İlim-Bilim-Yorum

Realitenin iki yönü, çoklu zekayı daha iyi anlamamıza ciddi anlamda yardımcı olacaktır. Zeka olgusu, kendi içinde bir bütünlüğü ve farklı nüansları bir arada içermektedir. Bu yaklaşımı daha iyi anlamak ve içsel yapımız çerçevesinde güçlendirmek için, gerçek denen olgu hakkında kısa fakat kapsam alanı oldukça geniş şekilde bir fikir jimnastiği yapmamızda yarar vardır. Evet, aklın yolu birdir hakikat (gerçek) de tektir. Fakat o bütüne giden yolda mananın tanımlanabilmesi için tezattaki enfes oluşum devreye girer. İlginçtir varsayılan her bir realitede iki yön vardır. Bu konuda pek çok örnekler vermemiz mümkündür. Örneğin uzay, sayısız top mermilerinden yüz milyonlarca misli daha büyük ve daha hızlı hareket eden cisimlerin oldukça dehşet veren durumları ile yorumlansa ortaya çıkan görüntü cidden çok ürkütücüdür. Dehşetli bir hızla dönmekte olan ve üzerinde hayat sürdüğümüz dünyaya çarpma ihtimali olan bir meteor (göktaşı) bize korku verir. Fakat diğer bir yönden, başka bir bakış açısıyla gökyüzüne bakacak olursak gece ve gündüzün ayrı ayrı güzelliği ve cazibesi (çekim gücü); şaire enfes ve hoş duygular ve ilhamlar verebilir. Yine örneğin tabiatta denge kavramı içinde sürekli ve amansız mücadele olduğu gibi, sürekli yardımlaşma ve ihtiyaçların giderilmesi şeklindeki olayı da dikkate alarak iki yönlü (realitenin iki yönü) olarak yorumlayabiliriz. Yine ana unsur insanın şahsiyeti tektir, fakat iyi ve kötü duygularımız ve irademiz olarak seçeneğimiz ikidir. İnsanın en güçlü iki duygusu inanç-inat ikilisi sonucu dünya iki paktlıdır. Örnekler çoğaltılabilir. Son örneğimizin kısaca açılımını yapmak gerekirse; insanlığın, tarih boyunca kararlılık gösteren çağ ve dönemlerinde iki kutuplu olduğu gözlendiği gibi, doğrusu insan, hiçbir ücret istemeden sadece inancı ve inadı için çalışır, mesailer verir. İnsan zekasında da pozitif ve negatif iki yön vardır. Olumlu ve olumsuz bakış açılarımızın insan ve tiplemelerimizin kaynağı bu iki yönde saklıdır. Bir iddianın bilimsellik kriteri, mevcut bilimsel kriterlere uygunluğunda ve sebep-sonuç ilişkisinde saklıdır. Daha önceki bölümlerimizde de açıkladığımız gibi, örneğin hakim, mahkemede bir davayı incelerken, hüküm ve karar verirken illiyet bağına (sebep-sonuç ilişkisi).
Araştırmacı-yazar

İlim-Bilim-Yorum