Deniz turizmi hareketli bir sezon yaşıyor

ÖZKAN PEKÇALIŞKAN

İMEAK Deniz Ticaret Odası (DTO) İzmir Şubesi temmuz ayı olağan meclis toplantısı çevirimiçi olarak gerçekleştirildi. Toplantıda konuşan İMEAK Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Öztürk, limanların yük hacminde sınırlı bir artış olduğunu ve iki yıllık ertelenmiş talebin ortaya çıktığı bu yaz sezonunun döviz kurundaki yükselişle beraber Türkiye’nin cazip destinasyon haline geldiğini söyledi.

TURİZM STRATEJİK SEKTÖR OLDU

Ülkemiz ekonomisinin çok kırılgan bir dönemden geçtiğini belirten Öztürk, “Türkiye’nin en büyük ihracat pazarı olan Avrupa Birliği ötesi ülkelerdeki durgunluk ve euro-dolar paritesinin bir ara eşitlenme noktasına gelmesi ihracatı olumsuz etkilemeye başladı. Net döviz rezervlerimiz son 20 yılın en düşük seviyesine gerilerken ülke kredi riski maalesef 900 puanı gördü. Türkiye’nin ithalatı ihracatından 2 kat daha fazla artmaya devam ediyor. İlk 6 ayda ihracatımız yüzde 20 artarken, ithalat yüzde 40 arttı. Artan cari açık dövize talebi canlı tutarken, turizm oldukça stratejik bir sektör haline geliyor. Küresel ticaretteki yavaşlamaya ve iç pazardaki daralmaya bağlı olarak dış ticaretimizin kapıları olan limanlarımızın yük hacminde sınırlı bir artış var. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Denizcilik Genel Müdürlüğü verilerine göre, yılın ilk 6 ayında limanlarda elleçlenen yük miktarı 273 milyon ton, elleçlenen konteyner miktarı 6 milyon 387 bin TEU oldu. Yıl sonunda konteyner elleçleme miktarının geçen yılın düzeyinde 12-13 milyon TEU civarında olması bekleniyor. Geçen yıl karantina önlemlerinin gölgesinde iyi bir performans gösteren deniz turizmi sektörümüz, bu yıl pandemi sonrası kısıtlamaların kalktığı hareketli bir sezon yaşıyor. İki yıllık ertelenmiş talebin ortaya çıktığı bu yaz sezonu döviz kurundaki yükselişle beraber Türkiye’yi cazip destinasyon haline getirdi. İçeride artan maliyetler sonucu turizm sektörü fiyatlandırma yapmakta zorlanıyor. Kurvaziyer turizmi ise yılın ilk yarısında 286 gemi ve 205 bin yolcuyu gördü. Yılın geri kalanında sefer sayısı ve doluluk artışıyla gelen yolcu sayısının artarak devam edeceğini öngörüyoruz” diye konuştu.

NAVLUNDA DÜZELTME YAŞANIYOR

Aşırı talebin imalat ve küresel tedarik zincirindeki bozulmaların, Rusya-Ukrayna savaşının sonucunda dünyanın enflasyon dönemin içine girdiğini aktaran Öztürk, “Gelişmiş ülkeler 40 yılın en yüksek enflasyonuyla karşı karşıya kalırken, enflasyonu düşürmek için faiz artırma politikası ve diğer sıkı para politikaları dünyayı ekonomik durgunluğa sürüklüyor. Avrupa’nın Rusya’dan doğalgaz tedarikini yıl sonuna kadar bitirme kararı, yaz ortasında kış korkusunu yaşatmaya başladı. Küresel ticaretteki yavaşlama deniz ticaretini yeniden şekillendiriyor. Son 3 yılda Uzak Doğu Avrupa hattında 2 bin dolardan 12 bin dolara yükselen konteyner navlunlarında bir düzeltme yaşanıyor. Yeni devreye giren konteyner kapasitesi ve azalan taleple beraber navlunlarda gevşeme devam ediyor. Konteyner Exchange adlı platforma göre, arz fazlası konteynerler spot konteyner navlun fiyatlarının düşüşüne yardımcı oluyor. Navlunlardaki düşüş küresel tedarik zincirinin iyileştiğini göstermiyor. Clarkson raporuna göre, çeşitli nedenlerle limanlardaki sıkışıklıktan dolayı limanlardaki konteyner kapasitesi, yüzde 37,8’i limanlarda boş olarak bekliyor. Tanker piyasasında yılın ilk yarısında 4 petrol tankeri, 9 diğer cins tanker siparişi verilmiş durumda. Bu siparişler son 25 yılın en düşük yarı yıl rakamlarına tekabül ediyor. Koster piyasasındaki gelişmeler ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın büyük gayretleriyle imzalanan tahıl sevkiyatı anlaşmasının ne şekilde uygulanacağına yön verecek. Anlaşma imzalandıktan kısa süre sonra Odessa limanının bombalanması ve Karadeniz’deki mayınlar sahadaki işleyişi güçleştirse de gıda krizi yaşanmaması için bölgede tahliye edilmeyi bekleyen milyonlarca ton tahılın dünya pazarına bir şekilde ulaştırılması gerekiyor. Bunun için çok sayıda gemiye ve gemilerin güvenli şekilde seyahat edeceği bir koridora ihtiyaç var” ifadelerinde bulundu.