Çalışma Hayatında Esneklik - 2

Mademki esneklik çalışma hayatının vazgeçilmez bir olgusudur,  peki bunun ölçüsü ne olacaktır? Çalışma hayatında yer alan esneklik türleri acaba ne kadar esnetilmelidir? Çalışma hayatında esnekliğin bir ölçüsü var mı? Bu ve bunlara benzer sorular her zaman gündeme gelebilmektedir. Ancak, bu sorulara verilecek kesin bir yanıt bulmak çok zordur. Çünkü esneklik,  çalışma hayatının içinde bulunduğu koşullara göre sürekli değişkenlik gösteren bir durum arz etmektedir. Ayrıca belirtmek gerekir ki, çalışma hayatında günümüzde görülen esneklik biçimlerine, ilerleyen zamanlarda yenilerinin eklenmesi de beklenmektedir. Bu anlamda, dünyadaki bilimsel ve teknolojik gelişmelere paralel olarak,  çalışma hayatında görülen esneklik biçimleri değişecek ve/veya yeni esneklik biçimleri ortaya çıkabilecektir. Bu bağlamda günümüzde çalışma hayatında görülen belli başlı esneklik biçimlerini şöyle sıralayabiliriz:

1)      Sayısal Esneklik

2)      Fonksiyonel Esneklik

3)      Ücret Esnekliği

4)      Kariyer Yaklaşımında Esneklik

5)      Uzaklaştırma Stratejileri

6)      Güvenceli Esneklik

Çalışma hayatında üç aktör bulunmaktadır. Bu aktörler; çalışan (işçi-memur), çalıştıran (işveren) ve Devlet’tir. Bu üç aktör, çalışma hayatında uygulanan esneklikten değişik şekillerde etkilenmektedir.

Ülkemizdeki çalışma hayatına baktığımızda karşımıza işçi ve memur olmak üzere iki farklı grup karşımıza çıkmaktadır. İşçiler, 4857 Sayılı İş Kanununa tabi çalışırken memurlar ise 657 sayılı devlet memurları kanununa göre çalışmaktadırlar. Bu anlamda ülkemizdeki mevzuatı incelediğimizde işçi statüsünde çalışanları kapsayan 4857 Sayılı İş Kanununda esnek çalışma çeşitlerine yer verildiği ve bununla ilgili yasal düzenlemelerin getirildiği görülmektedir. Ancak memur statüsünde çalışanları kapsayan 657 sayılı Devlet Memurları Kanununda esneklik ile düzenlemenin olmadığı ayrıca çalışma hayatında esneklik açısından memurların işçilerden çok geride kaldıkları görülmektedir.

Bununla birlikte son yıllarda ülkemizde gerek hükümet ve gerekse memur sendikalarının istek ve baskıları ile memurların çalışma hayatını ilgilendiren konularda esneklik ile ilgili düzenlemelerin yapılması hususunda girişimler yapıldığını ancak henüz konu ile ilgili somut düzenlemelerin ortaya çıkmadığını belirtmek lazım.

Çalışma hayatı ile ilgili devletimizin imzalamış olduğu uluslararası anlaşmalar, sözleşmeler ve bu anlamdaki düzenlemeler ışığında ülkemizin başta ana yasası olmak üzere konu ile ilgili olan mevzuatlarda yapılacak düzenlemeler ile bu konuda hızlı adımlar atılabilir.

Çalışma hayatındaki esneklik; hem çalışanlar (işçi – memur) açısından, hem işveren açısından ve hem de devlet açısından son derece önemlidir. Bu bakımdan acımasız rekabet şartlarının hüküm sürdüğü günümüzde; devlet ekonomisinin gelişmesi, işletmelerin ayakta kalabilmeleri, işverenlerin hedeflerine ulaşabilmeleri ve çalışanların çalışma şartlarında bekledikleri düzenlemelerin hayata geçirilmesi için ülkemizde çalışma hayatında esneklik ile ilgili var olan düzenlemelerin revize edilmesine, esnek çalışma modellerinin oluşturulmasına ve özellikle memur statüsünde çalışanlara yönelik konu ile ilgili gerekli yasal düzenlemelerin getirilmesine şiddetle ihtiyaç duyulmaktadır.

Çalışma Hayatında Esneklik - 2