TCMB Başkanı Karahan’dan enflasyon açıklaması: “Dezenflasyon sağlıklı bir şekilde devam ediyor”

TCMB Başkanı Fatih Karahan, "Kasım özelinde öncü verilerin benzer şekilde yani dezenflasyonun sağlıklı bir şekilde sürdüğünü gösteriyor. Hem manşette hem de detaylara baktığımızda daha iyi bir veri göreceğimizi düşünüyoruz." dedi.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan, enflasyonda nihai hedefe ulaşma konusunda şüphe duymadıklarını belirterek, "Enflasyon aslında bir virüs gibidir. Vücutta uzun süre kalınca onu def etmek zorlaşır. Biraz daha uzun süre alabilir ama biz doğru bir reçete uyguluyoruz. Bugüne kadar da epey olumlu sonuçları aldık. Sadece reçetenin etki etme zamanı bünyeden bünyeye değişebiliyor." dedi.

TCMB Başkanı Karahan, para politikası ve makroekonomik görünüm hakkında, bankanın ABD merkezli X şirketinin sosyal medya platformundaki hesabından yaptığı canlı yayında, mevcut durumda talep koşullarının dezenflasyonla uyumlu olduğunu bildirerek, "Son dönemde dezenflasyonda bir yavaşlama var ama bu olsa da alacağımız tedbirlerle, atacağımız adımlarla para politikasının sıkılığını tekrar kalibre ederek enflasyonun hedeflerimizle uyumlu şekilde düşmesi için elimizden geleni yapacağız." dedi.

Artık iletişimi bir adım öteye taşımaya karar verdiklerini vurgulayan Karahan, bu sene öncelikle çeşitli şehirleri gezdiklerini ve bu illerdeki sanayi, ticaret odaları, esnaf ve sivil toplum kuruluşlarıyla bir araya gelmeye gayret ettiklerini söyledi. Karahan, bu toplantılarda onlara nereye varmak istedikleri hakkında bilgi verdiklerini kaydetti.

Karahan, Merkez Bankası olarak makro finansal istikrar açısından 3 öncelikli amaçlarının bulunduğunu belirterek, bunların rezerv pozisyonunu düzeltmek, Kur Korumalı Mevduat (KKM) bakiyesini aşağı çekmek ve dezenflasyonu tesis ederek enflasyonu tek haneli rakamlara getirmek olduğunu kaydetti. Bu amaç doğrultusunda öncelikle sıkı para politikasını tesis ettiklerinin altını çizen Karahan, şu değerlendirmeleri yaptı:

"Burada sıkı para politikasının etkisi ilk olarak rezervlerde görüldü. Bunu daha nispeten daha hızlı olarak gördük. Bu süreçte baktığımızda brüt rezervlerimizde şu ana kadar 80 milyar doların üzerinde bir artış kaydettik. Rezervlerimize net olarak da bakıyoruz. Yani yükümlülüklerimizi düşerek de baktığımızda aslında çok daha büyük bir iyileşme söz konusu. Burada neredeyse 120 milyar doları bulan bir iyileşme söz konusu."

Rezerv artışına dikkati çeken Karahan, bu artışın çok büyük bir kısmının yurt içi kaynaklı olduğunu söyledi.

Türk lirasına güvenin tekrar tesis edilmesiyle birlikte vatandaşların dövizlerini bozdurduğunu kaydeden Karahan, "Bu bozdurulan dövizleri de Merkez Bankası rezervlerimizle biriktirdik ve böylece rezerv pozisyonumuzu düzeltmiş olduk." dedi.

Karahan, KKM'de de büyük mesafe kat edildiğine dikkati çekerek, yaklaşık 140 milyar doları aşan bakiyenin şu anda 600 milyon dolar civarına indiğini belirtti. Fiyat istikrarı konusunu da değinen Karahan, yüksek enflasyonun vatandaşlar için bir refah kaybına sebep olduğunu söyledi.

"TALEPTEKİ DENGELENME ENFLASYONUN GERİLEMESİNE KATKI SAĞLADI"

Karahan, öncelikle tek haneli enflasyona iniş ve daha sonra yüzde 5'te enflasyonu sabitlemeyi hedeflediklerini bildirdi.

Bugüne kadar aslında enflasyondaki yavaşlamada politika etkisinin çok net olduğunu dile getiren Karahan, enflasyonu aldıkları tedbirlerle yüzde 75'te sınırladıklarını söyledi.

Karahan, enflasyonu düşürerek şu anda yüzde 33'ün altına indirdiklerini ifade ederek, talepteki dengelenmenin bu sürece katkı sağladığını kaydetti. Bu dengelenmenin ve normalleşmenin, fiyatlar üzerindeki baskıları bir nebze hafiflettiğine dikkati çeken Karahan, Türk lirasındaki reel değerlenmenin de enflasyonun yavaşlamasını sağlayan unsurlardan olduğunu belirtti.

Karahan, beklentilerden yakın dönemde daha çok destek almayı istediklerini söyleyerek, "Son dönemde dezenflasyonda bir yavaşlama var ama bu olsa da alacağımız tedbirlerle, atacağımız adımlarla para politikasının sıkılığını tekrar kalibre ederek enflasyonun hedeflerimizle uyumlu şekilde düşmesi için elimizden geleni yapacağız." dedi.

