Aşırı dezenfekte etmek can alabilir!

SULTAN GÜMÜŞ
Yaşadığımız pandemi günlerinin belki de en tartışılmayan konusu dezenfeksiyon. Üstelik hemen
hemen her gün yanlış uygulamalar nedeniyle insanların zehirlenmelerine yol açarken… Yanlış ve
abartılı dezenfeksiyon uygulamalarının yaratacağı çevresel sorunlara rağmen tartışılmadığının altını
çizen İzmir Tabip Odası Çevre Komisyonu Başkanı Dr. Ahmet Soysal, ‘uzman’ adı altında televizyon
programlarına çıkılarak insana gerekli olan bilgilerin sunulmadığını, vatandaşın birincil olarak bilmesi
gerekenlerin söylenmediğini kaydetti.
HALA İNATLA ELDİVEN KULLANANLAR…
“Yaşadığımız bu salgın günlerinde neredeyse her gün sabahtan akşama kadar tüm medya organlarında
her türlü uzmanlık alanından çok sayıda hekim boy gösteriyor ve Kovid-19 salgınını tartışıyorlar”
ifadelerini kullanan Dr. Soysal, “Artık sokaktaki insan, kendisine hiç gerekli olmayan antibiyotiklerin,
anti-viral ilaçların, sıtma ilaçlarının adını biliyor, sıklıkla bunlara kendi başlarına ulaşarak proflaktik
(koruma amaçlı) olarak kullanmaya bile çalışıp daha büyük sağlık sorunlarına bile neden olabiliyorlar.
Hatta bu televizyon programları sayesinde virüs konusunda o kadar uzmanlaştılar ki (!) sanırsınız BT
(bilgisayarlı tomografi) görüntülerinden neredeyse Kovid-19 tanısı koyacaklar. Oysa sıradan insana
gerekli olan bu bilgiler değil. Onların birincil olarak bilmesi gerekenler SARS-CoV-2 virüsünden nasıl
korunabileceği ve çevresini nasıl koruyabileceği. Buna rağmen hala toplu yerlerde fiziksel mesafeyi
korumayanlardan, maske kullanmayanlardan tutun her türlü uyarıya rağmen hala inatla eldiven
kullanıp hem kendisini hem de çevresini tehlikeye atanlar var” dedi.



BİLİMSEL BİR ÇALIŞMA YOK
Dr. Soysal, şöyle devam etti: “Bir de olayın diğer bir boyutu olan dezenfeksiyon var. Tüm dünyada
Kovid-19 salgınının başlaması ile birlikte dezenfektan kullanımı arttı. Gerek ülkemizde gerekse diğer
ülkelerde yanlış ve gereksiz temizlik ve dezenfeksiyon uygulamaları Kovid-19 kadar olmasa da sağlık
sorunlarına, hatta can kayıplarına neden olabiliyor. Henüz ülkemizde yaşadığımız bu pandemi
günlerinde yanlış temizlik ve dezenfeksiyon uygulamalarının insan ve çevre sağlığı üzerine olumsuz
etkilerini gösteren bir bilimsel çalışma yok. Fakat bugünlerde Dünya Sağlık Örgütü’ne (DSÖ) göre
pandeminin yeni merkezi olan ABD’de ülkenin köklü sağlık örgütlerinden olan Hastalık Kontrol ve
Önleme Merkezi’nin (CDC) sayfalarında üç aylık bir çalışma yayınlandı, temizlik ve dezenfeksiyon
maddelerinin neden olduğu zehirlenmelerle ilgili. CDC, salgının başladığı ilk günden bu yana diğer
sağlık örgütleri gibi temel olarak SARS-CoV-2’nin yayılımını önlemeye yardımcı olmak üzere yüksek
temaslı yüzeylerin uygun şekilde temizlenmesini ve dezenfekte edilmesini öneriyor. Bu temizlik ve
dezenfeksiyon işlemi de toplu taşıtlarda, metro istasyonlarında ve otobüs duraklarında, alışveriş
merkezleri ve okullarda, hastanelerde vs. yapılmaya çalışılıyor. Bunlara ek olarak insanların bir de
evlerinde yapmaya çalıştığı dezenfeksiyon var. Ancak CDC tüm bu işlemlerin doğru dezenfektanlarla
ve doğru zamanda yapılmadığını gözlemledi.”



TÜRKİYE’DE ÖRNEKLERİ VAR
CDC’nin yazısında Türkiye’de de örneklerini daha önce gördükleri, bugünlerde ise medyaya yansıyan
haberlerden sayısını artırdığını düşündükleri iki örnek vakanın olduğunu kaydeden Dr. Soysal,
“Birinci vakada bir marketten alış veriş yapan bir kadının aldığı sebze ve meyveleri bir küvette yüzde
10’luk çamaşır suyu, sirke ve sıcak su karışımı ile yıkamak istemesinden kaynaklanıyor. Klorun etkisi
ile nefes alma güçlüğü, hırıltılı solunum ve öksürük şikâyetleri gelişen kadın hastaneye kaldırılmış.
Oysa sebzeleri ve meyveleri bol suyla veya sabunlu su ile yıkaması yeterli olacaktı. İkinci örnek vaka
ise okul öncesi bir çocuk ile ilgili. Baygın bulanan çocuk ailesine göre masa üzerinde bulunan etanol
bazlı bir el dezenfektanını içmiş ve bunun etkisi ile düşerek başını yere çarpmış. Kandaki alkol
seviyesi çok yüksek bulunan, kafa içinde ise herhangi bir sorunla karşılaşılmayan çocuk neyse ki
tedavi edilebilmiş. Hangi amaçlı olursa olsun tüm dezenfektanları ortada bırakmamamız gerektiğini
gösteren güzel bir örnek bu” şeklinde konuştu.
BİZİM İÇİN TEHDİT OLMAMALI 
Kovid-19 ile kayıplar verdiğimizi, her gün bu kayıpların daha da artmasıyla üzüntünün katlandığını
belirten Soysal, “Ancak gördüğümüz sadece buzdağının su üstündeki bölümü. Buzdağının altındaki
bölümde ise pandemi nedeniyle, başka sağlık sorunları yaşayıp sağlık kurumlarına gitmeye korkan
kronik hastalık sahibi insanlar, karantina nedeniyle sağlığını yitirenler, yeni oluşan başka hastalıkları
için geç teşhis alanlar var. Tüm bunlara yaşadığı ortamda kulaktan dolma bilgilerle yanlış temizlik ve
dezenfeksiyon yaparak sağlığını yitirenler de ekleniyor. Oysa temizlik ve dezenfeksiyon yapmak
bizim için tehdit olmamalı. Biraz doğru bilgi ile gerek kendi sağlımız gerekse çevre için kolayca
çözebileceğimiz ve tehdit olmaktan çıkarabileceğimiz bir konu. Sadece biraz dikkat, biraz bilgi ve
gereksiz kimyasallardan kaçınmak. Çok zor olmasa gerek” yorumunda bulundu.

Haber Merkezi