Tercihlerimiz Çok Önemlidir-2

Tercihlerimizin toplumsal yansımalarını ve duygusal toplamalarını inceleme adına modern hayatın içinden ve bizleri doğrudan etkileyen, çok tanıdık bir örnek verebiliriz. Televizyonlarda açıkoturum ve söyleşiler yapılırken örneğin bir ekonomi programında ekonomik işlemciler ve sektörleri temsil edenler, konuşup tartışırlarken sabahın ilk ışıkları altında çoğunlukla sonuca varmadan dağılırlar. Bu çözümsüzlük kaçınılmazdır. Çünkü bütün sektör temsilcileri gelir pastasından daha çok pay alma kavgası vermektedirler. Diğer bir sektörü geçmek, egale etmek başarı sayılmaktadır. Burada tatlı sert ve yararlı bir rekabeti yadsıyarak; renksiz ve mücadelesiz bir hayatı savunmak amacından ziyade, rekabetin sadece sert ve acımasız yönü kaldığında olacakları (olanları) irdelememiz gerekir.
Halbuki yukarıdaki örnekte verildiği gibi tabiatta denge kavramının bize bakan en güzel yol ve yöntemi olan zincirleme yardımlaşma (beslenme zinciri örneği) ihtiyacı ve gereğinden hareket edilse lehimize bir sonuç elde edilecektir. Bir ekonomik sektörde olan yıkım veya toplumun bir kesiminde yaşanan ekonomik bir sıkıntının zamanla kendilerini de etkileyebileceğini düşünerek; düşene ve zayıflayana destek olunduğunda, refah içinde daha homojen bir yapı oluşacak, yardımlaşma ve güven duygusu risk ve korkuları silecektir. Kurnazlık, yeterli ve gerekli bir duygu ve davranış değildir. Öyle olsaydı tilki ormanın kralı olurdu. Sertlik de pek geçerli bir yöntem değildir. Keskin sirke sadece küpüne zarar verir. Bize, aslında gerçeği sezgi yeteneği (feraset) gereklidir.
KONU İLE İLGİLİ YAŞANMIŞ İKİ HİKAYE
“Bafra yolu üzerinde Atakum’dan Samsun’a doğru şehir dolmuşuyla yaptığım bir seyahat esnasında pencereden bakarken gözüme bir adam ilişti. Adam çöplüğün başında beklediği halde elinde bir ekmek tutuyordu. Çöpün içinden bir şeyler aldı ve elindeki ekmeğin arasına koyarak yemeye başladı. Dolmuşla hızla geçerken görmüş olduğum bu görüntü beni oldukça etkilemişti. Bu adamın düştüğü durumda, acımasız rekabetin ve toplumsal duyarsızlığın etkisi ve yansımaları vardı…”   
İkinci olarak tarihimizden ibret dolu bir klasiği nakledelim.
Fatih Sultan Mehmet, kıyafet değiştirerek halk arasında çarşı ve pazarı teftiş ve incelemeler yaparken oldukça ilginç bir olay yaşar. Bir miktar alışveriş sonrasında pazarcı Fatih’e daha başka bir ürün satmak istemez. Fatih Sultan Mehmet bunun sebebini sorduğunda ise Pazarcı, “Çok şükür, ben siftahımı yaptım” der ve diğer bir meslektaşının dükkanını göstererek, “O, henüz siftah yapmadı. Alışverişinizin bundan sonrasını ondan yapınız” der.
Bu olay, diğer esnaflarla alışveriş esnasında da tekrarlanarak devam etti. Bir miktar alışveriş yaptığı her bir esnaf, bir sonraki alışverişi diğer bir komşu esnafla yapması için Padişah’ı sürekli yönlendiriyordu. Fatih, bu teftiş ve incelemeden öğrenmek istediği asıl sonucu çıkarmıştı. Halkına duyduğu güven tazelenmiş daha da artmıştı. Zihinde tasarladığı büyük projelerini artık gönül rahatlığıyla tatbik edebilirdi.
Araştırmacı-yazar
 

Tercihlerimiz Çok Önemlidir-2