Tarihte bugün ne oldu? 13 Mayıs

Türkiye ve dünyada 13 Mayıs tarihinde neler yaşandı, tarihte bugün kim doğdu, kim öldü, tarihte bugün yaşanan önemli olaylar neler gibi soruların cevaplarını sizler için derledik.

13 MAYIS TARİHTE BUGÜN NE OLDU?

Vedat Türkali doğdu

Abdülkadir Pirhasan, 13 Mayıs 1919'da Samsun'da doğmuş ve 29 Ağustos 2016'da Yalova'da vefat etmiş olan Türk roman, senaryo yazarı ve şairdir.

Abdülkadir Demirkan olarak doğan yazar daha sonra mahkeme kararıyla Pirhasan soyadını almıştır. Samsun Lisesi'nde eğitim gördükten sonra 1942'de İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun olmuştur. Aynı yıl, eşi Merih Pirhasan ile evlenmiştir.

Üniversite eğitimini tamamladıktan sonra, Abdülkadir Pirhasan edebiyat öğretmenliği yapmak üzere Maltepe Askeri Lisesi ve Kuleli Askeri Lisesi'nde görev aldı. Ancak 1951 yılında siyasi görüşleri nedeniyle işine son verildi ve tutuklandı. 9 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve 7 yıl sonra şartlı tahliye ile serbest bırakıldı. Rıfat Ilgaz ile birlikte Gar Yayınları'nı kurduktan sonra, 1960'ta "Dolandırıcılar Şahı" filmiyle senaristlik kariyerine başladı. Senaristlik çalışmalarına devam eden Türkali, 1965'te yönetmenlik deneyiminde bulundu.

Bir Gün Tek Başına ve Mavi Karanlık gibi eserleriyle Türk edebiyatında önemli bir yere sahip olan Vedat Türkali'nin diğer önemli eserleri arasında Yeşilçam Dedikleri Türkiye ve Tek Kişilik Ölüm bulunmaktadır.

Vedat Türkali, Mihri Belli'nin yakın dostu ve Atıf Yılmaz'ın hem arkadaşı hem de kayınpederidir. Ayrıca Türkiye Komünist Partisi'nin önde gelen üyelerindendir. 2002 seçimlerinde Demokratik Halk Partisi'nden aday olarak siyasete aktif olarak katılmıştır.

Vedat Türkali, oyuncu Deniz Türkali'nin ve yönetmen Barış Pirhasan'ın babasıdır. Ayrıca, Deniz Türkali'nin kızı olan şarkıcı Zeynep Casalini'nin de dedesidir. Türk edebiyatının önemli isimlerinden biri olan Vedat Türkali, 29 Ağustos 2016'da Yalova'da tedavi gördüğü hastanede 97 yaşında vefat etti. Cenazesi Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedildi.

Martin Luther vefat etti

Nazi Partisi'nin erken dönem üyelerinden biri olan, başlangıçta Dienststelle Ribbentrop'ta ('Ribbentrop Bürosu') ve daha sonra Auswärtiges Amt'ta ('Dışişleri Bakanlığı') Dışişleri Bakanı Joachim von Ribbentrop'un danışmanı olarak görev yapan biriydi. Konstantin von Neurath'ın yerine geçti. Ocak 1942'de düzenlenen Wannsee Konferansı'na katılarak Yahudi Sorununa soykırımsal Nihai Çözümün planlandığı toplantıda bulundu; Bu toplantıya ilişkin tutanaklar, Müttefik güçlerin konferansın gerçek amacını ve önemini ilk kez 1947'de keşfetmelerini sağlayan belgeler arasındaydı.

Luther, bir mobilya taşıma ve iç dekorasyon işiyle uğraşıyordu. Mart 1933'te Nazi Partisi ve SA'ya katıldı. Ribbentrop'un düşük bir parti üyelik numarası almasına yardım etti ve Ribbentrop 1936'da Büyükelçi olarak Londra'ya gönderildiğinde, mobilyalarını Berlin'den taşıması ve Londra'daki yeni Alman Büyükelçiliği'nin iç dekorasyonunu yapması için Luther'i tuttu.

Reinhard Heydrich tarafından Luther'e gönderilen Wannsee Konferansı tutanaklarının bir kopyası 1947'de Dışişleri Bakanlığı arşivlerinde bulundu ve konferansın belgelenmesinde önemli bir rol oynadı. Ancak Luther, bu politikayı zaten bilenler arasındaydı; "Yahudi sorunu" terimi değişmişti.

Luther'in tutanak nüshası, konferansın savaştan sağ kalan tek kaydıdır ve keşfi, Müttefiklerin toplantıdan ve 6 Mart 1942'deki bir sonraki toplantıdan ilk kez haberdar olmalarıydı. Konferansta, işgal altındaki Avrupa'da gerekli olan geniş çaplı "yeniden yerleşim" konusundaki endişelerini dile getirdi ve bu, planlanan şeyi tam olarak anlamadığını gösteriyor gibi görünüyordu. Ayrıca, konferansta kullanması için bir muhtıra hazırladı, sadece sınır dışı edilmelerden bahsediyor; Holokost inkarcıları, konferansın bir soykırım politikası sunmadığını iddia etse de, bu muhtıra politikadaki bir değişiklikle tutarlı olduğunu göstermek için kullanılmıştır.