Dolayısıyla bu malların borç olarak alınıp verilmeleri de caizdir.

Günün Ayeti

“Ben size gelecek o çağrışma gününden (kıyamet gününden) korkuyorum. O gün arkanıza dönüp kaçacaksınız. Fakat sizi Allah'tan koruyacak olan yoktur. Her kimi Allah şaşırtırsa, artık ona bir yol gösterici bulunmaz”

 Günün Hadisi

Üç dua vardır ki, bunlar şüphesiz kabul edilir: Mazlumun duası, yolcunun duası ve babanın evladına duası."

(İbn Mâce, “Dua”, 11)

Günün Sözü

Dostlarınıza bir gün düşmanınız olabileceklermiş gibi, düşmanlarınıza ise bir gün dostunuz olabileceklermiş gibi davranın.

Bernard Shaw

Günün Duası

Allah’ım kusurlarımızı ve günahlarımızı affet, bizi tövbesi kabul edilen kullardan eyle.

Bunları biliyor muyuz?

Hakimiyet Nedir?

Din, namus ve vatan gibi üstün değerleri koruma, bunların saldırıya uğramasından dolayı öfkelenme, savunmak için harekete geçme, utanç verici bir işi yapmaktan kaçınma, aralarında kan bağı bulunan kimselerde bulunan birbirini koruma duygusu demektir.

Günün Nüktesi

700 Yıllık Altın Öğüt…

Şeyh Edebali’nin Osmanlı Devletinin kurucu ve damadı olan Osman Bey’e verdiği öğütler 700 Yıllık altın nasihat hükmündedir.

Şöyle söyler Edebali:

  “Oğul insanlar vardır şafak vaktinde doğar, akşam ezanında ölürler. Avun oğlum avun. Güçlüsün, kuvvetlisin, akıllısın, kelamlısın, ama bunları nerede, nasıl kullanacağını bilemezsen sabah rüzgarında savrulur gidersin…

Öfken ve nefsin bir olup aklını yener. Daima sabırlı, sebatlı ve iradene sahip olasın. Dünya senin gözlerinin gördüğü gibi büyük değildir. Bütün fethedilmemiş gizemler, bilinmeyenler, görülmeyenler ancak senin fazilet erdemlerinle gün ışığına çıkacaktır. Ananı, atanı say, bereket büyüklerle beraberdir.

Bu dünyada inancını kaybedersen, yeşilken çorak olur, çöllere dönersin. Açık sözlü ol, her sözü üstüne alma. Gördün söyleme, bildin bilme. Sevildiğin yere sık gidip gelme, kalkar muhabbetin itibar olmaz. Üç kişiye acı:

 *Cahiller arasındaki alime,

 * Zenginken fakir düşene,

* Hatırlı iken itibarını kaybedene.

Unutma ki, yüksekte yer tutanlar, aşağıdakiler kadar emniyette değildir. Haklı olduğunda mücadeleden korkma.

“Bilesin ki atın iyisine DORU,”

 “Yiğidin iyisine DELİ derler.”

İslam dini ticarette belli bir kar oranı emrediyor mu?