Bir kahve hatırı kadar ömrü olmayan ‘Devren kiralık Kemeraltı’

SULTAN GÜMÜŞ KAYA - ÖZEL HABER

20 yıl önce bir gazete sayfasına konu olan ve ‘Kahvecilikte 40 Yıl’ı anlatan Fatih-Mehmet Ekici kardeşler, ekonomik krizin daha da derinleşmesiyle yollarını ayırdı. 20 yıl sonra ama bu kez tek başına gazetemize konuşan Fatih Ekici, Azizhan Pasajı’nda zamana, insana ve teknolojiye direniyor! Pasajın kadim esnaflarından olan Ekici, kendini bildi bileli çay ocağı işletiyor. Ona göre kendisi mesleğin son temsilcilerinden. 20 yıl boyunca sakladığı gazete sayfasını bizler için çekmecesinden çıkaran Ekici’nin tek başına verdiği poz, Tarihi Kemeraltı Çarşısı’nın geldiği son noktayı da özetliyor.

2000 senesinden sonra gözle görülür bir çöküşün yaşandığını, bu kez açmamak üzere kepenk indiren Çarşı esnafının ‘Devren kiralık Kemeraltı’ algısını oluşturduğunu kaydeden Ekici; dayanışmanın, yardımlaşmanın yaşandığı, ata mesleğinin sürdürülebilir olduğu yıllardan, ticaret erbabının birbirine borç dahi vermediği günlere gelindiğini söyledi. Yeni dünya düzeniyle birlikte alışveriş merkezlerinin, e-ticaretin ve çay ocağında raflara yerleşen pet bardakların, plastik su şişelerinin dahi ciddi bir dönüşüme neden olduğunu belirten Ekici, “Kahvecilikte 40 yılı anlatmıştık, 20 yıl önce. Şimdi ne çayın, ne de kahvenin 40 yıl hatırı kalmadı” dedi.

NE GÜVEN VAR, NE DE PARA

20 yıldır Kemeraltı Çarşısı Azizhan Pasajı’nda esnaflık yaptığını aktaran Fatih Ekici, “Kendimi bildim bileli bu pasajda çay ocağı işletiyorum. Ağabeyimle birlikte mesleğe başlamıştık. O yıllarda satışlarımız süperdi. Günde sayamadığımız kadar çay doldurup, dağıtırdık. Dayanışma, yardımlaşma çok güzeldi. Serbest mesleğin içinde olan insanlarız biz. Bir gün iş olurdu, ertesi gün olmazdı, cebiniz boş kalırdı. Paraya sıkışırdın, bir başka esnaf arkadaşından borç isterdin. Sorgusuz, sualsiz o borç verilirdi. Ama şu an kimse kimseye borç verecek durumda değil. Ne güven var, ne de para” cümlelerini kullandı.

2000 SENESİNDEN SONRA ÇÖKÜŞ YAŞANDI

Çarşıda 2000 senesinden sonra çöküş yaşandığını vurgulayan esnaf Ekici, “Özellikle 3-5 sene içerisinde bu çöküş daha da belirgin hale geldi. Eskiden satışlarımız çok fazlaydı. Pet bardaklar, plastik su şişeleri çıkmadan önce cam şişe sular vardı. 40-50 kasa su satıyorduk. Pet, plastik bardaklarda verilen çaylar, kahveler, sular yoktu. Her şey cam bardak içerisinde verilirdi. Teknoloji hayatımıza girdi, mesleğimiz arka plana atıldı; bize ihtiyaç duyan yok kalmadı” bilgisini paylaştı.

O FOTOĞRAFTAN BİR KİŞİ EKSİLDİ

20 yıl önce ağabeyi Mehmet Ekici ile birlikte bir gazetede haberlerinin çıktığını söyleyen Fatih Ekici, şunları da kaydetti: “Haberde Kemeraltı Çarşısı’nın kültüründen, dayanışmadan, mesleğimizden bahsetmiştik. O gazete sayfasını halen yanımda, çay ocağımda taşırım. Şimdi alıp okudukça üzülüyorum, çarşının geldiği, dönüştüğü durum canımı sıkıyor. 20 yıl önce Kemeraltı’nın güzelliğinden bahsederken, bugün bir başka gazeteye, size olumsuzluklarından dert yanıyorum. Hem esnafın, hem de müşterinin yüzü asık. Ne o eski müşterilerimiz kaldı, nede yüzü gülen, kazancından memnun esnafımız. Mesleğin son temsilcileriyiz diyebiliriz… Kazancımız düştükçe ağabeyimle yollarımız ayrıldı. İki ayrı ev, birden fazla ihtiyaç ama tek gelir kapısı. Gelen para ikimize de yetemedi. O fedakarlık yapıp ayrıldı, başka bir işin yolunu tuttu. Ben ise gidebildiğim kadar mücadele vereceğim. İki kişi olarak başladığımız yolculukta bugün tek başıma kaldım. Kemeraltı’na ne oldu derseniz, o fotoğraftan bir kişi eksildi. Kahvecilikte 40 yılı anlatmıştık, 20 yıl önce. Şimdi ne çayın, ne de kahvenin 40 yıl hatırı kalmadı.”

ESNAF GURUR MESELESİ YAPTIĞI İÇİN…

Yılların Tarihi Kemeraltı Çarşısı’nın şu an adeta ‘Devren Kiralık Kemeraltı’na dönüştüğünü dile getiren esnaf Ekici, ‘Kapatıyoruz, her şey zararına’ deyip kepenkleri indiren esnaf sayısının son 10-15 yıl içerisinde daha da arttığını vurguladı. Seneler önce çarşı içerisinde dükkanların böyle açık bir şekilde kiralanmadığını, iş yeri sahiplerinin gece buluşup anlaşarak dükkan kiraladığını söyleyen Ekici, “Bu dükkanlar asla boş kalmazdı. Esnaf gurur meselesi yaptığı için işi gece halleder, dükkanı devrederdi. Sabahına o dükkan el değiştirerek eski işleyişine devam ederdi. Şimdi ise her şey apaçık ortada. Bu dükkanlar aylardır kiralık. Esnafın ne düşünecek gururu kaldı, ne de prestiji. Kemeraltı bu görüntüyü inanın hak etmiyor” dedi.

AYNI TABUREYİ PAYLAŞTIĞIM…

“Köklü bir firma olmadıktan sonra işletmenin ayakta kalması çok zor” diyen Ekici, “Günümüz şartlarında artık sen müşteriye gideceksin, müşteri senin ayağına gelmiyor. Aynı tabureyi paylaştığım esnaf arkadaşlarımın bir kısmı da dükkanlarını kapatıp, kiraya verecek. Kapattıktan sonra ise büyük ihtimal başka dükkanlarda asgari ücrete çalışacaklar. Alışveriş merkezleri özellikle bizleri mahvetmiş durumda. Yıllardır bunu dile getirmek için çığlık atıyoruz. En ucuzu, iyisi Çarşıda olmasına rağmen AVM kültürü daha fazla rağbet görüyor. Elektrik, su, kira fiyatlarını karşılayamıyoruz. Eskiden çay ocaklarına, han, hamam, kahvelere indirimli su verirlerdi. Ancak 10-15 senedir onu da vermiyorlar. Esnafın faturasına yansıyan bir indirim oluyordu. Şimdi 80-100 tane çay dağıtmam lazım ki o faturaların üstesinden gelebileyim” sözlerine dikkat çekti.