Ayçiçek tohumunda büyük açık: 2021’de 850 bin ton ithal ettik!

NURETTİN BAKİ-ÖZEL HABER

Ayçiçeği fiyatlarındaki artış sürerken, arz talebi karşılayamıyor. Gelişmeler doğrultusunda 11 Mart 2022 tarihli Resmi Gazete’de, ‘2021 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2022 Yılında Uygulanacak Gübre ve Sertifikalı Tohum Kullanım Desteklerine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı’ yayımlanarak yürürlüğe girmişti. Bu kararda 4 ilde bulunan 7 ilçede yağlık ayçiçeği ekimi Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamında desteklenecek ürünler listesine dahil edildi. Türkiye Tarım Havzaları Üretim ve Destekleme Modeli kapsamındaki ürünler listesinde yer alan Aydın’ın Efeler, Köşk, Sultanhisar, Yenipazar, Karabük’ün Eskipazar, Kütahya’nın Domaniç ve Sivas’ın Hafik havzalarında yer alan ürünler güncellendi. Değişiklikle bu bölgelerde diğer ürünlerin yanında yağlık ayçiçeği ekiminin de desteklenmesine karar verildi. Konuyla ilgili gazetemize değerlendirmelerde bulunan TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Hakan Çakıcı, “Ayçiçek ekim alanlarını artırıp, teşvik edersek üretimi yükseltebiliriz. Ancak bu şekilde fiyat artışlarının önüne geçilebilir” dedi.

1 MİLYON TON AÇIĞIMIZ VAR

Ayçiçeği tohumunda iç piyasada bir milyon tonun üzerinde bir açık olduğunun altını çizen Çakıcı, “1 milyon tona yakın ayçiçeği tohumu açığımız var. 2021 yılında 850 bin ton ithal ettik. Ekim alanlarını biraz artırıp teşvik edersek üretimi yükseltebiliriz. Daha fazla ekim alanı yaratırsak ihracata da yönelebiliriz. Ancak bu durumda tek bir ürüne yüklenmek de sıkıntı yaratıyor. Başka ürünlerin ekim alanlarına girmiş oluyorsunuz. Ağırlıklı olarak ayçiçeğini teşvik etmenin başka ürünlerle çakışma ihtimali yaratıyor. Bu nedenle sadece günü kurtarmak değil 5- 10 yıllık bölgesel üretim planlamaları yapmak gerekiyor” ifadelerine yer verdi.

GİRDİ MALİYETLERİ ÇOK YÜKSEK

Ayçiçeği ekimine verilen devlet desteğinin doğru bir karar olduğunu da sözlerine ekleyen Çakıcı “Çiftçinin maliyetleri düşünüldüğünde bu oran yetersiz kalıyor. Çiftçinin masrafı düşünüldüğünde rakamlar çok yüksek değil. Tohum, mazot gibi girdilere baktığımızda çoğunlukla dışa bağımlıyız. Traktör için mazot, gübre ve sulama için elektrik ve mazot giderinin hepsini toplayınca çok fazla girdi maliyeti ortaya çıkıyor. Dekar başına verilen destek miktarı bir litre ayçiçek yağını bulmuyor. 2021 yılında devlet ayçiçek üretimine destek verdi. Üretim miktarında artış oldu. Ama o da tüketimi karşılamadı ve yurt dışından ithal edildi. Bir de şöyle bir durum var, ayçiçeğini iç üretim için ithal ediyoruz. Buğdayda da olduğu gibi işleyip tekrar ihraç ediyoruz” diye konuştu.

GIDA KRİZİ DÜNYAYI ETKİLEYECEK

2021 yılında ayçiçeği üretiminde, 2020’ye göre yüzde 2,3 oranında artış olduğunu dile getiren Çakıcı, çiftçinin önünü görmeye şiddetle ihtiyacı olduğuna dikkat çekti. Başkan Çakıcı, “Devlet bu konuda teşvik ederek destek sağlıyordu. Alınan önlemler yeterli olmasa da bir miktar daha teşvik edecektir. Çiftçinin önünü görmeye ihtiyacı var. Çünkü hasatta ürünü kaça satacağını bilemiyor. Çiftçi geçen senenin teşvikini bu yıl alıyor. Piyasada yaşanan ayçiçek yağı yokluğundan dolayı fiyatlarda artış olmuştu. Uluslararası piyasada bir artış söz konusu. Önümüzdeki yıllarda Ukrayna’da tarım alanlarıyla ilgili sıkıntılar yaşanabilir. Rusya ve Ukrayna buğday, arpa, ayçiçeği konusunda bütün dünyada ihracatçı ülke konumundalar. Savaş koşullarında gıda krizi bütün dünyayı etkileyecek” şeklinde konuştu.

Haber Merkezi