Merkez Bankası rezervlerinin güçlü olmasının güven sağladığına işaret eden Karahan, kur konusunda beklenen oynaklıkların ciddi anlamda azaldığını anlattı.

"DOĞRU REÇETE UYGULADIĞIMIZ İÇİN SONUÇ ALACAĞIMIZI DÜŞÜNÜYORUZ"

TCMB Başkanı Karahan, enflasyonda nihai hedefe ulaşma konusunda şüphe duymadıklarını belirterek, "Enflasyon aslında bir virüs gibidir. Vücutta uzun süre kalınca onu def etmek zorlaşır. Biraz daha uzun süre alabilir. Ama biz doğru bir reçete uyguluyoruz. Bugüne kadar da epey olumlu sonuçları aldık. Sadece reçetenin etki etme zamanı bünyeden bünyeye değişebiliyor." dedi.

Türkiye'de 2000'lerin başındaki dezenflasyon serüvenine bakıldığında, orada çok daha hızlı sonuç alındığını ifade eden Karahan, o dönemki konjonktürle bu dönemki konjonktürün oldukça farklı olduğunu kaydetti.

Dolayısıyla süre açısından farklılık göstermesinin aslında normal olduğuna atıfta bulunan Karahan, şunları kaydetti:

"Doğru reçete uyguladığımız için sonuç alacağımızı düşünüyoruz. Eylül verisinden sonra epey bir karamsarlık oluştu. Çünkü piyasa beklentilerin üzerinde gelmişti enflasyon. Aslında o dönem bunu anlamak için biraz eylül ayı verisinin detaylarına bakmak gerekiyordu. Çünkü sapma hangi kalemlerden gerçekleşti? Bu kalemler burada sapmanın geçici mi olduğuna işaret ediyor yoksa kalıcı mı olacak? Bunu anlamak için biraz detaylara bakmak gerekiyordu. Baktığımızda aslında şunu görüyoruz, eylül ayı verisinde, sapmanın epey bir kısmı gıda kaynaklı oldu. Bu yıl zirai don ve daha sonra da ciddi bir kuraklık yaşadık. Kuraklık nedeniyle özellikle tahıl kaynaklı eylülde belirginleşen gıda fiyatlarında bir artış yaşamış olduk. Sapmanın birinci kaynağı, en büyük kaynağı bu."

Fatih Karahan, enflasyondaki sapmada diğer bir faktörün eğitim ücretleri kaynaklı olduğuna dikkati çekerek, "Bu biraz daha teknik. Ama biliyorsunuz yeni yılın üniversite ücretleri endekse eylül ayında geliyor. Dolayısıyla mevsimsel olarak eylülde eğitim enflasyonu yüksek oluyor. Ama geçen sene bunu istatistik kurumumuz ağustos ve eylül aylarında bölmüştü. Bu sene eylül ayında. O yüzden tek ayda ölçtüğü için daha yüksek bir veri gördük." diye konuştu.

Bu iki kalemin aslında bahsedilen sapmanın çok büyük bir bölümünü açıkladığını anlatan Karahan, "Kasım özelinde öncü verilerin benzer şekilde yani dezenflasyonun sağlıklı bir şekilde sürdüğünü gösteriyor. Hem manşette hem de detaylara baktığımızda daha iyi bir veri göreceğimizi düşünüyoruz." ifadesini kullandı.

"BEKLENTİLER KANALINDAN DA ÖNÜMÜZDEKİ DÖNEM BİRAZ DAHA FAZLA DESTEK ALMAMIZ GEREKİYOR"

Fatih Karahan, manşet enflasyonun kötü geldiği aylarda bile aslında alt kalemlerde olumlu gelişmelere işaret ederek, bunlardan birinin kira enflasyonu tarafında yaşandığını belirtti.

Karahan, kira enflasyonunun bir süredir yüksek seyrettiğini ve katılık gösterdiğini kaydederek, aylık bazda epey bir süredir yüzde 4'ün üzerinde seyreden kira enflasyonunun yüzde 4’ün altına indiğini söyledi.

Karahan, önümüzdeki dönemde enflasyondaki düşüşün bir kısmının da kira enflasyonundan geleceğini vurguladı. Benzer şekilde hizmet enflasyonunun da son bir yılda yüzde 70’li seviyelerden yüzde 44’e gerilediğine dikkati çeken Karahan, buradaki iyileşmenin sürmesinin de gelecek dönem için önemli olduğunun altını çizdi.

Son dönemde kurdaki artışların biraz daha yavaşladığını ifade eden Karahan, kurdaki artışın daha düşük olması sebebiyle mal enflasyonunun da biraz daha aşağı gelmesini beklediklerini söyledi. Karahan, "Genel olarak ciddi bir dengelenme söz konusu. Bu da fiyatlar üzerindeki talep yönlü baskıları zayıflatıyor. Tekrar vurgulamak istersek beklentiler kanalından da önümüzdeki dönem biraz daha fazla destek almamız gerekiyor. Özetle, hem kısa vadeli göstergelerimiz hem de orta vadede enflasyonun ana belirleyicileri dezenflasyonun devam ettiğini bize gösteriyor." dedi.