- Dünya
- 21.09.2025 16:44
New York'ta BM 80. Genel Kurulu için bir araya gelecek olan ülkelerden Fransa, İngiltere, Kanada, Avustralya, Belçika, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Andorra ve San Marino; Filistin Devleti’ni tanıdıklarını duyuracak.
Liderler, yarın New York’ta BM 80. Genel Kurulu için bir araya gelecekler. Filistin sorununun barışçıl çözümü ve iki devletli çözümün uygulanması konulu uluslararası konferansa katılacak olan çok sayıda ülkenin, konferansta Filistin'i devlet olarak tanıma kararını açıklaması bekleniyor. İsrail’in Gazze’ye yönelik havadan ve karadan şiddetli saldırıları sürerken bu eylemleri kınayan ve Filistin’i devlet olarak tanıma iradesi gösteren ülkelerin sayısı giderek artıyor.
Avustralya ve Kanada’nın yanı sıra Fransa, İngiltere, Belçika, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Andorra ve San Marino’nun Filistin’i tanımaya yönelik karar ve beyanları derlendi. Belçika federal hükümeti, bu ayın başında İsrail'e yaptırımlar ve Filistin Devleti’ni tanıma konularının değerlendirildiği olağanüstü kabine toplantısının ardından karar aldığını açıklamıştı. Konuyla ilgili karara ilişkin metinde, Gazze’de yaşanan insani trajediye ve İsrail'in uluslararası hukuka aykırı eylemlerine işaret edilerek, "Belçika, BM Genel Kurulu haftası kapsamında, Fransa ve Suudi Arabistan'ın ortak girişimiyle, Temsilciler Meclisinde oylanan kararda da belirtildiği üzere, Filistin Devleti'nin tanınmasını açıklayacak ülkeler arasına katılarak güçlü bir siyasi ve diplomatik mesaj vermek istiyor." ifadelerine yer verildi.
Belçika Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Maxime Prevot da, hükümetinin bu kararla İsrail’e güçlü bir mesaj göndermeyi amaçladığını vurgulayarak, Gazze’de yaşananları “açıkça soykırım” olarak nitelendirdi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 19 Eylül’de Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile telefon görüşmesinde ülkesinin 22 Eylül’de Filistin Devleti’ni tanıma niyetinde olduğunu iletti. Macron, bunu barış planı kapsamında yapacaklarını belirterek, “Filistin yönetimine taleplerimizi yineledim” dedi. Fransa'nın Filistin makamlarına bu yolda eşlik etmeyi sürdüreceğini kaydeden Macron, bölgenin güvenliği ve istikrarı için verilen taahhütlerin yerine getirilmesini sağlayacaklarını dile getirdi.
İngiliz basınına göre İngiltere Başbakanı Keir Starmer'ın da Filistin Devleti’ni tanıdığını bugün öğleden sonra yapacağı açıklamayla duyurması bekleniyor. İngiltere Başbakanı Starmer, temmuz ayında yaptığı açıklamada İsrail’in belirli koşulları yerine getirmemesi ve Gazze’de ateşkesi kabul etmemesi halinde eylülde Filistin Devleti’ni tanıyacaklarını duyurmuştu. Kanada Başbakanı Mark Carney de temmuz ayında yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze’deki uygulamalarını kınayarak, BM Genel Kurulunda Filistin’i “devlet” olarak tanıyacaklarını bildirmişti.
Başbakanlık Ofisinden 16 Eylül’de yapılan yazılı açıklamada ise Carney’in bu niyetini yinelediği ve tanıma kararının “2026’da Hamas’ın herhangi bir rol almayacağı genel seçim düzenlenmesi, gerekli reformların yapılması ve Filistin’in silahsızlandırılmasına” dayalı olduğu ifade edildi. Avustralya Başbakanı Anthony Albanese de ağustosta yaptığı kabine toplantısı sonrasında ülkesinin Filistin Devleti’ni tanıma kararı aldığını duyurdu. Albanese, bu adımı BM Genel Kurulunda resmileştireceklerini belirterek, “Orta Doğu’da şiddet halkasını kırmak, Gazze’de çatışmayı, acıyı ve açlığa son vermek için iki devletli çözüm insanlığın umududur.” ifadesini kullandı.
