- Ekonomi
- 29.07.2025 16:49
-
-
-
Sayfa Yükleniyor...
Sayfa Yükleniyor...
BDDK, bireysel kredi ve kart borçları için yapılandırma şartlarını hafifletti, ancak bankalar uygulamada geri adım atmıyor. Asgari ödeme yapan pek çok vatandaş, yapılandırma talebine olumsuz yanıt alıyor.
Bireysel ihtiyaç kredisi ve kredi kartı borçlarını ödemekte zorlanan vatandaşlar için yeniden yapılandırma koşulları gevşetildi. Ancak yapılan düzenleme beklenen etkiyi yaratmadı. Özellikle kredi kartı borcunun sadece asgari tutarını ödeyebilenler, bankalardan yapılandırma talebiyle geri çevriliyor. Ekonomim’de yer alan habere göre; Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) kaynaklarından edinilen bilgilere göre, kurumun bankalara zorunlu yapılandırma dayatması söz konusu değil. Bu nedenle yapılandırma kararı tamamen bankaların insiyatifinde; isterlerse onaylıyor, istemezlerse reddediyorlar.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), 10 Temmuz’daki toplantısında, geçen yıl eylül ayında yürürlüğe giren borç yapılandırma düzenlemesini genişletme kararı aldı. Kurulun aldığı karara göre, bireysel kredi kartı ve ihtiyaç kredisi borçları 48 aya kadar vadelendirilebilecek. Yapılandırma imkanından yararlanmak isteyen bireylerin, 3 ay içinde başvuru yapmaları gerekiyor. Yeni düzenleme; dönem borcunun tamamını ya da bir kısmını ödeyemeyen bireysel kredi kartı kullanıcılarını, ana para ve/veya faiz ödemelerinde gecikmeye düşen ihtiyaç kredisi borçlularını ve daha önce yapılandırma yapmış bireysel müşterileri kapsıyor. Bu süreçte, örneğin 100 bin TL’ye 32 gün vadeyle uygulanan faiz oranı yüzde 44,5’e kadar çıkabiliyor.
BDDK, kredi kartı ve ihtiyaç kredilerine yönelik yapılandırma kurallarında esnemeye giderken, bazı sınırlamalar da getirdi. Yeni düzenlemeye göre, kredi kartı borcunun yarısı ödenmeden bankalar limit artışı yapamayacak. Ayrıca, ihtiyaç kredilerinde yapılandırma sürecinde mevcut borç bakiyesinin üzerine yeni kredi verilmesi de engellendi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) ise kredi kartı borçlarının yapılandırılmasında uygulanacak azami faiz oranını yüzde 3,11 olarak duyurdu. Önceki uygulamada yalnızca asgari ödeme tutarını ödeyemeyen kartlar yapılandırma kapsamındayken, yeni kararla birlikte dönem borcunun tamamını ya da bir kısmını ödeyemeyen kullanıcılar da yapılandırmadan faydalanabilecek. Aynı şekilde, ihtiyaç kredilerinde yapılandırma için gecikme süresi kriteri 30 gün sınırından çıkarılarak her tür gecikmeli ödeme durumu kapsama dahil edildi.
BDDK’nın kredi kartı ve ihtiyaç kredilerindeki yeniden yapılandırma şartlarını gevşetmesine rağmen, bankalarda bu kararların yeterince uygulanmadığı görülüyor. Bazı bankalar mobil uygulamalarına yapılandırma seçeneğini eklese de, yapılan başvuruların olumlu sonuçlanma oranı oldukça düşük kaldı.
Bir vatandaşın yaşadığı örnek durum ise dikkat çekici. Yabancı sermayeli özel bir bankaya kredi kartı borcunu yapılandırmak için başvuran kişi, mobil uygulamada bu işlemi gerçekleştiremeyince müşteri temsilcisine başvurdu. Vatandaş, en son 12 Haziran’da sadece asgari tutarı ödediğini belirtti. Bu durum hem BDDK’nın belirlediği kısmen ödeme kriterini hem de kararın yürürlüğe girdiği 11 Temmuz’dan önce yaşanmış olmasını karşılıyordu. Ancak banka temsilcisi, yapılandırmanın yalnızca borcun “gecikmeli ürün” kategorisine düşmesi halinde mümkün olduğunu belirterek talebi reddetti. Vatandaşın yeni düzenlemeyi hatırlatmasına rağmen, banka görevlisi bu durumu kabul etmedi.
