Çıkmaz sokağın duvarı yıkıldı, tarihi doku yok edildi!

SULTAN GÜMÜŞ - ÖZEL HABER
Faik Paşa Yokuşu, Osmanzade Yokuşu, Hatuniye Meydanı, Tekke Sokak… Kısacası her adımında tarih yatan Basmane. Her biri ayrı hikayelere tanıklık ediyor, tıpkı Yunan askerleri tarafından öldürülen ‘Gevrekçi Kız’ın hikayesi gibi. Fakat bu hikayelerin yaşandığı yerler şimdi sahipsiz, sanki hiç yaşanmamış gibi. Osmanzade Yokuşu’nda bulunan ve ‘Çıkmaz Sokak’ olarak adlandırılan 945 Sokak ise tahribatın en son örneği. Luigi Storari’nin 1856 planına işlediği çıkmaz sokak, şimdi çıkar sokak oldu, tarihi doku ve İzmir’in işgaliyle yaşanan dramatik vakanın dekoru bozuldu, duvarla birlikte hatıralar yok edildi. Vergisiz ve ruhsatsız işletmelerin çoğaldığı Basmane’de böyle bir yıkımla yeni bir otoparkın oluşturulacağı da düşünülenler arasında. Çıkmaz sokağa gevrekçi kızın adı verilsin diye beklerken, böylesine bir ‘ayıpla’ karşılaştıklarını dile getiren Kent Gözlemcisi Orhan Beşikçi, vakıfların vakıf eserlerine ilgisiz kaldığını vurguladı. Göstermelik toplantılarla zamanın tüketildiğinin altını çizen Beşikçi, “Yazdığım dilekçeler, WhatsApp hattına yaptığım şikâyetler roman olur. ‘İzmir’in tarihi dokusu korunup yaşatılsın’ feryadı duyulsun artık. Umut yeni başkanlarda ve yeni kadrolarda” dedi. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İzmir 1. Nolu Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’na şikayet dilekçesi de yazan Beşikçi, ilgililerin uyarılarak benzer yapıların da tahrip edilmemesini talep etti.



BİNALARIN STATİĞİ BOZULUYOR!
Osmanzade Yokuşu, (945 Sokak) çıkmaz sokakla ilgili konuşan Beşikçi, şu cümleleri kurdu: “İzmir’in işgal yıllarında gevrek satan genç kızın, bu çıkmaz sokakta yakalanıp öldürüldüğünü daha öncede söylemiştim. Çıkmaz sokağa gevrekçi kızın adı verilsin diye beklerken, tarihi duvar ve arkasındaki yapılar yıkılıp 943 Sokak’la irtibatlandırıldı. Luigi Storari’nin 1856 planına işlediği çıkmaz sokak, şimdi çıkar sokak oldu, tarihi doku ve İzmir’in işgaliyle yaşanan dramatik vakanın dekoru bozuldu, duvarla birlikte hatıralar yok edildi. ‘Kentin tarihi sokaklarında ağır tonajlı kamyonlar, çöp araçları ve iş makineleri dolaşıyor, eski yapılar yıllardır bu araçlardan zarar görüyor, binaların statiği bozuluyor’ uyarıları yapıyorum. Bu tür araçların dar sokaklara girmesine izin verenler, bazı sokaklarda giriş yasağına uymayanlar arasında belediye araçları olduğunu görüyorum. 1273 Sokak, yıkılacak bina için yaya ve araç trafiğine kapatıldı.”



VAKIFLAR, VAKIF ESERLERİNE İLGİSİZ KALDI
İzmir’in en eski mescidine, Aya Vukla Kültür Merkezi’ne, Burhanzade Abdurrahman Hilmi Bey’in evine, Bıçakçı Han’a giden sokağa beton bariyerlerin, tel örgülerin yakışmadığını kaydeden Beşikçi, “Konak Belediyesinin bir önceki döneminde Hilal Mahallesi’nde Roman kültür merkezi yapmak üzere satın aldığı binanın enkaz haline gelmesinin sorumlusu kim? Anafartalar Caddesi, Mezarlıkbaşı-Çorakkapı güzergâhında ve ara sokaklarda yapılan yıkımların yerlerinde yeni boşluklar oluştu. ‘Caddeden Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları geçti’ demek de işe yaramadı, elektrik hattı döşemek için kazılan yola, ehil olmayan insanlar tarafından döşenen taşlardan esnaf ve yayalar zarar gördü. Hatuniye Parkı meydan oldu, Çorakkapı girişindeki küçük yeşil alan kaldırıldı. Türbe, cami ve sebiller de olumsuzluktan etkilendi. Vakıflar, vakıf eserlerine ilgisiz kaldı” diye konuştu.



UMUT, YENİ KADROLARDA!
Altınpark’ta büyük emeklerle kazılan antik Roma yolu dahil, önemli arkeolojik bulguların ortaya çıkarıldığı tarihi alanın kaderine terk edildiğini belirten Beşikçi, “Pazar yeri, Etiler, Hurşidiye, Kubilay, Faikpaşa ve Damlacık mahallelerinde onlarca bina enkaz sökücüler tarafından yağmalandı, Tepecik Höyüğü konusunda bir aşama kaydedilmedi” yorumunda bulundu. Beşikçi, son olarak, şunları ekledi: “Kentin tarihi dokusunu korumakla görevli olanlar, eski İzmir evlerinin ayakta kalmasına çözüm bulamadıkları gibi, kamulaştırdıkları yapılara da sahip çıkamadı. Havra Sokağı, Oteller Sokağı, Kemeraltı, Kadifekale ve Basmane için üretilen proje ve tasarımların sonuçları ortada. Göstermelik toplantılarla zaman tüketildi. Yazdığım dilekçeler, WhatsApp hattına yaptığım şikayetler roman olur. ‘İzmir’in tarihi dokusu korunup yaşatılsın’ feryadı duyulsun artık. Umut yeni başkanlarda ve yeni kadrolarda.”



KORUMA  KURULU’NA DİLEKÇE YAZDI
Kent Gözlemcisi Orhan Beşikçi’nin, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı İzmir 1. Nolu Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu’na yazmış olduğu dilekçe: “1. derecede sit alanı ilan edilen İzmir’in tarihi bölgesinde, 945 Sokak çıkmazında bulunan tarihi taş duvar ve arkasındaki yapı yıkılarak 943 Sokak’a bağlanmış, bu uygulamayla tarihsel dokunun karakteristiği olan çıkmaz sokak kayıp olmuştur. Üstelik yıkılan yapının temel kolu yüksekliğinin iş makinesi ile düşürülerek düz arsa edilmeye çalışıldığı anlaşılmaktadır. Benzer uygulamalar tarihi yapıların yıkımını hızlandırmaktadır. Koruma Kurulunuzdan bu yıkımlar için izin alınmış mıdır? Yapı tamamen neden yıkılmış, çıkmaz sokak neden yok edilmiştir? Bütün bunlar koruma ilkelerine aykırı değil midir? Konunun araştırılarak ilgililerin uyarılması, yapılan işlemlerin tarafıma bildirilmesini saygılarımla arz ederim.”