Halk arasında çok yaygın görülen kabızlık nedir?
Toplumda sık görülen kabızlık problemi, dünya ile paralel olarak ülkemizde de ciddi bir sağlık problemi olarak giderek yaygınlaşmaktadır. Klasik ansiklopedik bilgi olarak Batı toplumlarında ve kadınlarda daha sık görülür. Batıda daha yaygın görülmesinin temel nedenleri, Batı toplumlarında yaşlı nüfusun daha fazla olması, daha hareketsiz yaşam ve fast food besinlerin yaygın tüketimidir. Yapılan çalışmalar kabızlığın toplumda sanılandan çok daha yaygın olduğunu, toplumun neredeyse yüzde 10-30’unun etkilendiğini ortaya koymuştur. Kabızlık yaygın bilinen şekliyle ‘seyrek dışkılama’ ve ‘katı dışkılama’ olarak bilinir. Kabızlığı tüm yönleriyle ele alacağımız yazı dizimizin ilk bölümünde kabızlığın belirtilerini ve nedenlerini inceleyelim.
Kronik kabızlık hangi şikayetlere neden olur?
Kabızlık ile başvuran hastalar; bağırsak hareketlerinde ve dışkılama sayısında azalma, zorlanma ve ıkınma, sert dışkı, dışkılama sonrası tam boşalmama hissi veya parmak ile yardımcı olma şikayetlerinden mustariptir. Kabaca ifadeyle kronik kabızlıkta haftada 3’ten az dışkılama görülür. Uzun süre kronik kabızlık yaşayan ve tedavisini geciktiren bu kişilerin bedensel ve psikolojik sağlıkları bozulur. Sosyal hayata karışmaları azalır. Sosyal sebeplerden ve utanmadan ötürü pek çok kişi ise uzman bir hekime başvurmaz veya başvurusunu geciktirir.
Kronik kabızlığın nedenleri nelerdir?
Kronik kabızlığın yanlış beslenme, hareketsiz yaşam, bağırsaklardan veya bağırsak dışı hastalıklardan kaynaklanan pek çok nedeni olabilir. Dışkının bağırsaklardan geçiş hızını azaltan şeker hastalığı (diabetes mellitus), tiroid bezi bozuklukları, kalsiyum-potasyum metabolizmasındaki dengesizlikler, dışkının çıkışını bozan çeşitli kas ve sinir hastalıkları ayrıntılı olarak incelenmelidir. Liften fakir beslenme, az su içme, katı ve fast food ağırlıklı besinlerin çok tüketimi gibi yanlış beslenme alışkanlıkları da kronik kabızlığa sıklıkla neden olur. Hareketsiz ve durağan hayat tarzına sahip olmak, spor aktivitelerinden uzak yaşamak da bağırsak hareketlerini azaltır. Bağırsağın enfeksiyon kaynaklı hastalıkları, Parkinson hastalığı, omurilik bozuklukları ve pek çok diğer hastalık da bu duruma yol açabilir. Ayrıca steroidler, çeşitli ağrı kesiciler, kullanımı giderek yaygınlaşan anti-depresanlar ve psikiyatrik ilaçlar, tansiyon veya alerji ilaçları gibi pek çok farklı ilaç kullanımı da bağırsak hareketlerini yavaşlatarak kabızlığa neden olabilir. Kalın veya ince bağırsaklardaki mekanik tıkanıklar da dışkının geçişini engelleyerek kabızlığa neden olabilir. Bu mekanik tıkanıklara; önceden geçirilmiş karın içi ameliyatlara bağlı yapışıklıklar, karın duvarı veya kasık kaynaklı fıtıklar, makat çatlakları, ileri evre hemoroidler veya bağırsaklardan köken alan kitleler örnek olarak verilebilir. Hiç unutulmaması gereken ‘kolon kanseri’ de hızlı gelişen kabızlığınızın altında yatan sebep olabilir.
Bekleme ve harekete geç! Kabızlık kaderin olmasın!
Yukarıda tarif ettiğimiz şikayetleriniz varsa ilk yapılacak şey vakit kaybetmeden alanında uzman bir hekime başvurmaktır. Genel cerrahi ve gastroenteroloji uzmanı tarafından yapılan ayrıntılı sorgulama ve muayene sonrası tanı ve tedavi için en uygun hareket planı belirlenir. Önümüzdeki hafta kabızlığa yönelik tanı ve tedavi planlarını, en uygun beslenme şekillerini, kabızlığın psikolojik etkilerini ayrıntılı olarak alanında uzman konuklarımız ile beraber irdeleyeceğiz. Hiç unutmayın; sizi umutsuzluğa sürükleyen kabızlık kaderiniz değildir!