Basmane’de tarih yağmalanıyor

ÇAĞLA GENİŞ-ÖZEL HABER
İzmir’in tarihi semtlerinden Basmane bölgesindeki eski evlerin kapıları ve pencereleri yerinden sökülüp hurda fiyatına satılıyor. Hırsızlık olayları içinde yaşam olmayan eski İzmir evlerinin kapısından başlayıp, ardından pencere ve çatıdaki bakır parçalara kadar uzanıp ev yıkılana kadar sürüyor. Öte yandan kulaktan kulağa dolaşan efsanelerin peşine düşen defineciler, bölgede kazmadık yer bırakmıyor. Birçok tarihi yapı, define meraklılarının kazıları sonucu hasar görmeye devam ediyor. Bölgedeki tahrip edilen tarihi yapıların biran önce koruma altına alınması gerektiğini kaydeden Araştırmacı Yazar Orhan Beşikçi, “Define kazıları dışında toprak üstünde bulunan kültür varlıklarımız da acımasızca yağmalanıyor. Özellikle eski İzmir evlerinde gördüğüm objelerin bir süre sonra yerlerinde olmadığını görüyorum, kapı ve pencereleri, madeni aksesuarları çalınıp satılıyor. İnsanlar eğitilmediği sürece tarihi eserler zarar görmeye devam edecek. İzmir tarihini koruma projeleri bir an önce hayata geçirilsin, kültür varlıklarımız acilen koruma altına alınsın” dedi.



PATLAYICI KULLANIYORLAR
Bölgedeki tarihi yapıların kaçak kazılarla tahrip edildiğini belirten Araştırmacı Yazar Orhan Beşikçi, “Definecilerin çevreye ve kültür varlıklarına verdiği zararlar, bütün hızıyla devam ediyor. Define kazıları dışında toprak üstünde bulunan kültür varlıklarımız da acımasızca yağmalanıyor. Defineciler eskiden ilkel metotlarla, çatallı dal, horoz kanadı, nefesi derin hocalarla çalışırlardı, şimdi meskûn yerlerde patlayıcılar ve iş makineleri kullanıyorlar, ellerindeki uydurma haritalara bakarak asırlık ağaçları, koca değirmen taşlarını, köprü ayaklarını, heykelleri, lahitleri kırmaktan çekinmiyorlar. Emirsultan Haziresi, Yıldırım Kemal Bey İlkokulu, İplikçi İsmail Dede ve Tayyar Tuzcu Hazretleri türbeleri, Anafartalar Caddesi’nde harabe bir sinagog define kazılarından zarar gördü. Özellikle eski İzmir evlerinde gördüğüm objelerin bir süre sonra yerlerinde olmadığını görüyorum, kapı ve pencereleri, madeni aksesuarları çalınıp satılıyor” ifadelerini kullandı.



ACİLEN KORUMA ALTINA ALINSIN
İzmir tarihini korumaya yönelik projelerin bir an önce hayata geçirilmesi gerektiğini vurgulayan Beşikçi, şunları söyledi: “Osmanzade veya Kapanizade adıyla bilinen ahşap panjurlu, vitraylı, tavanlarında özgün kalem işleri ve cihannüması olan konağın önce şömineleri çalındı arkasından definecilerin talanına uğradı. Mermer zeminde bulunan motifler define işareti sayılıp metrelerce kazıldı, ikinci bir örneği olmayan tarihi Konak defineci kazılarından yeterince zarar gördü şimdi enkaz halinde koruma bekliyor. Sakarya Mahallesi’ne her gidişimde mahallenin simgesel yapılarının tahrip olduğunu görüyorum. Roma su kanalına ev sahipliği yapan sokakta bazı binalar yanıp yıkılmış. Küçük Aya Yani Kilisesi’nin batı bitişiğinde bulunan Sonsino Sinagogu, onca uyarıya rağmen çöplük olmaktan kurtarılamadı. Bir dönem Halk Evi olarak kullanılan, eski Rum okulunun kapı ve pencerelerinin yağmalanmış olduğunu gördüm. Güvenlik önlemleri bir yere kadar; insanlar eğitilmediği sürece tarihi eserler zarar görmeye devam edecek. İzmir tarihini koruma projeleri bir an önce hayata geçirilsin, kültür varlıklarımız acilen koruma altına alınsın.”




 

Haber Merkezi