Sayfa Yükleniyor...
Anüsten yani makattan kan gelmesi durumu bireylerde ilk defa görüldüğünde ciddi paniğe neden olur. Genellikle klozetlerde dışkılama sonrası parlak kırmızı kan görülmesi sonucu veya kanın tuvalet kağıdına bulaşması sonucu fark edilir. Hastalar büyük bir telaşla acil servislere veya polikliniklere başvurur. Makattan kanamalar; damla damla veya yüksek miktarda parlak kırmızı kanama veya koyu renkli ve kıvamlı kanama (melena) şeklinde görülebilir. Bazen de gözle görülemez fakat kanser taraması amaçlı yapılan ‘gaytada gizli kan’ testinde pozitif gelmesi ile anlaşılır. Bu kanamalar hemoroid veya makat çatlağı gibi iyi huylu hastalıklara bağlı olabileceği gibi altta yatan başka ciddi hastalıklar da olabilir.
Makattan Kanama Sebepleri ve Eşlik Eden Belirtiler Nelerdir?
Makattan kanama sebeplerinin görülme sıklığı yaş gruplarına göre değişkenlik göstermektedir. Örneğin gençlerde en sık sebepler hemoroid (basur), makat çatlağı gibi hastalıklarken; yaş ilerledikçe kalın bağırsak yerleşimli kanserler, kalın bağırsak içinde damarlara ait anormallikler, bağırsak duvarındaki çeşitli hastalıklar daha sık görülen sebepler arasında yer alır. Makattan kanamaların tek sebebi kalın bağırsaktan kaynaklanan hastalıklar değildir. Mide ve ince bağırsak yerleşimli pek çok hastalık da makattan kanamaya neden olabilir. Şimdi bu sebeplerin en sık görülenlerini kanamanın oluşma biçimine veya eşlik eden diğer şikayetlere göre inceleyelim.
Hemoroidler (basur): Hemoroidlerin büyüyerek rahatsızlık yaratmasına tıpta ‘hemoroidal hastalık’ demekteyiz. İlerlemiş hemoroid hastalığı varsa, dışkılama esnasında ağrısız, damla damla parlak kırmızı kanama gelişebilir. Klozette veya dışkılama sonrası peçetenin üstünde görülebilir.
Makat Çatlağı (anal fissür): Makat çatlağı hastalığında dışkılama sonrası birkaç damla şeklinde, dışkının üstünü kaplayan veya dışkıdan bağımsız parlak kırmızı kan görülür. Makat çatlağında çok tipik olarak dışkılama sırasında ciddi bir ağrı vardır. Hastalar bu ağrıyı dışkılama sırasında ve sonrasında ‘bıçak keser gibi’, ‘makat yırtılıyor gibi’, ‘iğne batıyor gibi’ şeklinde tarifler.
Kalın Bağırsak Kanserleri, Divertiküler Hastalık: Kalın bağırsakların başlangıç kısımlarında yerleşmiş kanserler genellikle koyu kahve renkli kanamalara veya ancak gaytada gizli kan testi ile ölçülebilen kanamalara neden olurlar. Başka belirgin bir bulgu vermedikleri için kansızlığa (anemi) neden olabilirler. Kalın bağırsakların makata yakın kısımlarından kaynaklanan kanserler ise daha açık renkli kanamalara, ‘rektum’ kaynaklı tümörleri ise parlak kırmızı renkli kanamaya neden olabilirler. Yakın zamanda dışkılama alışkanlıkları değişen, kabızlık ve ishal atakları gelişen, keçi pisliği şeklinde dışkılamaya başlayan özellikle yaşlı hasta gruplarında eşlik eden rektal kanamalarda her zaman kanser taraması için kolonoskopi planlanmalıdır.
İleri yaş grubunda rektal kanamaların en sık sebeplerinden biri de ‘Divertikül’lerdir. Bağırsak duvarındaki küçük genişlemeler-cepçikler olarak tariflenebilecek bu hastalık kanamalara, ciddi karın içi enfeksiyonlara neden olabilir.
