Yılın Kelimesi ‘vibe coding’: Yapay zekâ kodlama dilini kökten değiştiriyor

Yapay zekanın (YZ) günlük hayatın her zerresine sızdığı bu çağda, dil de kaçınılmaz bir dönüşümden geçiyor. İngiltere merkezli saygın yayın kuruluşu Collins Dictionary, 2025 yılının ruhunu ve teknolojik hızını en iyi özetleyen kelimeyi belirledi: 'Vibe Coding'. Doğal dilin, kod satırlarını unutturan bir sihirle bilgisayar programına dönüştüğü bu yeni terim, yazılım geliştirme dünyasında bir paradigma değişimine işaret ediyor.

KODLAMANIN HİSSİ: ANDREJ KARPATHY'NİN VİZYONU

Collins Dictionary'nin dil bilimcilerinin küresel veri tabanında şubat ayından bu yana kullanımında patlama gözlemlediği 'vibe coding', doğal dili kullanarak, yani adeta bir "duygu" veya "his (vibe)" vererek bilgisayar kodunun otomatik olarak üretilmesini sağlayan çığır açıcı bir yazılım geliştirme yöntemini tanımlıyor.

Bu yenilikçi terimin babası, Tesla'nın eski yapay zekâ direktörü ve OpenAI'ın kurucu mühendislerinden Andrej Karpathy. Karpathy, bu kavramı, "YZ'nin, insanların, uygulama geliştirirken kodun varlığını bile unutacak kadar kolay bir yolla ilerlemesini sağlaması" olarak özetliyor. Artık kullanıcılar, karmaşık kod satırları yerine, yapay zekâya ne istediklerini sezgisel bir dille tarif ederek işlevsel uygulamalar yaratabiliyor. Bu, yazılım geliştirme sürecini yalnızca uzmanlar için değil, fikir sahibi olan herkes için erişilebilir kılan devrimci bir gelişme.

TEKNOLOJİ DİLİ KÖKTEN DÖNÜŞTÜRÜYOR

Collins Dictionary yöneticisi Alex Beecroft, 'Vibe coding'in yılın kelimesi seçilmesini, "teknolojinin dili nasıl dönüştürdüğünün mükemmel bir göstergesi" olarak nitelendiriyor. Beecroft, insan yaratıcılığı ve makine zekâsının bu benzersiz birleşiminin, bilgisayarlarla iletişim kurma biçimimizi temelden değiştirdiğini vurguluyor. 24 milyar kelimelik devasa bir veri tabanında terimin kullanım sıklığındaki hızlı artış, bu değişimin küresel çapta ne denli benimsendiğini kanıtlar nitelikte.

DİJİTAL YAŞAM TARZININ AYNASI: DİĞER ÖNE ÇIKAN KELİMELER

'Vibe coding' zirveye yerleşirken, Collins'in kısa listesinde dijital kültürün ve modern yaşam tarzının evrimini yansıtan bir dizi çarpıcı kelime de yer aldı:

Biohacking: Sağlığı ve uzun ömrü artırmak amacıyla vücudun biyolojik işleyişine yapılan bilinçli müdahaleler.

Clanker: Star Wars: The Clone Wars dizisinden popülerleşen, yapay zekâ ve robotlara yönelik, genellikle aşağılayıcı bir ifade.

Aura farming: Özellikle sosyal medya fenomenleri (influencer) arasında, çekici bir kişilik ve karizma imajı oluşturma sanatı.

Glaze: Birini sosyal medyada abartılı ve yapay bir şekilde övmek için kullanılan yeni nesil bir terim.

Broligarchy: Teknoloji dünyasının önde gelen erkek yöneticilerini hicveden, "tech bro" (teknoloji kankaları) oligarşisine atıfta bulunan mizahi bir tanım.

Henry: High Earner, Not Rich Yet (Yüksek Gelirli, Henüz Zengin Olmayan) kelimelerinin kısaltması; yeni ekonomik sınıfın bir tasviri.

Coolcation: Küresel ısınma endişeleriyle birlikte popülerleşen, serin iklimli yerlerde yapılan tatil trendi.

Taskmasking: İş yerinde üretkenmiş gibi görünme davranışı.

Micro-retirement: Kariyerin ortasında verilen kısa süreli "emeklilik molası" ile kişisel ilgi alanlarına zaman ayırma pratiği.

Bu kelimeler, 2025 yılında iş kültüründen sosyal medyaya, sağlıktan tatil anlayışına kadar hayatın her alanında dilin ve dolayısıyla insan deneyiminin nasıl hızla değiştiğini net bir şekilde ortaya koyuyor. Yapay zekâ, sadece teknolojiye yön vermekle kalmıyor, konuştuğumuz dili ve dünyayı algılama biçimimizi de yeniden şekillendiriyor.