Tarihte bugün ne oldu? 1 Ağustos

RABİA AYKUT

Türkiye ve dünyada 1 Ağustos tarihinde neler yaşandı, tarihte bugün kim doğdu, kim öldü, tarihte bugün yaşanan önemli olaylar neler gibi soruların cevaplarını sizler için derledik.

1 AĞUSTOS TARİHTE BUGÜN HANGİ OLAYLAR YAŞANDI?

1933 - İstanbul Üniversitesi kuruldu.

Osmanlı İmparatorluğu'nda bulunan ilk Avrupa tarzı üniversite olarak kaydedilen Darülfünun'un doğrudan devamı sayılan İstanbul Üniversitesinin bazı birimlerinin temelleri, İstanbul'un fethinin ertesi günü olan 30 Mayıs 1453'te Fatih Sultan Mehmet'in emriyle kurulan Sahn-ı Seman medreselerine kadar dayandığı için okulun kuruluşu bu tarihe dayandırılıyor. Kurum, 1933 yılına kadar Darülfünun-ı Şahane, Darülfünun-ı Osmani ve İstanbul Darülfünunu adıyla eğitim verirken, 1 Ağustos 1933'te İstanbul Üniversitesi adını aldı ve aynı yıl 18 Kasım'da Türkiye'deki ilk ve tek üniversite olarak eğitim hayatına başladı.
2019 yılında, Dünyanın en iyi 500 üniversitesi sıralamasında Türkiye'den bulunan tek üniversite olan İstanbul Üniversitesi, dünyanın en iyi 500 üniversitesi listesinde 2006 yılından beri adını koruyor. Bununla birlikte üniversite, Asya Pasifik bölgesinin en iyi 100 üniversitesi arasında bulunuyor.
İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, tüm dünyadaki işletme okullarını akredite eden, en önemli kuruluş olan The Association to Advance Collegiate Schools of Business (AACSB) tarafından, 2012 yılında akredite edildi. Böylelikle İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, Türkiye’deki devlet üniversiteleri arasında ilk ve tek AACSB akreditasyonu alan işletme fakültesi oldu.
Üniversitede yaklaşık 73.000 lisansüstü, lisans ve ön lisans öğrencisi öğrenim görüyor. Bu yükseköğretim işlemi 12.000 öğretim üyesi ve öğretim elemanı tarafından gerçekleştiriliyor.

1936 - Berlin Olimpiyatları, Adolf Hitler tarafından başlatıldı.

1936 Yaz Olimpiyatları, II. Dünya Savaşı’ndan önce, 1936 yılında Almanya'nın başkenti Berlin'de düzenlenmiş olan uluslararası çok sporlu etkinliktir. 26 Nisan 1931 tarihinde Berlin, Barselona'daki 29. IOC Oturumu'nda, Olimpiyat Oyunları'na ev sahipliği için teklif alıp bu teklifi kabul etti. O dönem olimpiyat oyunları için yarışan diğer şehirlerin arasında İskenderiye, Barselona, Buenos Aires, Köln, Dublin, Frankfurt, Helsinki, Lozan, Nürnberg, Rio de Janeiro ve Roma bulunuyordu.
Jesse Owens ve Lutz Long'un arkadaşlığı bu olimpiyatlarla başladı. Lutz Long iki kere çizgiyi geçerek kötü bir başlangıç yaptı ve altın madalyayı Amerikalı atlet Jesse Owens kazandı. Owens'i ilk alkışlayan arkadaşı Lutz Long oldu. Öte yandan Olimpiyat oyunları, Adolf Hitler tarafından filme aldırıldı.

2014 - İstanbul Sözleşmesi yürürlüğe girdi.

İstanbul Sözleşmesi, tam adıyla Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi, Avrupa Konseyi tarafından hazırlanmış olan, 45 ülke ve Avrupa Birliği’nin imzaladığı, kadına yönelik şiddet ve aile içi şiddeti önleme ve bununla mücadelede temel standartları ve devletlerin bu konudaki yükümlülüklerini belirleyen uluslararası insan hakları sözleşmesi olarak bilinir. 
Sözleşmenin taslağı, 7 Nisan 2011'de Strazburg'da Avrupa Konseyi Bakan Yardımcıları'nın 1111. toplantısında kabul edilirken, İstanbul'da gerçekleşen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin 11 Mayıs 2011 tarihindeki 121. toplantısında imzaya sunuldu. Sözleşmenin 11 Mayıs 2011'de İstanbul'da imzaya sunulmuş olmasından dolayı kısaca "İstanbul Sözleşmesi" olarak adlandırıldı ve 1 Ağustos 2014 tarihinde yürürlüğe girdi. 11 Mayıs 2011'de Sözleşmeyi ilk imzalayan ve 24 Kasım 2011'de parlamentosunda ilk onaylayan ülke Türkiye oldu.
Bunun yanı sıra, 20 Mart 2021 tarihinde Resmî Gazetede yayımlanan 3718 sayılı cumhurbaşkanı kararına göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından sözleşme feshedildi. İstanbul Sözleşmesi'nin 80. maddesi uyarınca taraflardan herhangi biri bu sözleşmeyi feshedebiliyor. Sözleşmenin feshi, konuya ilişkin bildirimin Avrupa Konseyi Genel Sekreterliğine ulaştırıldığı tarihten itibaren üç aylık sürenin bitimini izleyen ayın birinci gününde yürürlüğe girecek olup bu bağlamda Türkiye, 1 Temmuz 2021 tarihinde sözleşmeden resmen çekildi.

