Renk değiştiriyor

TÜBİTAK lise öğrencileri araştırma projeleri yarışmasında Türkiye birinciliği elde eden proje, Portekiz’de düzenlenen uluslararası yarışmada da birinci oldu. İzmir Atatürk Lisesi 10’uncu sınıf öğrencisi 16 yaşındaki Pelin Kaya (16), güneşin zararlı ultraviyole ışınlarıyla ilgili uzman uyarılarından ve haberlerden etkilenerek, 1,5 yıl önce konuyla ilgili araştırma yapmaya başladı. Zararlı güneş ışınlarının cilt kanseri, katarakt ve güneş yanıkları gibi hastalıklara neden olduğunu öğrenen Kaya, yaptığı projeyle güneşin zararlı ultraviyole ışınlarının geldiği sırada renk değiştirerek uyarı veren ekonomik ve çevre dostu kumaş geliştirdi. Fotokromik kumaştan geliştirilen, bileklik ve broş olarak kullanılabilecek şekilde tasarlanan kumaşın rengi, zararlı güneş ışığını gördüğü zaman mavi renk alıyor. Zararlı ışıkla teması kesilen kumaş yeniden kendi rengine dönüyor.
EKONOMİK VE ÇEVRE DOSTU
Lise öğrencisi Pelin Kaya, izlediği haberlerde ve yaptığı araştırmalarda dünyada yılda 2 milyona yakın cilt kanseri vakasının gözlemlendiğini, bunun tedavisi için milyarlarca doların harcandığını öğrendiğinde bu soruna karşı çalışma fikrinin aklına geldiğini anlattı. Hem güneş kaynaklı hastalıkları en aza indirmek hem de insanları uyarabilmek için bu projeyi geliştirdiğini dile getiren Kaya, “Ozon tabakasının incelmesiyle yeryüzüne ulaşan ultraviyole ışınlarının miktarı arttı. Bunun sonucunda da ultraviyole ışınlarının neden olduğu katarakt, deri kanseri gibi hastalıkların görülme sıklığı da arttı. Geliştirdiğim sistem zararlı ultraviyole ışınlarını gördüğü zaman kumaş renk değiştiriyor. Bu sistemi günlük hayatta kullanılan bileklik, broş gibi bazı aksesuarlarda yaptım. İnsanlar bu aksesuarla dışarı çıktığında ultraviyole ışınlarının zararlı olduğunu anında anlayabilecekler. Bu sistemin 2 lira gibi bir maliyeti var. Ekonomik ve çevre dostu bir sistem” şeklinde konuştu. AA/İZMİR