Güneş fırtınası hayatı durdurabilir

AYSELİN UZUN-ÖZEL HABER

Bilim insanlarının 2024’te yaşanabileceğini öne sürdüğü Güneş fırtınası hakkında uyarılarda bulundu. Buna göre tüm dünyada elektrik kesintisi yaşanacağı ve bundan başta sanayi, ulaşım, internet olmak üzere çoğu alanın etkileneceği iddia edildi. İngiltere Başbakan Yardımcısı Oliver Dowden’ın halkı mum ve pil depolamaları için uyarması da eklenince birçok kişinin bu yöndeki endişeleri arttı. Uzmanlar görüşü ise özellikle teknoloji çağında olmamız nedeniyle bu Güneş fırtınasının daha önce yaşanan Güneş fırtınalarından çok daha büyük etkileri olacağı ve bu etkilerinin uzun süreceği yönünde oldu. Sisteme bilgisayarların hâkim olması sebebiyle elektrik kesintisinin sanayiyi durdurabileceği, elektrik geri geldiği zaman dahi sistemin ayağa kalkmasının en az 2-3 hafta sürebileceği ön görüldü. Konu hakkında önemli açıklamalarda bulanan İklim Bilimci Prof.Dr. Doğan Yaşar, “Güneş fırtınası 1921 ve 1960 yıllarında da daha küçük çaplı olmuş ve radyolar kesilmişti. 1989 Mart ayındaki büyük patlamada ise Kanada’da özellikle Quebec’de 9 saatlik bir elektrik kesintisine neden olmuştu. Ancak günümüzde tüm enerji sistemleri çökeceği için fabrikalarda üretim devre dışı kalacaktır. Bu da müthiş bir ekonomik zarara neden olur” dedi.

EKONOMİK ZARARA NEDEN OLUR

Doğan Yaşar, Güneş fırtınasının 1859’daki gibi olması halinde dünyanın 2,9 trilyon dolarlık zarara uğrayacağını belirti. Ayrıca çöken sistemin 2-3 hafta normale dönemeyeceğini de dile getiren Yaşar, “Güneş fırtınası 1921 ve 1960 yıllarında da daha küçük çaplı olmuş ve radyolar kesilmişti. 1989 Mart ayındaki büyük patlamada ise Kanada’da özellikle Quebec’de 9 saatlik bir elektrik kesintisine neden olmuştur. Ancak günümüzde tüm enerji sistemleri çökeceği için fabrikalarda üretim devre dışı kalacaktır. Bu da müthiş bir ekonomik zarara neden olur. Buradaki en büyük sorun sanayinin çökmesi zaten. Çünkü sitemler çöktüğü an yeniden ayağa kaldırmak 2-3 hafta sürebilir. Hatta bugün 1859’daki gibi bir patlama olması halinde dünyada 2,9 trilyon dolarlık zararı olacağı söyleniyor” şeklinde konuştu.

ÖNÜNE GEÇME ŞANSIMIZ YOK

Yaşar, Güneş fırtınasının da tıpkı deprem, sel ve heyelan gibi bir doğal afet olduğunu ve önlenemeyeceğini söyledi. Güneş’te oluşan fırtına ve patlamaların bilinenin aksine bazı yaralarının da bulunduğunu vurgulayan Yaşar, “Güneş fırtınaları yani patlamaları dünyada sıcaklığı sağlayan enerjilerdir. Patlamalar her 11 yılda bir minimumdan maksimuma çıkar ve sonra yeniden düşer. Bunların sayıları ve alansal büyüklükleri arttıkça dünyamız Güneş’ten daha çok enerji alırız ve dolayısı ile ısınırız ve tabi ısınınca yağışlar da artar. Patlamalar muhteşem bir düzen içinde olur. Bir kuzey ve bir de güneyden patlayarak Güneş’in ekvatorunun kuzeyinde ve güneyinde aynı sayılarda olur. Yani dünya sıcaklığının en önemli faktörüdür. Hatta en yakın tarih olarak 2003 yılında da bir patlama olacağı söylendi. O zaman Güneş’in üstündeki leke dünyanın 7 katıydı ama beklenildiği kadar büyümedi. Ancak tüm büyük fabrikalar, nükleer, HES gibi enerji noktaları teyakkuza geçmişti. Demem o ki aynı durum farklı şekillerle yine yaşanabilir. Nasıl önleneceği konusunda ise şunları söyleyebilirim: Büyük doğal afet vardır. Volkanlar, depremler ve bu patlamalar. Yani bunlara müdahale şansımız yok. Ama düzgün bilimsel çalışmalarla sellerin, yangınların ya da pandemilerin önüne geçilebilir. Ama bunların önüne geçme şansımız yok. Bu 3 büyük doğa olayı aynı zamanda iklimleri belirleyen olaylardır. Yani yaşamın olmazsa olmazlarıdır. Ancak büyükleri afetlere yol açar” ifadelerini kullandı.

Haber Merkezi