HPV aşısı mücadelesinde bir kritik rapor daha!

ÇAĞLA GENİŞ-ÖZEL HABER

Kadınlarda rahim ağzı kanserine neden olan HPV’den aşıyla korunmak mümkün. Ancak Türkiye’de Ulusal Aşı Programı’na dahil edilmeyen bu aşının fiyatı kadınları korumadan yoksun bırakıyor. 3 dozu 2 bin 85 TL olan HPV aşısının pek çok ülkede olduğu gibi Türkiye’de ücretsiz uygulanması talep ediliyor. Tokat’ta bulunan Emek Eczanesi’nin sahibi Cem Kılınç, bu soruna dikkat çekmek bir kampanya başlatmış, Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği de bu kampanyaya dahil olmuştu. Derneğin çağrısı üzerine ücretini vererek aşı yaptıran birçok kadın, aşı ücretinin SGK tarafından iadesi için bulundukları illerdeki İş Mahkemeleri’nde davalar açmışlardı. Onlardan biri de İzmir’de yaşayan stajyer avukat Fadimenur Kaya... 24 yaşındaki Kaya, rahim ağzı kanserinden korunmak amacıyla geçen yıl 695,97 TL vererek bir doz HPV aşısı oldu. Kaya, Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği aracılığıyla Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) başvurarak iki doz daha aşı olması gerektiğini, bu nedenle ödediği bedelin kendisine iade edilmesini istedi. Ancak SGK bu talebe olumsuz yanıt verdi. Bunun üzerine Kaya, avukatı Ahmet Akkuş aracılığıyla dava açtı. Bu arada Kaya, kalan iki doz aşıyı da kendi imkanlarıyla oldu ve mahkemeye dilekçe vererek bunların da ücretinin kendisine ödenmesini talep etti. Mahkemeye savunma gönderen SGK, Sağlık Uygulama Tebliği’nde (SUT) bulunan ilaç/aşı bedellerinin ödendiğini belirterek ödeme listesinde yer almayan ilaçların ödenmesine olanak bulunmadığını kaydetti. Mahkeme, bunun üzerine rahim ağzı kanserini önlemede HPV’nin etkisi olup olmadığı yönünde bilirkişi görevlendirdi. Doç.Dr. Emrah Töz, Ecz. Habiybe Bircan Aydın ve Prof.Dr. Kemal Erdinç Kamer’den oluşan üç kişilik bilirkişi heyeti hazırladıkları raporu mahkemeye sundu.

AŞI KANSERİN ÖNLENMESİNDE GEREKLİ!

Rahim ağzı kanserlerine karşı aşılama yapılmasının tıbben gerekli olduğu kanaati belirtilen raporda, HPV’nin Sağlık Uygulama Tebliği’nde bedeli karşılanan muadili bir aşının olmadığı vurgulandı. Raporda, “HPV virüsü cinsel yolla, direkt temas ile bulaşan, 200’den fazla alt tipi bulunan bir virüstür. Kadınlarda rahim ağzı kanseri, vulva ve vajina kanseri, genital siğil, anal kanser, orofaringeal kanser, solunum yolu tümörleri gibi hastalıklara, erkeklerde de penis kanseri, genital siğil, anal kanser, orofaringeal kanser, solunum yolu tümörleri gibi hastalıklara neden olmaktadır. Bu hastalıkları bulunan kişilerde yapılan çalışmalar HPV virüsünün bu hastalıkların neredeyse tamamında ana etken olduğunu göstermiştir. Dolayısıyla HPV virüsüne karşı sağlanacak bir korunmanın neredeyse tüm bu hastalıkları ortadan kaldıracağı düşüncesiyle HPV virüsüne karşı koruma sağlayan aşılar geliştirilmiştir. Şuan için dünyada kullanılan 3 farklı aşı mevcuttur. Tüm yapılan çalışmalarda HPV aşılarının rahim ağzı kanserinin önlenmesinde çok etkili olduğu, benzer olarak kanser öncesi lezyonların da oluşmasını yüzde 100’e yakın engellediği gösterilmiştir. Yukarıda belirtilen inceleme ve değerlendirmeler sonucuna göre; HPV aşısının rahim ağzı kanserinin önlenmesinde gerekli olduğunu, HPV aşısının sağlık uygulama tebliğinde bedeli karşılanan muadili bir aşının olmadığını takdiri sayın mahkemeye ait olmak üzere saygı ile sunarız” değerlendirmesi yapıldı.

