Çivisiz 8 asırdır yıkılmadı!

Samsun’un Çarşamba İlçesi’nde bulunan halk arasında Çivisiz Cami olarak bilinen Göğceli Cami, yapımında kullanılan mimari teknik nedeniyle yerli ve yabancı turistler ile bilim insanlarının dikkatini çekiyor. Tek bir çivi bile kullanılmadan ‘Kurt Boğazı’ adı verilen yığma tekniği ile yapılan cami, bölgede yüzyıllardır meydana gelen depremleri hasar almadan atlatarak günümüze ulaştı. 300 kişilik cemaat kapasitesine sahip caminin, zemininde deprem takozunun kullanılmış olması nedeniyle deprem sırasında beşik gibi sallandığı ancak yıkılmadığı belirtildi. Caminin içinde bulunan ahşap kolonların ise belli bir meyilde kıble yönüne eğimli olarak yapıldığı bu özelliği sayesinde caminin yıkılması halinde ise secde eder gibi kıble yönüne yıkılacağı belirtildi.

8 ASIRDIR AYAKTA

Göğceli Cami imamı Ahmet Özköse, 800 yıllık caminin yapılışı ile ilgili olarak iki rivayet bulunduğunu belirterek şunları anlattı: “Selçuklu Sultanı Birinci Gıyaseddin Keyhüsrev döneminde yapılmış. Yapılışı 1205’li yıllara tekabül ediyor. İlk rivayet Malazgirt Meydan Muharebesi’nden sonra Anadolu’nun kapıları İslam’a açıldı. İslam’ı anlatmak için Anadolu’nun her yerine olduğu gibi buraya gelen İrşat ekipleri tarafından bu caminin yaptırıldığı belirtiliyor. Bir başka rivayet ise İslamlaşma sürecine bu bölgede direnen irili ufaklı beylikler vardı. Beyliklerin bu direnişini kırmak için donanmasıyla Karadeniz’e gelen bir Müslüman komutan tarafından caminin yaptırıldığı ifade ediliyor. Ancak şunu söylemek gerekirse camimizin 800 küsur yıllık bir eser olduğu konusunda herhangi bir şüphe söz konusu değil. 1990 yılında bilim adamları camiden aldıkları ahşap örnekleri üzerinden yaptıkları incelemede, caminin 8 asırlık bir eser olduğunu ilmen ortaya koymuş oldular. Bu cami 8 asırdır ayakta, inşallah bundan sonra da ayakta kalacak Allah’ın izniyle.”

KURT BOĞAZI TEKNİĞİ İLE YAPILDI

Caminin pelit ağacı kullanılarak yapıldığını dile getiren İmam Özköse sözlerini şöyle sürdürdü: “Caminin İnşaatında hiç bir şekilde çivi kullanılmamıştır. Tahtalar birbirine geçirilmek suretiyle ‘Kurt Boğazı’ adı verilen yığma tekniği ile yapılmıştır. Camimizin tavanındaki süslemeler daha sonraki yıllarda yapılmıştır. Selçuklu ile Osmanlıyı burada birleştirmişler. Tavanda bitkisel figürler, deniz figürleri, Selçuklu ve Osmanlı arması, Allah’ın ve Peygamber efendimizin isimleri, sahabelerin isimleri var. Okuyamadığımız üzerinde motif yapılmış başka Arapça yazılar da var.”

ZEMİNİNDE DEPREM TAKOZU VAR

Göğceli Camii imamı Ahmet Özköse, taştan yapılan camilere göre ahşap camilerinin dayanıklılığının biraz daha düşük olduğunu kaydederek şunları söyledi: “Ahşap camilerin uzun süre yaşaması biraz zor oluyor. Sele depreme biraz daha dayanıksızlar. Ancak bu cami 8 asırdır bu bölgede olan doğal afetleri atlatmış. Bunun iki sebebi var. Camiyi yapanlar ağaçları zamanında kesmişler, belli bir dönem bekletmişler. Bir de deprem takozu kullanmışlar. Deprem esnasında cami zemindeki takoz üzerine yaylanıyor. Çivisiz yapıldığı için deprem anında yapı beşik gibi sallanıyor ama yıkılmıyor. 8 asırdan bu yana şüphesiz burada çok büyük depremler oldu. Birçok bina yıkıldı, insanlar hayatlarını kaybetti ancak hepsini camimiz hasarsız şekilde atlattı.”

TURİST AKIMI

Birçok kişinin camiyi ziyaret etmek için geldiğini belirten imam Özköse şöyle konuştu: “Gerek yurt içi gerek yurt dışından camimizi görmek için gelenler oluyor. Yaklaşık 6 ay önce 35 kişilik deprem uzmanı bilim adamı geldi. Camimizde araştırma yaptılar. İçinde Japon, Alman, İsveç’ten gelen bilim adamları da vardı. Dünyanın her tarafından buraya gelen ziyaretçilerimiz oluyor.”(DHA/SAMSUN)