Çocukların sokakta ne işi var?

EMİNE YALÇIN

İnsan Hakları Derneği Ege Bölge Temsilcisi Avukat Ali Aydın, çocuk işçiliğinin en kötü biçimi olarak kabul edilen dünyada 15 alanın olduğunu, Türkiye’de ise üç en kötü alanın mevsimlik tarım, küçük ve orta boy sanayi işletmeleri ve sokakta çalışan çocukların olduğunu söyledi.

İnsan Hakları Derneği Ege Bölge Temsilcisi Avukat Ali Aydın, çocuk işçi yasaları veya gelenekleri açısından belirlenmiş bir yaşın altındaki çocukları ifade ettiğini belirterek, Uluslararası Çalışma Örgütü’nün çocuk işçiliği yaş aralığını 5-15 yaş aralığı olarak belirlediğini söyledi.

1 MİLYON 800 BİN ÇOCUK İŞÇİ VARDI

Çocuk Hakları Sözleşmesi’ne göre 18 yaşına kadar herkesin çocuk olduğunu ifade eden Aydın, çocuk işçiliğini azaltmada eğitim sisteminin büyük önem taşıdığının altını çizdi. Türkiye’de 8 yıllık zorunlu eğitimin devam ettiği dönemde çocuk işçiliğinde bir azalmanın söz konusu olduğuna da vurgu yapan Aydın, “’Uluslararası Çalışma Örgütü’ ‘çocuk işçiliğinin sona erdirilmesi programı’ (IPEC) ile ilgili bir uygulama başlattı. Bu program ülkelere çocuk işçi çalıştırılmasının önlenmesi doğrultusunda yardımcı olmayı hedefliyor. 1992-2004 yılları arasında çocuk işçiliğini azaltmaya yönelik bir hedef belirliyor ve Türkiye’de ilk defa 1994 yılında çocuk işçiliği istatistikleri belirleniyor. O dönemde Türkiye’de 1 milyon 800 bin çocuk işçi vardı” dedi.

İŞVEREN TARAFINDAN DA TERCİH EDİLİYOR

Aydın, dünya genelinde çocuk işçiliğinin tamamen kaldırılmak istendiğini ancak hayatın getirdiği bazı sebeplerden dolayı uluslararası sermayenin çocuk işçiliğinden vazgeçmediğini söyledi. Aydın,  “Dünya ülkeleri çocuk işçiliğini azaltmak için çalışmalar yürütüyor. Çocuklar kimi ülkelerde ailesini geçindirmek için çalışırken kimi ülkelerde okul araç ve gereçlerini sağlamak için çalışıyor. Çocuk işçiler işveren tarafından da tercih ediliyor. Çünkü çocuk işçiliği ucuz iş gücü olmakla birlikte çocuk grev yaparak hakkını arayamıyor” diye konuştu.

13 YAŞA KADAR DÜŞÜYOR

TÜİK’in 2012 yılında en son yapmış olduğu araştırmaya göre Türkiye’de çocuk işçi sayısının 1 milyonun altına indiğini belirten Aydın, ILO Sözleşmesi 138 sayılı sözleşmesinin asıl amacının eğitim yaşını yükseltmek olduğunu da sözlerine ekledi. Bangladeş, Hindistan, Pakistan ve Afrika gibi ülkelerde ailelerin geçiminin tamamen çocuk işçiliğine dayandığını da öne süren Aydın, “Bu ülkelerde tüm dünyada kabul edilen 15 yaş 14 hatta 13’e kadar düşüyor. Bu durum ceza kanunlarına da yansıyor. 15 yaşın altındaki çocuğu aile çalıştırdığı zaman ceza kanuna göre aile çocuğuna kötü davranmaktan ceza alıyor. Bu cezalar caydırıcı cezalar değil tabi ki. Zaten bu davranışın caydırıcılığı ceza olmaması gerekiyor. İlk önce bu ailelerin neden çocuklarını çalıştırdığına bakmak gerekiyor. Neden çocuğunu çalıştırma ihtiyacı duyuyor? Bunlara bakmak lazım. 2004 yılında Türkiye’de yapılan çocuk işçiliği ile ilgili çalışmalarda bu konu başlıkları hedefleniyor” şeklinde konuştu. 

