Paraya sıkışan esnafın çekini vadesinden önce değerinden düşük parayla nakde çevirmesi caiz mi?


  • Oluşturulma Tarihi : 15.01.2015 07:00
  • Güncelleme Tarihi :
Paraya sıkışan esnafın çekini vadesinden önce değerinden düşük parayla nakde çevirmesi caiz mi? yazının resmi

        İş sahasında sıklıkla karşılaşılan konulardan da biri de çek, senet kırdırma hadisesidir.  Elinde çek veya senedi bulunan ve nakit paraya ihtiyacı olan birinin, çek veya senedi, üzerindeki fiyattan düşük bir rakamla bir başkasına kırdırması dinen uygun bir işlem değildir. Yani kişinin elinde 5 ay vadeli 10 milyar liralık çek varsa, bunu 9 milyar karşılığında bir başkasına kırdırması dinen caiz değildir.

        Çünkü böyle bir uygulama haksız kazanca ve faize neden olduğundan dinen caiz değildir. Zira İslam fıkhında alış veriş bir malı alıp satma ile meydana gelir her iki tarafta da yani alıcı ile satıcı da bir bedel olmalıdır. Bedel yoksa alış veriş meydana gelmemiş olur. Çek, senet kırdırma da alış verişin şartları tahakkuk etmediğinden dinen uygun görülmemiştir.

 Bulduğumuz eşyayı ya da paraya dinen ne yapmamız gerekir?

Başkalarının rızası olmadan mallarını ellerinden almak caiz olmadığı gibi, kaybettikleri mal ya da eşyayı alıp sahiplenmek de caiz değildir.

Bir kimse bir yerde bir miktar para veya eşya bulsa onu sahibine vermek üzere alabilir. Ancak kendine mal edinmek üzere alması başkasının malını gasp etmek hükmündedir. Buluntu eşya konusunda takip edilecek yöntem şöyledir:

Bulunduğu yerde bırakıldığı takdirde telef olmasından korkulan bir şeyi sahibine vermek üzere almak vacip; telef olmayacak şeyleri almak ise mubahtır.

Bir kimse bulduğu bir şeyi alırken, onu sahibine teslim etmek üzere aldığına çevresindekileri şahit tutar. Bulunan eşyanın sahibi çıkar ve onun kendisine ait olduğunu ispat ederse eşyayı ona teslim eder.

Buluntu eşya, onu sahibine vermek üzere alanın yanında emanet durumundadır. Bir kusuru olmaksızın bu mal kaybolsa veya telef olsa, sahibi çıktığında bedelini ona ödemekle yükümlü olmaz.

Buluntu eşyayı elinde bulunduran kimse bunu malın değerine göre uygun görülen bir süre ilan eder ve bekler. Sahibi çıkmazsa o malı yoksul kimselere sahibi adına tasadduk eder.

Veresiye alış veriş yapmanın dinen bir sakıncası  var mı?

       Bir malı peşin fiyatına satmak nasıl caiz ve makul ise veresiye fiyatına zamlı satmak da öyle câiz ve makuldür.  Zira veresiye satışta malın karşılığı olan bedel bir kaç ay geciktirilmektedir.  Diğer bir ifade ile uzatılmaktadır. Dolayısıyla vade uzayınca malı satanın bir zararı söz konusu olmaktadır. Bu zararını telafi etmek için malın fiyatını bir miktar yükseltmesinde dinen bir sakınca yoktur.

    Ama bunu yaparken iki tarafta peşin fiyata mı yoksa vadeli fiyata mı anlaştıklarını alış veriş esnasında söylemeleri ve bunun üzerinde anlaşmaları gerekir. Şayet böyle olmazsa o zaman bu alış- veriş geçersiz olur.

 Cemaatle kılınan namazda ön saf dolmadan arka safta namaza durmak namaza zara verir mi?

Cami içinde ön taraflarda boşluk varken, zaruret bulunmadıkça gerilerden imama uymak caiz ise de mekruhtur.

Günün Ayeti

Gerçekten senin için ahiret dünyadan daha hayırlıdır.

Günün Hadisi

“İnsanların en kârlısı, ömrü uzun, ameli güzel olandır.”

 Tirmizî, Zühd 21

Günün Sözü

Unutma ki! Nefret ve kinin ertesi pişmanlıktır.

Mevlana

Günün Duası

Allah’ım ülkemizin ve milletimizin ihtiyacı olan huzuru bizden esirgeme

Bunları biliyor muyuz?

Masiyet nedir?

Günah ve isyan olan inanç, söz, fiil ve davranışlara denir.

 

Günün Nüktesi

İman…

      Hakim Tirmizi’ye; “İmanın gitmesine en çok sebep olan günah nedir? Diye sordular. Cevaben dedi ki:

      Üç günah vardır: Birincisi. İman, nimetine kavuştuğuna şükretmemek;

      ikincisi, imanın gitmesinden korkmamak; üçüncüsü, müminleri incitmek ve onlara eziyet etmek.

Paraya sıkışan esnafın çekini vadesinden önce değerinden düşük parayla nakde çevirmesi caiz mi?
Doç. Dr. Zeki Uyanık
Yazarımız Kim ?

Doç. Dr. Zeki Uyanık