Bu durum, BDDK’nın yasal düzenlemelerle verdiği esnekliğin bankalar nezdinde farklı yorumlandığını ve uygulamada karşılık bulmadığını ortaya koyuyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), bireysel kredi kartı ve ihtiyaç kredilerinde borç yapılandırmasının kapsamını genişletmesine rağmen, bankaların uygulamadaki yaklaşımı vatandaşta hayal kırıklığı yaratıyor. Pek çok banka, kendi iç politikalarını gerekçe göstererek yapılandırma taleplerini ya doğrudan reddediyor ya da başvuruları kapsam dışında değerlendiriyor.
BDDK kaynaklarından edinilen bilgilere göre, yapılan son kurul kararı aslında bankacılık mevzuatında yer alan yapılandırma sınırlarını esnetiyor. Bu karar sayesinde bankalar, normalde yapılandırmaya dahil edilmeyen borç türlerini bile yeniden yapılandırabilecek esnekliğe sahip hale geldi. Hatta icra sürecine girmiş borçlar bile teorik olarak yapılandırma kapsamına alınabiliyor.
Ancak BDDK, bankalara doğrudan "yapılandırma yap" deme yetkisine sahip değil. Kurum yetkilileri, sadece çerçeveyi çizip uygulamayı bankaların insiyatifine bıraktıklarını belirtiyor. Bu nedenle yapılandırma, Merkez Bankası’nın belirlediği faiz oranlarıyla birlikte ticari bir ilişki kapsamında değerlendiriliyor ve nihai karar bankaya kalıyor.
Tüm bu gelişmeler, yapılandırma imkanının kağıt üzerinde var olduğunu ancak pratikte birçok vatandaşın bu haktan yararlanamadığını gözler önüne seriyor.
BDDK’nın 18 Temmuz haftasına ait verilerine göre, bireysel ihtiyaç kredilerinde tahsil edilemeyen borç tutarı 90 milyar 460,4 milyon TL’ye ulaşarak, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 127,52 oranında artış gösterdi. Aynı dönemde bireysel kredi kartlarında takipteki borç bakiyesi ise 97 milyar 70 milyon TL’ye çıktı ve yıllık bazda yüzde 178,46’lık bir yükseliş yaşandı.
Bu artışlara paralel olarak, tahsili gecikmiş alacak oranı (TGA) ihtiyaç kredilerinde yüzde 5,18’e, kredi kartlarında ise yüzde 4,33’e kadar yükseldi. Geçen yıl aynı dönemde bu oranlar sırasıyla yüzde 3,33 ve yüzde 2,38 seviyelerindeydi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) geçtiğimiz hafta yaptığı 300 baz puanlık faiz indirimi, bankaların ihtiyaç kredisi ve mevduat faiz oranlarında düşüşe neden oldu.
İhtiyaç kredisi faiz oranları ortalama yüzde 4,34 seviyesinden yüzde 3,39’a kadar gerilerken, bazı bankalarda bu oran yüzde 3,99 civarında kaldı. Mevduat faizlerinde de düşüş gözlemlendi; 100 bin TL’lik mevduat için 32 günlük vadede faiz yüzde 46,5’ten yüzde 44,5’e indi. 46 gün vadede faiz oranı yüzde 42,25’ten yüzde 40,25’e, 92 gün vadede ise yüzde 45,5’ten yüzde 43’e düştü.
1 milyon TL ve üzeri mevduatlar için uygulanan faiz oranları da 2,5-3 puan civarında azaldı. 32 günlük vadede faiz yüzde 45’e, 46 günlükte yüzde 41,25’e, 92 günlük vadede ise yüzde 43’e çekildi.
BDDK’nın 10 Temmuz’da aldığı kurul kararıyla bireysel ihtiyaç kredisi ve kredi kartı borçlarında yapılandırma imkânı sunulmuştu. Ancak faiz oranlarındaki bu değişimler, hem borçlu vatandaşlar hem de yatırımcılar için piyasa koşullarında yeni bir denge arayışını beraberinde getirdi.
(Alındığı Kaynak: Ekonomim)