Lüksemburg Başbakanı Luc Frieden ve Dışişleri Bakanı Xavier Bettel de parlamentoda yaptıkları konuşmalarda Filistin Devleti’ni tanıma niyetinde olduklarını belirtti. Yetkililer, bu adımın iki devletli çözüm ilkesine dayandığını vurgulayarak, uluslararası toplumla eş güdüm içinde hareket edeceklerini dile getirdi. Malta Dışişleri Bakanlığı Daimi Sekreteri Christopher Cutajar, temmuz ayında BM Genel Kurulunda yaptığı konuşmada, ülkesinin eylüldeki oturumlarda Filistin’i resmen tanıyacağını duyurdu. Cutajar, Malta’nın barışın sağlanması için iki devletli çözümü desteklediğini ve Filistin’in tanınmasının bu yönde önemli bir adım olacağını ifade etti. Portekiz hükümeti de temmuz ayında yaptığı açıklamayla Filistin’i tanıma sürecini başlattığını bildirdi. Portekiz Dışişleri Bakanı Paulo Rangel, “Şimdiye kadar Filistin Devleti’ni tanıma yolunda engel teşkil edecek bir durum yaşanmadı. Süreç devam ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Filistin Devleti’ni tanınmasını iki devletli çözümün hayata geçirilmesinde “temel bir adım” olarak nitelendiren “New York Çağrısı”na imza atan 15 ülkeden biri de Andorra oldu. Bu ülkelerin ortak açıklamasında, “Filistin Devleti’ni halihazırda tanımış olan ya da tanımaya yönelik iradesini beyan eden ülkeler, bu yönde henüz adım atmamış olan tüm devletleri çağrıya katılmaya davet etmektedir.” ifadeleri kullanıldı. San Marino Parlamentosu da 15 Mayıs’ta aldığı tavsiye kararıyla hükümetin bu yıl sonuna kadar Filistin’i tanımasını oy birliğiyle kabul etti. Filistin Dışişleri Bakanlığı, bu ülkelerin Filistin Devleti’ni tanıma yönündeki açıklamalarını memnuniyetle karşılayarak, diğer ülkelere de benzer adımlar atma çağrısında bulundu.
Türkiye de uluslararası platformlarda her fırsatta Filistin’in devlet olarak tanınması gerektiğini vurgulayarak, bu yöndeki çağrılarını kararlılıkla yineliyor. İsrail, Filistin’in devlet olarak tanınmasına karşı Batı Şeria'yı ilhak tehdidini kullanıyor. Batı Şeria’daki Filistin topraklarını gasbeden ve 7 Ekim sonrasında bölgeye yönelik şiddetini iyice artıran İsrail hükümeti, söz konusu ülkeleri Filistin’i tanıma kararından alıkoymak için Batı Şeria’yı ilhakla karşılık verebileceği mesajını yineliyor.
ABD yönetimi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun Batı Şeria'yı ilhak planına açıktan karşı çıkmıyor. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Avrupa hükümetlerini ve diğer ülkeleri, atacakları tanıma adımı konusunda "uyardıklarını" belirterek, bu ülkelerin Netanyahu hükümetinden sert karşılık alabileceklerini söylemişti. Rubio’nun açıklamaları, ABD’nin İsrail’in olası Batı Şeria ilhak hamlesini engelleme yönünde doğrudan bir adım atmayacağını göstermiş oldu. Avrupalı ülkelerin Filistin Devleti’ni tanımasının, Gazze'de barış anlaşmasına varmayı "zorlaştıracağını" öne süren Rubio, "Uyardığımız diğer konu da bunun, İsrail'i tepki olarak harekete geçmeye zorlayacağıydı." diye konuştu.
İsrail işgali altında bulunan Filistin Devleti’ni, bağımsızlığını ilan ettiği 15 Kasım 1988'den bu yana Birleşmiş Milletler (BM) üyesi 193 ülkeden 147'si tanıdı. Söz konusu 10 ülkenin BM Genel Kurulunda yapması beklenen açıklamalarıyla, Filistin Devleti’ni tanıyan ülke sayısının 157’ye çıkması öngörülüyor.
Kaynak : AA
