Safra Kesesi Taşları; Tanısı, tedavisi ve korunma yolları

Safra kesesi ameliyatları dünyada en çok uygulanan ameliyatlar arasında yer almakta; her geçen gün daha çok insan ameliyat sırası beklemektedir. Bu hafta toplumda çok yaygın görülen safra kesesi taşlarıyla ilgili merak edilenleri inceleyeceğiz.

Safra Kesesi nedir ve vücutta hangi görevi vardır?

Safra kesesi yaklaşık 7-10 cm uzunlukta, karaciğerin altında yer alan ve sindirim sistemine yardımcı bir organdır. Halk arasında yanlış bilinenin aksine safra; safra kesesinde değil karaciğerde üretilir. Açlık döneminde karaciğerde üretilen safra, safra kesesinde depolanır. Yemek yedikten sonra çeşitli hormonlar tarafından uyarılan safra kesesi kasılarak depoladığı safra asitlerini onikiparmak bağırsağına boşaltır ve yağlı besinlerin sindirimi kolaylaştırılır. Yani safra kesesi safrayı üretmez; depolar.

Safra kesesi taşları nasıl oluşur?

En büyük risk faktörleri arasında giderek artan batı tarzı doymuş yağlı ve fastfood beslenme şekli, hızla yaygınlaşan obezite ve hareketsiz yaşam yer alır. Diğer risk faktörleri arasında rafine şekerler, çok yüksek kalorili diyetler, paketlenmiş hazır gıdalar, fazla miktarda bakliyat tüketilmesi, lifli gıdalardan fakir beslenme, yüksek fruktoz ve düşük C vitamini alımı, ileri yaş, yüksek kolesterol hastalığı, insülin direnci ve diabet hastalığı, kadın cinsiyet, hızlı kilo alıp vermek ve genetik yatkınlık gibi pek çok sebep sayılabilir. Çeşitli kan hastalıkları da safra kesesi taşı oluşumuna neden olabilmektedir. Ek olarak çok düşük kalorili diyet tüketimi de kontrolsüz kilo verilmesine sebep olacağından taş oluşma riskini arttırır.

Safra kesesi taşlarının oluşması nasıl önlenir?

Yüksek lifli gıdalar ve doymamış yağlar tüketmek, düzenli beslenmek ve spor, sebze ve meyveler, C vitamini takviyesi, balık ve zeytinyağı tüketilmesi ise safra taşı oluşma riskini azaltır.

Safra kesesi taşı görülme sıklığı nedir ve belirtileri nelerdir?

Toplumda safra kesesinde taş görülme sıklığı neredeyse %30’dur. Bu kadar sık görülmesine rağmen yaklaşık 4 kişiden 3’ünde herhangi bir şikayete neden olmaz. Safra kesesinde taş olan insanların sadece 4’te 1’inde belirtiler görülür. Bu belirtiler arasında arasında en sık görüleni özellikle yemeklerden sonra karın bölgesinde (orta-üst, sağ-üst karın bölgesinde) başlayan aralıklı ağrıdır. İlerlemiş durumlarda ateş, üşüme-titreme, sarılık, koyu renkli idrar yapma, enfeksiyon değerlerinde yükselme gibi bulgular ortaya çıkabilmektedir. Tanıda en önemli yöntem ultrason ile taşların gösterilmesidir.

Safra kesesi taşlarının tedavisi nedir?

Herhangi bir şikayete neden olmayan, rastgele yapılan tetkiklerde tespit edilen taşlar ameliyat edilmez. Doktor tarafından bilgi verilir ve hangi durumlarda sağlık kuruluşuna başvurulacağı anlatılır. Fakat yukarıda belirtilen şikayetlere neden olan safra taşı hastalığında ilk tercih edilen tedavi yöntemi safra kesesinin kapalı yöntemlerle (laparoskopik olarak) içindeki taşlarla beraber çıkartılmasıdır. 

Safra kesesi tamamen mi çıkartılır? Yoksa sadece içindeki taşlar mı alınır?

Safra taşı hastalığının tedavisinde dünyadaki hemen tüm cerrahi rehberlerde önerilen ameliyat şekli safra kesesinin içindeki taşlarla beraber tamamen çıkartılmasıdır. 

Ameliyat sonrası süreç nasıl olmaktadır?

Kapalı ameliyatlardan sonra hastalar çok hızlı bir şekilde günlük hayatlarına dönebilmektedir. Açık yöntemde ise günlük hayata dönüş bir miktar daha geç olur. Ameliyat sonrası dönemde vücuda safra kesesiz yaşama adaptasyon için bir süre tanınmalıdır. Özellikle ilk birkaç ay liften zengin ve doymuş yağlardan fakir diyetler tüketilmeli, düzenli egzersizler yapılmalıdır. Profesyonel diyetisyen desteği alınabilir. 
Safra kesesi taşına bağlı problemler yaşıyorsanız, bir genel cerrahi uzmanına başvurmanız gerekmektedir. Herkese sağlıklı ve mutlu haftalar dilerim☺

Safra Kesesi Taşları; Tanısı, tedavisi ve korunma yolları