ABD'deki kuş gribi krizi: Türk yumurtasına talep arttı

ABD'de son dönemde yaşanan kuş gribi salgını, ülke genelindeki yumurta arzını olumsuz etkileyerek, fiyatları tavan yaptırdı. Ocak ayında yumurta fiyatları, bir önceki aya göre yüzde 15,2 oranında artarak, Haziran 2015'ten bu yana görülen en büyük fiyat yükselişini kaydetti. Aynı dönemde yıllık fiyat artışı ise yüzde 53'e ulaştı. Salgın nedeniyle, geçtiğimiz hafta itibarıyla 21 milyonun üzerinde kuşun itlaf edilmesiyle üretim büyük bir darbe aldı. Bu durum, ABD'nin yumurta ithalatını artırarak, Aralık 2024'te ithalatın bir önceki aya göre yüzde 38 oranında yükselmesine neden oldu. Yaşanan arz sıkıntısı sonrası, ABD, en son Ocak 2023'te yumurta ithalatı yaptığı Türkiye'den yeni alımlar yapmaya başladı.

Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Başkanı İbrahim Afyon, "ABD, çok süreceğini tahmin etmediğimiz kuş gribi salgını geçene kadar ihtiyacını güvenli ve tedarik gücü yüksek olan Türkiye'den sağlayacak." Diye konuştu. Afyon, ABD'nin Türkiye'den yumurta talebi olduğunu belirterek, "Onların belirlediği belli bir miktar paket talebi var. Bu talebi karşılamak için hazırlıklarımızı yaptık ve üretim kapasitemiz yeterli." dedi. Ayrıca, ABD'ye gönderilen yumurtaların "medium" yani orta büyüklükte olduğunu, bunun da uzak mesafe ve okyanus ötesi pazar olmasından kaynaklandığını ifade etti.

"İhracat iç piyasadaki fiyatları etkilemez"

Bu kapsamda, yumurtada hedeflenen ihracatın üstünde bir ihracat yapılmadığını belirten Afyon, şöyle konuştu;

"Ramazan ayı öncesi bu ihracatın iç piyasa fiyatlarına etkisi olur algısı yaratmasın. Çünkü mevcut ihracata hazırlanmış yumurtalarımız bugün X ülkesine gider, yarın Y ülkesine gider, onlar değişebilir. Ama sayı olarak iç tüketimden kesilmez. Amerika'ya olan ihracat veya Amerika'dan bize olan talep iç piyasa fiyatlarını kesinlikle etkilemez. İç piyasa dinamikleri kendi içinde, ihracat rakamları kendi içerisinde şekilleniyor. Ramazan yaklaşırken Amerika'ya giden yumurtaların iç tüketime fiyat olarak tehdit olarak algılanmaması gerekir."

"AB'den de talep var"

Afyon, Türkiye'nin ihracat için yeterli olanın üzerinde üretimi olduğunu anlatarak, şu değerlendirmede bulundu:

"Yani yüzde 100 yeterliliğimizden sonra yüzde 15-25 arası değişen ihracat için yeterliliğimiz var. İç piyasanın ihtiyacını karşılıyoruz, bu üretimden fazlasını Körfez'e, Uzak Doğu'ya veya Avrupa Birliği'ne (AB) gönderiyoruz. Çünkü bu dönemde AB'den de talepler var. ABD'de yaşanan kuş gribi salgını kaynaklı arz daralması var. Beklenenden fazla hayvan varlığı kayıpları olunca dışarıdan yumurta alma ihtiyacı hissettiler. 2024 yılında deneme alımları yapan ABD ile haziran ayına kadar çıkışı yapılacak 15 bin ton civarı yumurta talep ön anlaşması yapıldı. Bu miktarı temin edecek firmalarımız diğer ülkelere yaptığı miktardan keserek yapacak. Türkiye, yumurta üretiminde dünyada önde gelen ülkelerden birisi. ABD'nin diğer ülkelerden yumurta tedarik etme şansı da bu anlamda zayıf. ABD, çok süreceğini tahmin etmediğimiz kuş gribi salgını geçene kadar ihtiyacını güvenli ve tedarik gücü yüksek olan Türkiye'den sağlayacak."

AA