Gebelikte Kabızlıkla Mücadele Edebilirsiniz

Gebelik dönemi kadınlar için vücutta pek çok değişimi tetikleyen bir süreçtir. Bu dönemde; hormonal değişim, psikolojik faktörler, mide bulantısı ve inatçı kusmalar, karın içinde giderek büyüyen rahim ve bebeğin doğrudan bağırsaklara yaptığı mekanik baskı gibi pek çok faktör nedeniyle sindirim sistemi her zamanki normalinden farklı tepkiler verebilir. Bu hafta köşemizde konuğumuz uzman diyetisyen Cansu Kahraman ile birlikte “Gebelik Döneminde Gelişen Kabızlık” ile ilgili ayrıntılı değerlendirmelerde bulunacağız.

Kabızlık Nedir? 

Kabızlık tıbbi olarak; bağırsak hareketlerinin azalması sonucu kişinin haftada 2 veya daha az sayıda dışkılaması olarak tanımlanır. Toplumda çok yaygın bir yanlış olarak kabızlık ‘kişinin büyük tuvalet sırasında zorlanması veya sert şekilde dışkılaması’ olarak bilinir. Kabızlık sağlıklı insanlarda da pek çok nedene bağlı olarak sıklıkla görülebilmektedir.

Kabızlığın Nedenleri Nelerdir?

Kabızlığın altında yatan onlarca sebep sayılabilir. Yetersiz su ve lifli gıda tüketimi, seyahat veya gebelik gibi rutin gündelik hayatımızdaki değişiklikler, makat kaslarındaki çeşitli hastalıklar, bazı ilaçların yan etkileri, çeşitli iltihaplı bağırsak hastalıkları, bağırsakların içinden dışkının geçişini engelleyen bağırsak tıkanıkları (kanser, bağırsak yapışıklıkları, yabancı cisimler v.s.), çeşitli sinir sistemi hastalıkları gibi çok farklı patoloji kabızlığa neden olabilir. Ayrıca tiroid bezinin az çalışması veya gebelik gibi hormonal değişiklikler de kabızlığın yaygın sebepleri arasında yer alır. 

Gebelikte Neden Kabızlık Gelişir?

Yukarıda saydığımız nedenlere ek olarak gebelikte kabızlığa yatkınlık görülmekte ve neredeyse her 5 gebenin 2’sinde kabızlığa bağlı şikayetler oluşmaktadır. Gebelik hormonlarının etkisiyle bağırsak hareketleri yavaşlar ve dışkının ilerlemesi gecikir. Ayrıca gebelikte büyüyen rahimin bağırsaklara doğrudan uyguladığı baskı nedeniyle bağırsaklar içindeki dışkıyı ilerletmekte güçlük çeker. Bunlara ek olarak annenin az su ve lifli gıda tüketmesi, gebelik döneminde kullanılan demir ilaçları da bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına sebep olabilmektedir. 

Gebelikte Kabızlık ile Nasıl Mücadele Edilir?

Gebelik döneminde kabızlıkla mücadelede beslenme ve hayat tarzı değişiklikleriyle ilgili çeşitli öneriler mevcuttur. Özellikle tıbbi kabızlık ilaçlarının kesinlikle doktor kontrolünde kullanılması gerekmektedir. Büyük tuvalet yaparken zorlanan gebelerin düzenli dışkılama alışkanlığı kazanabilmesi için sabahları egzersiz yaptıktan sonra sağlıklı bir kahvaltı yapması ve ardından büyük tuvalet yapmaları önerilebilir. Çünkü en ideal büyük tuvalet zamanı kahvaltıdan hemen biraz sonrasıdır. Bu alışkanlık kişilerin düzenli bir bağırsak ritmi kazanmasına yardımcı olur. Büyük tuvalet esnasında ayakların altına tuvalet basamağı yerleştirilmesi de önerilir. Gebeliğe uygun egzersizler, düzenli yürüyüş yapmak, bol sıvı tüketimi ve yeterli lif alımı en önemli basamaklardan biridir. Ek olarak tiroid hormon düzensizliği de araştırılmalıdır. Demir veya diğer takviyelerin kullanımı da hemen daima doktor gözetiminde olmalıdır.
Uzman Diyetisyen Cansu Kahraman’ın önerileri; Kabızlığı Önlemek ve Hafifletmek İçin Beslenme Önerileri
1. Lifli Besinleri Artırın
• Tam tahıllı ekmekler, bulgur, yulaf, kinoa, kara buğday
• Kuru baklagiller (mercimek, nohut, fasulye)
• Sebzeler (brokoli, kabak, havuç, ıspanak)
• Meyveler (armut, elma, kuru erik, incir)
2. Bol Su İçin
• Günlük en az 2-2,5 litre su tüketilmeli.
• Sabah aç karnına ılık su içmek bağırsakları harekete geçirebilir.
3. Probiyotiklerden Faydalanın
• Ev yapımı yoğurt, kefir gibi besinler bağırsak sağlığını destekler.
4. Kuru Meyvelerden Destek Alın
• Özellikle kuru kayısı, kuru erik ve incir bağırsak hareketlerini artırır.
• Sabahları birkaç tane tüketmek faydalı olabilir.
5. Yağ Tüketimine Dikkat Edin
• Zeytinyağı bağırsak hareketlerini destekler.
6. Düzenli Egzersiz Yapın
• Günlük hafif yürüyüşler bağırsak hareketlerini artırabilir.
7. Demir Takviyelerini Doktor Kontrolünde Kullanın
• Demir takviyeleri kabızlığa neden olabileceğinden, doktor önerisine göre kullanılmalı ve bol su ile alınmalıdır.
8. Bitki çayları kabızlıkta sıklıkla kullanılsa da gebelikte tüketimi sakıncalıdır.
9. Doktorunuz tarafından yasaklanmadıysa ayakta karın egzersizi yapmakta faydalı olacaktır.

Hiç unutulmamalıdır ki; gebelik döneminde kadın vücudunda pek çok yeni değişiklik gelişmekte, zorlu bir adaptasyon süreci başlamaktadır. Bu değişikliklere vücut adapte olmaya çalışırken bağırsakların çalışma düzeni de etkilenebilir. Bu süreç anne adaylarında psikolojik sorunlara sebep olabilir. Tüm bu çok faktörlü gebelik döneminde kabızlıkla mücadelede basit fakat etkili pek çok silaha sahibiz. Bu dönemde sindirim sistemi düzensizliklerinin tedavisinde; doktorlar, diyetisyenler veya psikologlar gibi profesyonel sağlık çalışanlarından destek almak yararlı olacaktır. Herkese sağlıklı günler dilerim…

Gebelikte Kabızlıkla Mücadele Edebilirsiniz