KRİZ DÖNEMLERİNDE ÇOCUK İŞÇİ SAYISI ARTIYOR

Aydın, çocuk işçilerinin ağırlıklı olarak tarım alanında çalıştığına dikkat çekerek, tarım alanını sokakta çalışan çocuklarla sanayi sektörünün izlediğini söyledi. 4+4+4 eğitim sistemi ile birlikte yaş aralığının 6-13 aralığına düşmesi ile birlikte çocuk işçiliğinde artış gözlendiğini açıklayan Aydın, “Çocuk işçiliği ile birlikte çocuklar eğitimlerine devam edemiyor. Ayrıca kriz dönemlerinde de çocuk işçiliğinin arttığı yapılan araştırmalar sonucu gözlenmiştir. Çünkü çocuklar kolay bir şekilde işe alındığı gibi kolay bir şekilde de işten çıkarılabiliyor” ifadelerini kullandı.

‘ÇOCUKLARINIZI ÇALIŞTIRMAYIN’ DEMEK YETMİYOR

Aydın, insan hakları savunucuları olarak çocuk işçiliğinin insan hakkı olduğunu düşündüklerini de sözlerine ekleyerek, kişinin barınma, eğitim, beslenme ve sağlık haklarını sağlayabilmek için belirli bir gelirin olması gerektiğine vurgu yaptı. Aydın, ailelerin çocuklarını çalıştırmaması için öncelikle ailelerin doğru bir şekilde bilinçlendirmek gerektiğini çünkü çocuk işçiliğinin azaldığı bir yerde ev içi işçiliğin artmaya başladığını söyledi. Aydın, “Türkiye’de açlık sınırı nedir? Sendikaların belirlediği bin 500 liradır. 4 kişilik bir ailenin aylık gelirinin 4 bin civarı olmasında gerekiyor. Asgari ücret Türkiye’de ne kadar? Bin 300 lira. Gelen zamlarla da maaşa gelen zam gidiyor. Bunun için bizim ailelere ‘çocuklarınızı çalıştırmayın’ demek yetmiyor” dedi.

PSİKOLOJİK SORUNLARA YOL AÇIYOR

Çocukların küçük yaşta çalışması ileriki hayatlarında psikolojik sorunlara yol açtığını anlatan Aydın, yetişkin bir birey olduklarında sağlıklı bir şekilde hayatlarına devam edemediklerini öne sürdü. Aydın, sözlerine şu şekilde devam etti: “Özellikle mobilya sektöründe çalışan çocuklar bulundukları ortam gereği bally ve uyuşturucuya başlamaya çok müsait oluyor. Çünkü çocuklar o küçük yaşlarda kokulu maddelerin ağırlıkta olduğu ortamlarda çalışıyor. Sokakta çalışan çocuklar her türlü cinsel ve fiziksel saldırılara uğruyor. Ev işçiliğinde çalışan özellikle kız çocukları tehlikede.”

ÇOCUK DEMEK GELECEK DEMEK

Kesintisiz ve parasız eğitimin 12 yıla çıkarılması gerektiğinin altını çizen Aydın, öğrencilerin tüm giderlerini karşılayabilecek bir eğitim sisteminin olması gerektiğini söyledi. Aydın, “Çocuk işçiliği uluslararası bir sorundur. Çocuk demek gelecek demektir. Geleceğini yok eden bir milletin ne kadar ilerleyeceğini tahmin etmek gerekir” dedi.

BU SORUNU KİM ÇÖZECEK

Aydın, ‘sokakta çalışan çocuklardan alış veriş yaparak onları teşvik etmeyin’ dendiğini bunu herkesin bildiğini ifade ederek, kimsenin o günün akşamında eve ekmek gideceğini hatırlamadığını söyledi. Aydın, “Bu sorunu kim çözecek. Devlet çözecek. Devletin merkezinde insanın olması gerekiyor. İnsanı temel alarak çalışmalar yürütmesi gerekiyor. Bizim ülkemizde mevcut olan devlet yapıları insanı merkez almıyor. Daha çok kendisini korumak adına çalışmalar yapıyor. Mesela okullarda öğrenci merkezli eğitim veriliyor. Devletlerin çocuk işçiliği konusunda organize olması gerekiyor. 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliği ile Mücadele Günü olarak kutlanıyor. Sadece kutlama olarak kutlanıyor ve yapılan etkinlikler yetmiyor” diye konuştu. 

GÖÇLER UCUZ İŞ GÜCÜNÜ ORTAYA ÇIKARIYOR

Tüm dünya genelinde göçlerle birlikte ucuz iş gücünün de ortaya çıktığını anlatan Aydın, ülkenin vatandaşlarının ülkelerine gelen kişilerin neden geldiğini unutmamalarını ve buna göre davranmaları gerektiğini söyledi. Aydın, “Başka ülkeye giden kişi dilenmek için mi o ülkeye gitti. Vatandaşlar belki bir gün kendilerinin de mülteci olabileceğini düşünerek sokakta çalışan çocuklara yaklaşsın” şeklinde konuştu.

Haber Merkezi