1 AĞUSTOS TARİHTE BUGÜN KİMLER DOĞDU?

1936 - Yves Saint Laurent, Fransız modacı (ö. 2008)

Yves Henri Donat Mathieu-Saint-Laurent, bilinen adıyla Yves Saint Laurent, 1 Ağustos 1936 – 1 Haziran 2008), Fransız moda tasarımcısıdır. Moda tarihinin en önemli isimlerinden biri olan Laurent’i hayatının moda sektöründeki dönemini anlatan 2014 yapımlı Saint Laurent filminde Gaspard Ulliel canlandırdı. Bunun yanı sıra filmde Jérémie Renier, Louis Garrel, Léa Seydoux, Amira Casar, Jasmine Trinca, Valérie Donzelli, Valeria Bruni Tedeschi ve Dominique Sanda gibi oyuncularda yer aldı.

1970 - Sibel Can, Türk fantezi müzik şarkıcısı

Sibel Can, asıl adı Sibel Cangüre, (1 Ağustos 1970, İstanbul), Türk şarkıcı ve oyuncudur. Kariyerine dansöz olarak başlamış olan Can, daha sonra şarkıcılık yapmaya başlayarak kariyerine buradan devam etti. Günümüzde televizyon ve sinema oyunculuğu ile sunuculuk da yapmakta.

1976 - Hasan Şaş, Türk futbolcu

1 Ağustos 1976'da Adana'nın Karataş ilçesinde doğmuş olan Şaş, 1996 yılında Ankara 50. Yıl Lisesi’ni bitirdi. Küçük yaşta futbola olan merakı ve sürekli okuldan kaçarak futbol oynaması üzerine, Akdeniz Karataşspor'da futbola amatör olarak başladı. Kısa sürede gösterdiği başarılı performans ile sırasıyla Adana Demirspor, Ankaragücü, Galatasaray ve Türk millî takımında yer aldı. Efsanevi Galatasaray kadrosu ve dünya üçüncüsü olan millî takım kadrosunda yer alan oyuncular arasında da bulundu.

1 AĞUSTOS TARİHTE BUGÜN KİMLER ÖLDÜ?

1326 - Osman Bey, Osmanlı'nın kurucusu ve ilk Padişahı (d. 1258)

Osman, Osman Gazi ya da Osman Bey (1258, Söğüt - 1324, Bursa), Osmanlı Beyliği ve Osmanlı Hanedanı'nın kurucusu ve beyliğin ilk padişahı olanTürk hükümdar ve komutan olup, dedesinin Süleyman Şah veya Gündüz Alp isimli Kayı Beyi olduğu biliniyor. Büyükannesi Hayme Hatun, babası Ertuğrul Gazi ve annesi Halime Hatun'dur. Osman Gazi, bir taraftan kendisinin "Gök Âlp" neslinden olduğunu ileri sürerken, diğer taraftan da kendi dedesinin isminin Kaya Alp oğlu Süleyman Şah değil, Kutalmışoğlu Süleyman Şah olduğunu söylediği iddia ediliyor.

2012- Atatürk’ün manevi kızı Ülkü Adatepe’nin ölümü

Bebekliğinden 5 yaşına kadar Çankaya Köşkü'nde Atatürk'ün yanında yaşadı, kendisi 5 yaşına gelene kadar manevi babası Atatürk hayatını kaybedinceye dek ona yurt gezilerinde eşlik etti ve onun çocuk sevgisinin simgesi haline geldi.
Ülkü Adatepe, Mustafa Kemal Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım'ın evlatlık kızı Vasfiye Hanım ile Fransızca öğretmeni ve gar şefi Mehmet Tahsin Çukurluoğlu'nun kızlarıdır. Zübeyde Hanım'ın küçük yaştan itibaren yetiştirdiği Selanikli Vasfiye Hanım, Zübeyde Hanım'ın ölümünden sonra bir süre Mustafa Kemal Atatürk'ün kız kardeşi Makbule Hanım'la kaldı, Atatürk kendisini Gazi Orman Çiftliği'nde istasyon şefliği yapan Mehmet Tahsin Bey'le evlendirdi. Atatürk, Vasfiye Hanım ile Mehmet Bey'in çocukları olacağını öğrendiğinde ister kız, ister erkek olsun Ülkü isminin verilmesini istedi. 9 aylıkken Ülkü'yü Çankaya Köşkü'ne aldırarak biraz büyüdüğünde onu yurt gezilerine götürdü. Atatürk'ün isteği üzerine, yıllarca kullanılan ünlü Alfabe'nin kapağında, Atatürk'ü minik Ülkü'ye harfleri öğretirken gösteren İhap Hulusi tarafından yapılmış resimlerine yer verildi. Ülkü, Atatürk'ün çocuk sevgisinin simgesi haline geldi.
Ülkü 5 yaşındayken manevi babası Atatürk öldü. Atatürk'ün ölümünden sonraki dönemde eğitimini tamamlamadı ve genç yaşta evlendi. Atatürk'ün bir diğer manevi kızı olan Sabiha Gökçen'in amcasının oğlu olan üsteğmen ve daha sonra Kastamonu Milletvekili olan Fethi Doğançay (1923-1997) ile ilk evliliğini yaptı ve bu evliliğinden iki erkek çocuğu oldu. İkinci evliliğini 1962 yılında yağ tüccarı Yeşua Bensusen ile gerçekleştirdi. Bu evlilik eşinin Musevi olması nedeniyle sansasyon yaratırken üçüncü kez ise iş insanı Öke Adatepe ile evlendi. Eşi Öke Adatepe ile İstanbul'da yaşarken 1 Ağustos 2012'de TEM otoyolunun Sakarya-Akyazı yolu üzerinde trafik kazası geçirerek vefat etti. Ve Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.

Haber Merkezi