Irak Savaşı’nın mimarı Dick Cheney hayatını kaybetti! Dick Cheney kimdir?

Soğuk Savaş sonrası Amerikan dış politikasının ve "terörle mücadele" döneminin en tartışmalı ve etkili figürlerinden biri olan Richard Bruce "Dick" Cheney, 84 yaşında yaşamını yitirdi. Ailesinden yapılan resmi açıklamaya göre, Cheney, 4 Kasım 2025 tarihinde, uzun süredir mücadele ettiği zatürre ve kalp-damar hastalıklarından kaynaklanan komplikasyonlar sonucu vefat etti.

KALP HASTALIKLARIYLA GEÇEN BİR KARİYER

Cheney'nin sağlık sorunları, özellikle kariyeri boyunca geçirdiği çok sayıda kalp krizi ile biliniyordu ve bu durum, onun siyasi gücünün gölgesinde kalan bir mücadele alanıydı. Ancak bu sağlık sorunları, onun ABD siyasetindeki devasa etkisini hiçbir zaman azaltmadı.

MODERN TARİHİN EN GÜÇLÜ BAŞKAN YARDIMCISI

Amerikan siyaset koridorlarında adından sıkça söz ettiren ve kimilerince "Gölge Başkan" olarak nitelendirilen Cheney, 20 Ocak 2001 - 20 Ocak 2009 tarihleri arasında, George W. Bush'un başkanlığı döneminde Amerika Birleşik Devletleri'nin 46. Başkan Yardımcısı olarak görev yaptı.

Uzmanlar ve siyasi gözlemciler, Dick Cheney'i, genellikle sembolik bir makam olarak görülen başkan yardımcılığı pozisyonuna tarihte eşi benzeri görülmemiş bir güç ve nüfuz kattığı için "Modern ABD tarihindeki en güçlü Başkan Yardımcısı" olarak değerlendirmektedir.

YENİ MUHAFAZAKÂRLIĞIN BAŞ MİMARI VE "TERÖRLE MÜCADELE" STRATEJİSİ

Cheney'nin mirası, özellikle 11 Eylül saldırıları sonrasındaki dönemle derinden bağlantılıdır. O, Yeni Muhafazakârlık (Neoconservatism) ideolojisinin küresel çapta en güçlü savunucularından ve uygulayıcılarından biri olarak kabul ediliyordu. Başkan Yardımcılığı süresince, ABD'nin Irak ve Afganistan işgallerinin ve tüm dünyayı şekillendiren "terörle mücadele" stratejisinin baş mimarı olarak görüldü. Uyguladığı sert politikalar, özellikle Irak Savaşı'nın gerekçelendirilmesindeki rolü nedeniyle uluslararası alanda büyük eleştirilere maruz kaldı.

ZENGİN VE ÇEŞİTLİ BİR SİYASİ KARİYER

Cheney'nin siyasi kariyeri, Başkan Yardımcılığından çok daha öncesine uzanıyor:

Savunma Bakanı: Başkan George H. W. Bush döneminde (1989-1993) 17. Savunma Bakanı olarak görev yaptı ve Körfez Savaşı gibi önemli askeri operasyonları denetledi.

Kongre Üyesi: Temsilciler Meclisi'nde Wyoming eyaletini temsil eden deneyimli bir kongre üyesiydi.

Özel Kalem Müdürü: 1970'li yıllarda, ABD tarihindeki en genç özel kalem müdürü olarak Başkan Gerald Ford'un Beyaz Saray Özel Kalem Müdürlüğü görevini üstlenerek siyasi yükselişinin ilk sinyallerini vermişti.

Cheney'nin ölümü, ABD siyaset sahnesinde bir dönemin kapandığını işaret ediyor. Washington'da, hem hayranlık uyandıran bir güç figürünü hem de kutuplaştırıcı politikaların sembolünü kaybetmenin hüznü ve tartışması bir arada yaşanıyor.