Satın alınıp teslim alınmamış mallar zekâta tabi olur mu?


  • Oluşturulma Tarihi : 18.03.2025 09:01
  • Güncelleme Tarihi : 18.03.2025 09:01

Satın alınıp da teslim alınmamış mallar zekâta tabi olur mu?

Satın alınıp teslim alınmamış mallar zekâta tabidir. Çünkü alıcı, satım akdi sonucu bu mala tam mülkiyetle sahibi olmuştur. Malın elinde olmaması zekâtın alıcıya farz olmasına mâni değildir.  

Ergenlik çağında olmayan zengin kimse zekât çıkarması gerekir mi?  

Zekât ibadeti. İslam’ın beş temel esası arasında yer alan bir ibadet olması sebebiyle namaz ve oruçla mükellefiyetle söz konusu olan şartlar ilke olarak zekâtta da aranır. Ancak zekât, sosyal yardımlaşma ve dayanışma içeriği de taşıyan mali bir mükellefiyet olması ve üçüncü şahısların haklarını da ilgilendirmesi sebebiyle, diğer ibadetlerde aranan akıl ve buluğ bunda aranıp aranmayacağı fıkıhçılar arasında tartışma konuşu olmuştur. Ebu Hanefi akıllı ve baliğ olmayanları zekâtta mükellef tutmamıştır. Yani ergenlik çağında olmayan zengin kimse zekât çıkarması gerekmiyor. Şafii ve diğer fıkıhçılar ise akıl hastalarının ve buluğa erişmemiş çocuğun malları zekâta tabidir. Bu borçlarını da veli vasileri çocuğun malından öder. Bu iki farklı görüşten, çoğunluğun yani Şafii ve diğerlerinin görüşü daha güçlü ve tercihe şayan görünmektedir. Çünkü zekât netice itibariyle zenginliğin borcudur, topluma karşı bir yükümlülük mahiyetindedir ve sosyal adaletin gerçekleşmesine hizmet etmektedir.

Zekâtı başka memlekette yaşayan akrabalarımıza göndermek caiz mi? 

Zekât verirken ister yakında ister uzakta bulunsun öncelikle yoksul akrabaların tercih edilmesi gerekir. Akrabalar içerisinde yoksul kimse yoksa yakın komşulardan başlamak üzere kişi bulunduğu yerdeki fakirlere zekât verebilir. Zekât, öncelikle kişinin bulunduğu yerde yaşayan akraba ve fakirlere verilmelidir. Ancak bölgenin dışında fakir akraba ve muhtaç kimseler varsa onlara göndermek de caizdir.

Süt anne ve babaya zekât vermek caiz mi?

Kişi kendi Usûl ve furûana zekât veremez. Yani kişi, anne, baba, dede ve ninelerle, çocuk ve torunlara zekât veremez. Çünkü kişi bakmakla yükümlü olduğu bu kimselere zekât verecek olsa verdiği zekât dolaylı yoldan kendisine dönmüş olacaktır. Zekât veren, verdiği zekâttan hiçbir maddî menfaat sağlamamalı ve ondan yararlanmamalıdır. Kişinin sütannesi ve sütbabası her ne kadar kendisine ebediyyen haram olsa da onlara bakmakla yükümlü olduğu kimselerden olmadığı için onlara zekât verebilir.

Zekâtı ramazan ayının dışında vermek caiz mi?

Zekât vermenin belli bir zamanı olmayıp, farz olduğu andan itibaren verilmesi gerekir. Bunun için belli bir ayı veya Ramazan’ı beklemeye gerek yoktur. Yani zekât vermekle yükümlü olanların, yükümlü oldukları andan itibaren en kısa zamanda zekatlarını vermeleri uygun olur. Dinen bu böyle olmakla beraber ramazan ayında hayırlı ibadetlerin sevabı daha fazla olduğu için Müslümanlar zekât ödemeyi bu aya denk getirmektedirler.

Kişinin evde tek başına kıldığı teravih namazı geçerli olur mu?

Camii ve mescidlerde teravih namazı cemaatle kılındığı halde bir özrü olmaksızın cemaati terk edip bu namazı evinde kılan kimse, günah işlemiş olmaz. Ama cemaat sevabından ve faziletinden mahrum kalır. Aynı şekilde bir kimse evinde cemaatle teravih namazını kılsa cemaat sevabını alır ama mesciddeki sevaba erişemez. Çünkü mescitlerin fazileti fazladır. Ayrıca bu namaza gitmek için de yürümek bir sevaptır.

Günün Ayeti

Namazı dosdoğru kılın zekâtı verin; önceden kendiniz için hayır olarak neyi takdim ederseniz onu Allah indinde bulacaksınız
(Bakara, 2/110)

Günün Hadisi

Yarım bir hurmayı sadaka vermek suretiyle dahi olsa, cehennem ateşinden korununuz. Bunu da bulamasanız güzel bir söz söyleyin.
(Müslim, “Zekât”, 68.)

Günün Sözü

Bir şeyi hatırlamak Allah’ı unutturuyorsa, o şey o kişi için uğursuzdur.
Abdülkadir Geylani

Günün Duası

Ya rabbi bu mübarek ayın hürmetine bizi cehennem ateşinden koru ve cennetine al.

Ramazan Kavramları

İtikaf nedir?

İtikâf fıkıhta bir mescitte belirli kurallara uyarak ibadet niyetiyle kalmak demektir.
 
Günün Nüktesi

Zalim ve Mazlum…
Hz. Peygamber bir hadisinde şöyle buyurur:
“Din kardeşin zalim de olsa mazlum da olsa ona yardım et.”
Bir adam:
-Ya Resulallah! Kardeşim mazlumsa ona yardım edeyim. Ama zalimse ona nasıl yardım edeyim, söyler misin? dedi.
Peygamberimiz:
“Onu zulümden alıkoyar, zulmüne engel olursun. Şüphesiz ki bu ona yardım etmektir” buyurdu. (Buhari, Mezalim 4)

Satın alınıp teslim alınmamış mallar zekâta tabi olur mu?
Doç. Dr. Zeki Uyanık
Yazarımız Kim ?

Doç. Dr. Zeki Uyanık