2025’i özetliyor: Bu yılın kelimesi ‘dijital vicdan’ oldu

Türk Dil Kurumu’nun (TDK) halkın katılımıyla düzenlediği oylama sonucunda, 2025 yılına damga vuran kelime/kavram “dijital vicdan” oldu. Yaklaşık 300 bin kişinin oy verdiği seçimde öne çıkan bu ifade, dijital çağda vicdan, sorumluluk anlayışı ve toplumsal hassasiyetlerin nasıl değiştiğine dair tartışmaları gündeme taşımasıyla öne çıktı.

“VİCDAN, TIKLAMAYA İNDİRGENİYOR”

Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, 2025’in kelimesini sosyal medya platformu X üzerinden şu ifadelerle açıkladı:

“Türk Dil Kurumu tarafından, halkın katılımıyla belirlenen 2025 yılının kelimesi/kavramı “dijital vicdan” oldu.

Yaklaşık 300 bin oyun kullanıldığı bu süreçte seçilen kavram; dijital çağda vicdanın, sorumluluk ve eylemden uzaklaşıp yalnızca bir “tıklama”ya indirgenmesini düşündürücü bir biçimde tartışmaya açıyor.

“Dijital vicdan”, bireysel ve toplumsal duyarlılıklarımıza ayna tutan güçlü bir kavram olarak öne çıkıyor.

Bu anlamlı çalışmaya katkı sunan Türk Dil Kurumu, Ankara Üniversitesi, İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi (İLAUM) ile değerlendirme kurulunda yer alan kıymetli akademisyen ve uzmanlara teşekkür ediyorum.”

İnternet kullanıcıları, ilgili haber sonrası arama motorlarında dijital vicdan kelimesine ilişkin araştırmalar yapmaya başladı ve “dijital vicdan” kelimesi günün en sık aratılan konu başlıkları listesinde ilk sıralarda yerini aldı. Peki dijital vicdan nedir? İşte detaylar…

DİJİTAL VİCDAN NEDİR?

“Dijital vicdan” kavramı, bireylerin yaşanan gelişmeler karşısında somut bir adım atmak ya da sorumluluk üstlenmek yerine, tepkilerini çoğunlukla bir tıklama, beğeni ya da paylaşım düzeyinde bırakmalarını anlatıyor. Bu ifade, dijital mecralarda farkındalık artmasına rağmen vicdani tepkilerin giderek yüzeyselleşmesi ve sorumluluk bilincinin zayıflaması üzerine düşünmeyi teşvik ediyor. Bu yönüyle “dijital vicdan”, hem bireysel hem de toplumsal hassasiyetleri yansıtan çarpıcı bir kavram olarak öne çıkıyor.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, çalışmanın hayata geçirilmesinde Türk Dil Kurumu’nun yanı sıra Ankara Üniversitesi ile İletişim Araştırmaları ve Uygulama Merkezi (İLAUM) iş birliğiyle oluşturulan değerlendirme kurulunda görev alan akademisyenler ve uzmanların katkılarına dikkat çekti.

Değerlendirme Kurulu’nun ve vatandaşlardan gelen önerilerin ardından 2025 yılı için öne çıkan beş aday kavram ise “dijital vicdan”, “vicdani körlük”, “çorak”, “eylemsiz merhamet” ve “tek tipleşme” olarak belirlendi.