Hediyeleşmenin İnsan Hayatındaki Yeri ve Önemi

Hediye Arapça kökenli bir kelime olup bir insanı sevindirmek için verilen bir malı ifade etmektedir. Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre hediye armağan demektir. Buradan hareketle hediyeyi dar ve geniş olmak üzere iki farklı şekilde tanımlayabileceğimizi söyleyebiliriz. Bu çerçevede dar anlamda hediyeyi; bir malı karşılıksız olarak birine verme geniş anlamda ise bir insanın birisini sevindirmek için imkânları ölçüsünde ve karşılık beklemeden bir malı, bir hizmeti veya güzel bir sözü, bir duayı karşı tarafa armağan etmesi şeklinde tanımlayabiliriz. Ancak şunu ifade etmek gerekir ki, hediyede maddi değerden ziyade manevi değer önemlidir. Ayrıca hediyenin verildiği yer ve zaman faktörlerinin de hediye almada ve hediye vermede önemli olduğunu belirtmek lazım.

Hediye karşı tarafa verildikten sonra artık bunun üzerindeki tasarruf hakkı hediyeyi alana ait olur. Hediyeyi alan kişi ister hediyeyi kendisi kullanır, isterse başkası ile paylaşır ve isterse de başkasına hediye edebilir. Hediyeyi sadaka ile karıştırmamak lazım. Sadaka muhtaç olan kişiye verilen bir şeyi ifade ederken hediye ise muhtaç olup olmadığına bakmaksızın birine bir şeyi karşılıksız olarak vermeyi ifade etmektedir.

Hediyeleşme kavramı; hediye alma ve hediye verme anlamına gelmektedir. Bu kavramı biraz daha açacak olursak, hediyeleşmede biri hediyeyi veren birisi de hediyeyi alan olmak üzere iki taraf vardır. Dolayısıyla hediyeleşmeden bahsedebilmek için hediye verecek kişinin hediyeyi alacak kişi için yararlı bir şeyi vermesi ve hediyeyi alan kişinin de bunu kabul edip teşekkür etmesi ile hediyeleşme eylemi gerçekleşmiş olur. Bu bağlamda hediyeleşmenin iki taraflı sosyal bir etkileşim olduğunu söyleyebiliriz.

Hediyeleşme geçmişten günümüze kadar süregelen ve gelecekte de devam edecek olan sosyal bir ihtiyaçtır. Hediyeleşme insanın fıtratında var olan güzel bir davranıştır. Hediyeleşme; sosyal hayatın devamı için başvurulan en yaygın araçlardan birisidir. Öyle ki, hediye vermek de hediye almak da son derece mutluluk verici bir davranıştır. Bu anlamda insanlar hem kendilerini mutlu etmek hem de karşısındakini mutlu etmek için hediyeleşirler. Bu açıdan hediyeleşmek bireysel ve sosyal hayattaki mutluluğu inşa eden güzel bir davranış olduğunu vurgulamamızda fayda var.

Hediyeleşme; bir yandan insanlar arasındaki yardımlaşma ve dayanışma işlevini yerine getirirken aynı zamanda ülkenin mali ve iktisadi işleyişine de katkı sunmaktadır. Nitekim hediyeleşmenin insan fıtratında var olan bir olgu olduğunu gören müteşebbisler satışlarını ve dolayısıyla kazançlarını arttırmak için büyük çabalar göstermektedirler. Bu anlamda hediyeleşmeyi ekonomik hayatın devamı için önemli bir araç olduğunu söyleyebiliriz.

Hediyeleşme cömertliğin göstergesi olmakla beraber aynı zamanda insanlar arasındaki dostluğu, samimiyeti, sevgi ve muhabbeti arttıran; tatsızlıkları ve dargınlıkları ortadan kaldıran bir işlevi yerine getirdiğini de belirtmek gerekir. Nitekim Peygamber Efendimiz bir hadisi şerifinde “hediye dostluğu arttırır, kırgınlıkları giderir” derken bir başka hadisi şerifinde de “hediye verene, siz de hediye verin. Eğer verecek bir şey bulamazsanız, onun için dua edin ki, hediye karşılıksız kalmasın” buyurmaktadır. Benzer şekilde bir başka hadisi şerifte Peygamber Efendimiz “Hediyeleşin, birbirinizi sevin, birbirinize yiyecek hediye edin. Bu, rızkınızda genişlik hasıl eder” buyurmaktadır.

Hediyeleşmede aşırıya kaçmamak önemli olduğu gibi verilen hediyenin de iyi seçilmesinde yarar var. Örneğin; bir öğrenciye verilecek en güzel hediyenin yararlı bir kitap olduğunu söyleyebiliriz.

İnsan hayatında önemli bir yere sahip olan hediyeleşmenin değişik bilimsel araştırmalara da konu olduğunu görüyoruz. Nitekim British Columbia Üniversitesi’nde psikolog olan Elizabeth Dunn’un 2008’de 632 Amerikalı üzerinde, harcama alışkanlıkları ile mutluluğu incelemek için yaptığı araştırmada hediyeleşme ile mutluluk arasında güçlü bir ilişki olduğunu tespit etmiştir. Avustralya’daki Macquarie Üniversitesi öğretim üyesi Charles Areni tarafından yapılan bir başka bilimsel araştırmada da; kadınların hediye alma beklentisinin erkeklerinkine göre daha yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Sonuç itibariyle diyebiliriz ki günlük hayatımızda mutlu olmak, ferahlamak, manevi yönden zenginleşmek için; aramızdaki sevgi, saygı, hoşgörü, dostluk ve muhabbetin artması için; dargınlıkların, kırgınlıkların ve rahatsızlıkların ortadan kalkması için hediyeleşelim, hediyeleşme kültürümüzü yaşayalım ve yaşatalım.

Bu duygularla hayatınızdaki mutluk pınarlarını coşturacak hediyeleşme kültürünü yaşayan ve yaşatanlardan olabilmek dileği ile hepinize hediye dolu günler diliyorum.

Hediyeleşmenin İnsan Hayatındaki Yeri ve Önemi