Yavuz Sultan Selim’in tarihsel kimliğini belirleyen bazı önemli olayları vurgulamak gerekir.
Doğu Seferi’nde zaferin kazanıldığı belli olunca Yavuz Sultan Selim, bir şükür ifadesi olarak Bursa Ulu Cami’de kırk hafızın sürekli ve devirli bir şekilde Kur’an okumalarını emretmiş, sefer dönüşünde sonuncu hafız olarak yerini almıştır.
Yine önemli bir anekdot olarak belirtmek gerekirse, kazanılan zaferin sevinciyle halkın ordumuzu yollarda beklediğini maiyetinden haber alan Yavuz, kutlu zaferine alkış ve debdebe gölgesi düşürmek istememiş, hemen sefer dönüş yolunu değiştirerek, gecenin karanlığında saltanat kayığının ışıkları söndürülmüş bir şekilde sessizce sarayına çekilmiştir.
Onun bu davranışları ile günümüzde dünya dengesinde söz sahibi olanların yapmış oldukları hareketler karşılaştırıldığında son yüzyıllar içinde geniş bir coğrafyada acıların niçin dinmediği daha iyi anlaşılır.
Nitekim Ortadoğu’daki belirgin sıcak ortamlar, sömürgeci zihniyeti bile tedirgin etmektedir. Son yıllar içinde yapılan bir telkinden söz etmekte yarar vardır. Hatırlanırsa eski MİT Müsteşarı Prof.Dr. Mahir Kaynak ile Prof.Dr. Doğu Ergil, (1) blokların da ittifakıyla Ortadoğu’da bir tür Osmanlı modeli tasarlandığını belirtmişlerdi. Görüldüğü gibi Yavuz’un Ortadoğu’da bir sistematik şeklinde tesis ettiği 400 yıllık barış ortamı, günümüzde bir model olarak aranmaktadır.
Tarih literatürü içinde Ortadoğu’ya yön verenler olarak, Hz. Ömer, Yavuz Sultan Selim ve IV. Murat; güçlü fiziki yapıları, sert mizaçları, fakat adaleti ve hakkı gözeten ortak yönleriyle dikkat çekmektedirler. Bahsi geçen zatların Doğu seferleri sırasında bir istisna şeklinde Sina Çölü’ne yağmur yağmıştır.
Yapmış olduğu icraatlarıyla bu bölümde bahsedeceğimiz üçüncü şahsiyet ise Kanuni Sultan Süleyman’dır.
Kanuni Sultan Süleyman padişah olduğunda çok büyük avantajları ve dezavantajları bir arada yaşamıştır.
Kanuni, ilk etapta Fatih zamanında alınamamış olan, Avrupa’nın kilidi sayılabilecek stratejik öneme haiz Belgrat’ı aldı. Mohaç Meydan Savaşı’nda Avrupa’nın en büyük kara devleti olan tarihteki asıl büyük Macaristan’ı haritadan sildi.
En büyük avantajları olarak babası Yavuz Sultan Selim’in, Doğu’daki sorunları çözmesini ve Barbaros Hayrettin Paşa’nın da onun maiyetine girmesini söyleyebiliriz.
--------------------------------------------------------------------------------------------
(1) Show Tv, Fatih ALTAYLI, Teke Tek, program konukları eski MİT Müsteşarı Prof. Dr.Mahir KaynaK ve Prof.Dr. Doğu Ergil, blokların Osmanlı modeli bir tür yapılanmaya izin verebileceklerini belirterek, bir çözüm yolu olarak önermişlerdi. Bu model, bölgedeki savaş ve acıları dindirme adına insancıl açıdan düşünülebilir. Fakat bu yaklaşımın dış güdümlü ve göz boyama amaçlı olmamasına dikkat edilmesi gerekir. 18.01.1996