Milyonların gözü komisyonda: Ekonomistler zam tahminlerini açıkladı

KEMAL ÖZKURT – ÖZEL HABER - Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun 2026 yılı zammını belirlemek üzere toplanmasına kısa bir süre kaldı. Türkiye, yüksek enflasyon, artan hayat pahalılığı ve işgücü maliyetlerinin dengelenmesi gibi çetin sorunlarla boğuşurken, alınacak karar, yalnızca milyonlarca çalışanın geçim standardını değil, aynı zamanda ülkenin makroekonomik hedeflerini de doğrudan etkileyecek. Resmi olmayan verilere göre, Türkiye'de yaklaşık 11,2 milyon kişinin asgari ücret veya civarında çalıştığı düşünüldüğünde, alınacak karar milyonlarca aileyi doğrudan etkileyecek. Geçtiğimiz yılın başında, 2025 yılı için net asgari ücrete yüzde 30 oranında artış yapılarak 22 bin 104,67 TL olarak belirlenmişti. Ancak, bu zammın yüksek enflasyon karşısında hızla erimesi, alım gücünü dibe çekerken, yeni dönem beklentilerini bir kez daha yükseltti. Ekonomistler ise zam oranına ilişkin beklentilerde yüzde 20 ile yüzde 30 arasında ayrışırken, ortak vurgu enflasyonla mücadelede kararlı olunması ve yapısal reformların hayata geçirilmesi gerektiği yönünde.

YÜZDE 25-30 ARASINDA BİR ZAM BEKLİYORUM

Asgari ücrete yüzde 25 ile 30 arasında zam yapılmasını beklediğini belirten Ekonomist Prof. Dr. Yaşar Uysal, “Orta Vadeli Program’a göre 2026 sonu enflasyon hedefi yüzde19. Devlet asgari ücret zammını enflasyon seviyesinin üzerinde göstermek için asgari ücrete yüzde 25 ya da yüzde 30 zam yapacağını tahmin ediyorum” dedi. Ancak mevcut ekonomi politikaları değişmediği sürece yapılan zamların bir anlam ifade etmediğini belirten Uysal, “Enflasyonla mücadelede kamu maliye politikalarıyla, devlet tarafından belirlenen fiyatlarda destek sağlanmadığı sürece ister yüzde 30, ister yüzde 50 zam versinler, çok işe yaramaz. Çünkü fiyatlama davranışı bozuldu. Asgari ücrete yüzde 30 zam yapsalar, Ocak ayında herkes etiketleri artıracak. İnsanlar ne para verirsen ver geçinemiyor. Ama firmalara da işgücü maliyetleri çok yüksek geliyor. Çünkü ücretler düşük ama kiralar, enerji, doğalgaz, gıda pahalı. İşverene bakıyorsun; ihracat yapmaya kalksa dolar olması gerekenden düşük. Pahalı enerji kullanıyor, pahalı işgücü kullanıyor.  Dolayısıyla uygulanan ekonomik politikalar değişmedikten sonra bu yüzde 25’lik artış da çok anlamlı olmayacak. Kamu tasarruf yapacak. Vatandaşın şu an tasarruf yapılacak bir alan yok” diye konuştu. 

BEKLENTİ YÜZDE 20, OLMASI GEREKEN YÜZDE 40

Ekonomist Prof. Dr. Hüsnü Erkan, iktidarın asgari ücret artışında geçmiş kayıpları değil, gelecekteki öngörülen enflasyon hızını baz aldığını belirterek, “Öngörülen hız yüzde 20 dolayındaysa, yüzde 20 dolayında bir artış yapar” dedi. Erkan, diğer ülkelerde kayıpların telafisi üzerine refah payı eklendiğini ancak Türkiye’de bunun dikkate alınmadığını söyledi. Hükümetin, enflasyon hesaplamalarını baskı altında en düşük seviyeye indirdiğini iddia eden Erkan, “Hükümet burada yoksuldan alıp zengine veren bir yapı geliştirdi. Gelir dağılımını bozdu. Bu koşullar içinde yine yüzde 20 dolayında bir artıştan fazla bir şey yapacağını sanmıyorum. Ancak asgari ücretin en azından enflasyonu telafi edecek, yani yüzde 40 olması gerekir” değerlendirmesinde bulundu.

YÜZDE 30 FAZLASI ENFLASYONU TETİKLER

Ekonomist Prof. Dr. İbrahim Atilla Acar ise zam oranına ilişkin beklentisini yüzde 27-28 olarak açıklarken, “Hükümet bunu denklesin diye yüzde 30 yapabilir” dedi. Acar, asıl sorunun asgari ücret zammı değil, enflasyonun durdurulması olduğunu vurguladı. Asgari ücretin dolar bazında şu anda 550 dolar civarında yüksek olduğunu savunan Acar, bu artışın 600 dolara çıkarılmasının işçiye de işverene de fayda sağlamayacağını belirtti. Acar, “Türkiye’de ölçü bir asgari ücret. Bu sefer enflasyonu da tetiklemiş olacak tekrardan. Üstüne çıkan her rakam bizim bu mücadelemizi yeniden başa sarmak anlamına gelebilir. Asgari ücretin 28 -29 bin TL’de kalması, çok iyimser bir şekilde de 30 bin TL ile sınırlanması doğru olur” ifadelerini kullandı.

30 BİN TL ALTI PSİKOLOJİYİ BOZAR

Ekonomist Dr. Ayhan Bülent Toptaş ise, asgari ücretin belirlenmesinde psikolojik sınırın önemine dikkat çekerek, idealinin 30 bin TL’nin üstünde bir rakam olduğunu kaydetti. Toptaş, 30 bin TL’nin altındaki herhangi bir artışın asgari ücretliler üzerinde moral bozukluğu ve psikolojik gerginlik yaratacağını savundu. Zam beklentisine ilişkin tahminini ise, hükümetin enflasyon hedeflerini baz alarak yüzde 25 civarında bir artışla ücreti 27-28 bin TL aralığına taşıyacağı yönünde açıkladı. Toptaş, bu rakamların, dört kişilik bir ailenin yoksulluk sınırının 92 bin TL’yi aştığı bir ortamda ne kadar anlamsız kaldığına dikkat çekerek, “Yani 50.000 lira verseniz o da anlamsız” yorumunu yaptı. Asıl sorunun ekonomik bu durumdayken zam oranını tartışmak olmadığını belirten Toptaş, Bizim mutlaka yapısal önlemler üzerinde çalışmamız lazım. Mesela kamuda tasarruf çok önemli ama yapılmıyor. Çok kalabalık bir kamu kesimimiz var. Verimlilik düzeyi de belli değil. Bizim asıl ihtiyacımız olan yapısal reformlar, teknoloji bazlı büyüme ve kamuda tasarruf. Bu üç tane şey çok önemli” dedi.