Bu yıl Hac’da neden bu kadar çok kişi öldü?

Dünyanın en büyük kitlesel toplanmalarından biri olan Hac ibadeti, her yıl milyonlarca Müslüman'ı Suudi Arabistan'a çekiyor. Maddi durumu ve sağlık koşulları uygun olan Müslümanlar için hayatlarında bir kez gerçekleştirmeleri gereken bu kutsal yolculuk, geçtiğimiz hafta resmen tamamlandı. Bu yıl hac ibadetini yerine getirmek üzere yaklaşık 1,8 milyon hacı Suudi Arabistan'a geldi, bunların 1,6 milyonu yurt dışından geldi. Yabancı hacı adayları arasında Pakistanlılar, Ürdünlüler, Tunuslular ve Türkler bulunuyor.

Bu yılki hac ziyareti, sıcak hava dalgasının etkisi altında gerçekleşti ve sıcaklıklar zaman zaman 50 dereceyi aştı. Suudi Arabistan Sağlık Bakanı Fahad el-Jalajel, Hac için yapılan sağlık önlemlerinin başarılı olduğunu belirtmesine rağmen bu kadar hacı adayının neden hayatını kaybettiği akıllarda soru işareti olarak kaldı.

BU YIL HAC’DA NEDEN BU KADAR ÇOK KİŞİ ÖLDÜ?

• Aşırı sıcaklar

Suudi Arabistan'da gölgede hava sıcaklığı 51,8 dereceye çıktı. Kavurucu sıcaklar, ölüm vakalarının artmasında belirgin bir etken olarak görülüyor.

Yetkililer, ibadet edenlerden şemsiye taşımalarını, özellikle sıcak öğle saatlerinde dışarıda bulunmamalarını ve bol su içmelerini tavsiye etmelerine rağmen, birçok hacı adayı sıcak çarpması nedeniyle hayatını kaybetti.

Hacı adaylarının çoğunun 60 yaş ve üzeri olması da riski artırıyor.

Ayrıca, iklim krizinin etkilerini her alanda hissettiğimiz bir dönemdeyiz. Bilim insanları, küresel ısınmanın hac ibadeti koşullarını daha da zorlaştıracağı konusunda uyarıyor.

Eğer dünya 2030'a kadar 1,5 derecelik bir ısınmaya ulaşırsa, Hac sırasında sıcak çarpması riskinin beş kat artabileceği belirtiliyor.

• Aşırı kalabalık ve temizlik

Bazı kaynaklar, Suudi yetkililerin süreci yetersiz yönettiğini iddia ediyor. Bazı hacılar, konaklama ve tesislerin kötü yönetildiğini belirterek aşırı kalabalık çadırların yeterli soğutma ve hijyen imkanlarından yoksun olduğunu dile getiriyor.

Hacılar arasında, "Bu çadırlarda boğulacak gibi hissettik, terden sırılsıklam olduk. Korkunç bir deneyimdi" şeklinde yorumlar da yapılıyor.

•Ulaşımda yaşanan sorunlar

Sıcaklığın 50 derecenin üzerine çıktığı şartlarda, ulaşım en önemli sorunlardan biri haline geldi. Hacılar, uzun mesafeleri yürümek zorunda kaldı. Bazıları, rota üzerindeki yolların kapalı olmasından, diğerleri ise ulaşımın yetersizliğinden şikayetçi.

Suudi Ulaşım Otoritesi, hacıların taşınması için 27 binden fazla otobüs temin ettiğini duyurdu. Ancak hac organizatörleri, "Senelerdir hac yapıyorum, bu benim en kötü hac yolculuğum" şeklindeki eleştirilerini dile getiriyor.

•Tıbbi hizmetlerde yetersizlik

Sağlık hizmetlerinde yaşanan aksamalar da önemli bir sorun. Birçok hacı adayı, aldıkları sağlık hizmetlerinin yetersiz olduğunu belirtiyor. Özellikle sıcak hava nedeniyle sağlık sorunları yaşayan hacılar için ambulans ve ilk yardım imkanlarının yetersiz olduğunu dile getirenler bulunuyor.

•Yaşlı, sakat ya da hasta hacı adayları

Birçok Müslüman, yaşamlarının son dönemlerinde Hac ibadetini yerine getirmek için yola çıkıyor. Bangladeş gibi ülkelerdeki Müslüman toplumlar, Hac sırasında ölmeyi bir ayrıcalık olarak görüyor ve bunun özel bir statü kazandırdığına inanıyorlar.

Her yıl Hac sırasında yaşanan ölümlerin nedenlerinden biri de bu algının etkisi olarak gösteriliyor.