Şanghay beşlisi nedir? Şanghay beşlisinde hangi ülkeler var?

Şanghay İşbirliği Örgütü, Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan tarafından oluşturulmuştur. 2021 yılında İran'ın da katılımıyla üye sayısı dokuz ülkeye yükselmiştir. Örgüt, bölgesel barış, güvenlik ve istikrarın korunmasını hedeflemektedir. Türkiye ise Şanghay İşbirliği Örgütü'nün diyalog ortaklarından biri konumundadır. Peki Şanghay beşlisi nedir, nasıl kuruldu? Üye ülkeler hangileri? Detaylar haberimizde…

Şanghay Beşlisi nedir, nasıl kuruldu?

26 Nisan 1996'da Şanghay'da beş ülke, Sınır Bölgelerinde Askeri Güvenin Derinleştirilmesi Anlaşmasını imzalayarak Şanghay Beşlisi'ni kurdu. Şanghay Beşlisi, yıllık görüşmelerini sırasıyla 1998'de Almatı'da, 1999'da Bişkek'te ve 2000'de Duşanbe'de gerçekleştirdi. 2001 yılında Şanghay İşbirliği Örgütü'nün (ŞİÖ) kuruluşu tamamlandı ve Rusya, Çin, Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan ve Özbekistan olmak üzere altı ülke tam üye oldu. Haziran 2001'de üye devletler, Sankt-Peterburg Zirvesi'nde ŞİÖ Beyannamesi'ni imzalayarak örgütün amaçlarını, prensiplerini, yapısını ve işleyişini belirledi. Ayrıca, bir anti-terör ajansının kurulmasını öngören anlaşmayı da imzaladılar. ŞİÖ, 2005 yılında ABD'ye karşı ilk ciddi adımını attı ve Orta Asya'daki askeri varlığı sona erdirme çağrısı yaptı. Bunun üzerine, Özbekistan'daki ABD askerleri ülkeyi terk etti. Ağustos 2007'de altı üye ülke, Rusya'nın Ural Dağları'nda 'Barış Misyonu 2007' adıyla ortak bir askeri tatbikat gerçekleştirdi. Türkiye ise 2012 yılında Şanghay İşbirliği Örgütü'ne (ŞİÖ) Diyalog Ortağı olarak katıldı. Bu karar, hem ŞİÖ hem de Türkiye için önemli bir adım olarak değerlendirildi ve bölgesel işbirliğinin güçlenmesine katkı sağladı.

Şanghay beşlisinde hangi ülkeler var?

Üye Ülkeler 
Çin
Hindistan
İran
Kazakistan
Kırgızistan
Özbekistan
Pakistan
Rusya
Tacikistan

Gözlemci Ülkeler 
Belarus
Afganistan 
Moğalistan 

Diyalog Ortağı Ülkeler
Türkiye
Azerbaycan
Sri Lanka
Ermenistan
Kamboçya
Nepal
Suudi Arabistan
Mısır 
Katar