KAZANACAĞIZ ÇÜNKÜ HAKLIYIZ!

Kadınların aşı konusundaki haklılığının bilirkişi raporuyla ortaya konulduğunu dile getiren Kaya, mahkeme sürecine ilişkin şunları söyledi: “Yakın bir arkadaşım partnerinde HPV olduğunu anlatmıştı. O zamana kadar HPV’den haberdar değildim. Ne yazık ki toplumda konuşan bir şey değildi. Hep ‘ayıp’ olarak yorumlanırdı. Aşı varsa neden devlet bunu yapmıyor? Tarama kitleriyle, kanseri önceden tespit edebildikleriyle övünüyorlar. Bende kanser varsa zaten iş işten geçti! Senin bundan sonra tedavi için milyonlar dökmene gerek yok, benim de hastanede sürünmeme gerek yok. Bunun bir gün benim de başıma gelebileceği endişesiyle aşı yaptırmaya karar verdim. Fakat bu kez de yüksek maliyetler ile karşılaştım. İlk doz aşımı yaptırdıktan sonra, ücretin iadesi ve kalan iki dozun karşılanması için SGK’ya başvurdum. Reddedildi ve dava süreci başladı. Davayı kazanacağıma inanıyorum çünkü haklıyız. Bilirkişi raporu da haklılığımızı gösteriyor. Yetkililerin bir şey yaptığı yok, bu sebeple biz kendimiz haklarımızı almaya çalışıyoruz. Bütün arkadaşlarıma, ‘Gidip aşınızı olun, fişinizi getirin. Dava açalım’ diyorum. Çevremdekilerin de bu konuda farkındalığı çok azdı. Elimden geldiğince herkesi bilgilendirmeye çalışıyorum. Eğer sosyal bir devletsen bana bu anayasal hakkımı vereceksin.”

BU BİR HALK SAĞLIĞI SORUNU

Rahim ağzı kanserine karşı aşılama yapılmasının tıbben gerekli olduğu vurgulayan bilirkişi raporunun önemine vurgu yapan Önce Çocuklar ve Kadınlar Derneği’nden Av. Nilda Baltalı ise, “Biz davalarımızı açarken bilimsel verileri ortaya koyuyoruz. HPV aşısının rahim ağzı kanserini önleyen tek çare olduğunu belirten, virüsün türlerinde de gerileme sağladığını ve tedavide kullanılan en etkin yöntem olduğunu vurguluyoruz. Asgari ücretin 4 bin 253 TL olduğu bir ülkede, bedeli 2 bin 400 TL’yi geçen bir aşıyı insanlar nasıl yaptırsın? Bireysel olarak bunu karşılamamız mümkün değil ancak devletin karşılaması mümkün. Diyanet’e verilen 1 yıllık bütçeyle bile Türkiye’deki 9-14 yaş arası tüm çocukları aşılayabiliyorsunuz. İnsanlar kanser olduğunda tedavi ücretlerini karşılamak devlet için daha büyük bir külfet. Bilimin karşısında inat etmemek lazım. Diretmelerinin sebebinin, kadının cinsel özgürlüğünün karşısında durmak dolayısıyla gericilik olduğunu her yerde söylüyoruz. İzmir’den böyle bir bilirkişi raporu gelmesi çok önemli. Bu örnekleri çoğaltmak lazım. Ama sadece mahkeme kararları almak yetmiyor. Biz HPV aşısının, Ulusal Aşı Programı’na alınması için mücadele ediyoruz. Bu bir halk sağlığı sorunu, herkesi ilgilendiriyor” açıklamasını yaptı.