Anal Fistül, Enfeksiyonlar, İltihaplı Bağırsak Hastalıkları: Makatta apse veya iltihaplı akıntıyla beraber kanama görülmesi durumunda anal fistül araştırılmalıdır. Ayrıca kalın bağırsakların çeşitli enfeksiyonları ve kronik iltihaplı hastalıkları görülebilir. Söz konusu kronik iltihaplı bağırsak hastalıklarının en sık görüleni; Ülseratif Kolit ve Crohn’dur. Her iki hastalığın kanama ile beraber vücutta pek çok farklı belirtisi olmaktadır. Bu hastalıkların tanısı ancak uzman hekimlerin yapacağı ileri incelemelerle konulur. Kronik ishaller de makatta kanamaya ve ülserlere sebep olabilir.
Diğer Hastalıklar: İleri yaşlarda makattan kanamanın sık nedenlerinden biri de ‘Anjiodisplazi’ adı verilen bağırsaklardaki damar anormallikleridir. Prostat kanseri, rahim ağzı kanseri veya diğer kanserlerde kalça/karın bölgesine uygulanan ‘radyasyon’ da kalın bağırsaklarda ciddi hasara sebep olarak kanamaya neden olabilmektedir. Bağırsakların makattan dışarı sarkması (prolapsus) durumu da tahriş nedeniyle kanamaya neden olabilir. Kan sulandırıcılar, çeşitli ağrı kesiciler, yoğun antibiyotik kullanımı veya aterosklerotik damar hastalığı, böbrek/karaciğer yetmezliği gibi kronik hastalıklar da çeşitli mekanizmalarla makattan kanamaya neden olabilmektedir. Rektal kanama hamile kadınların yaklaşık yüzde 40’ında meydana gelir ve genellikle hemoroid/anal fissür gibi iyi huylu makat bölgesi hastalıkları nedeniyledir.
Makattan kanamalar her zaman kalın bağırsak veya makat bölgesi hastalıklarından kaynaklanmaz. Vücudumuzun üst sindirim sistemi organları olan mide, oniki parmak bağırsağı ve ince bağırsak kökenli pek çok hastalık da kanamaya sebep olabilir. Üst sindirim sistemi kaynaklı kanamalar genelde çeşitli ölçüm yöntemleri ile ölçülebilen kansızlık (anemi) veya gaytada gizli kan testinin pozitifliği ile bulgu verir. Fakat kanama miktarının yüksekliğine göre koyu renkli kanama (melena) veya parlak kırmızı renkli kanamaya da neden olabilirler. Ancak iyi bilinmelidir ki; makattaki parlak kırmızı kanama üst sindirim sistemi kaynaklıysa çok bol miktarda kanamayı işaret eder ve beraberinde tansiyonda düşme, gözlerde kararma, ciddi halsizlik, baş dönmesi gibi belirtiler vardır.
Makattan Kanamaya Yönelik Tanı ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Rektal kanamaların tanısında en önemli basamak ‘endoskopi ve kolonoskopi’dir. Bu yöntemler kabaca mide, ince ve kalın bağırsakların bir kamera ile görüntülenmesi olarak tarif edilebilirler. Ayrıca çeşitli özel sintigrafiler ve tomografiler de tanıda kullanılabilir. Kolonoskopi hastanın ve hastalığın durumuna göre kanama sırasında, durduğunda veya bir süre sonra planlanabilir. Acil uygulanan kolonoskopiler kanama nedeniyle başarısız olabilmektedir. Bazı hastalıklarda kanama ameliyatsız olarak kolonoskopi veya anjiografiler ile durdurulabilmektedir. Bazı bilimsel kaynaklara göre rektal kanamaların yüzde 80’i kendiliğinden durur. Kanama durmazsa; çeşitli ameliyatlar gerekebilir.
Unutulmamalıdır ki; her hastalığın mekanizması farklıdır ve her hasta kendine özeldir. Bu nedenle tedavi yöntemleri hastalığın türüne ve ciddiyetine; hastanın genel sağlık performansına göre farklılık gösterir. Her zaman belirttiğimiz gibi; hastalıkların tedavisinde en önemli basamak “Alanında uzman bir hekime zamanında başvurudur.a” Herkese sağlıklı haftalar dilerim.