İfadelere takılmayın engelleri kaldırın!

ÇAĞLA GENİŞ
Toplum olarak engelli bireylerle bir arada olma ve iletişim kurma deneyimimiz oldukça az. Bu deneyim azlığı, büyük ölçüde engelli bireylerin toplumsal alanlarda yeterince yer alamamalarından kaynaklanmakta. Hayata geçirdiği çalışmalarla engelli bireylerle iletişim konusunda toplumdaki olumsuz tutum ve davranışların azaltılmasına katkı sağlayan Engelsiz Hayat Dayanışma Derneği Başkanı Adem Kuyumcu, Beyaz Baston Haftası dolayısıyla günlük hayatta görme engelli bireylerle nasıl bir iletişim kurulması gerektiğine dair bilgiler verdi. İletişimde temel kıstasın bireyi kendine özgü kişiliğe sahip, kendi kararlarını kendisi verebilen biri olarak görmek olduğunu söyleyen Kuyumcu, bir insanın görme engelli olmasının mutlaka yardıma ihtiyacı olduğu anlamına gelmediğinin altını çizdi. Birçok görme engelli bireyin kendini ‘kör’ olarak tanımladığını ve bunun bir kültür olduğunu söyleyen Kuyumcu, “Bunu hepimizin kabul etmesi gerekmektedir. Kör ya da görme engelli ifadelerine takılmak yerine yaşamlarındaki engelleri kaldıralım. Kör ya da ama olarak tanımlayanlara da saygı duyuyoruz. Bunları kullanmak ayıp değildir. Kör müsün, sağır mısın, sakat mısın, spastik misin ifadelerini hakaret olarak kullananlar bunların sevdiği ya da saygı duyduğu bir kişi için kullanmasını istemez ve bunu sorun olarak kabul eder. Oysa ifadelere sıkışmanın hiçbir önemi yoktur ayıp olan bu ifadeleri hakaret ifadesi olarak kullanmaktır” ifadelerini kullandı.
BAŞKA BİR İLETİŞİM MÜMKÜN
Görme engelli bireylerle iletişim kurarken dikkat edilmesi gerekenleri sıralayan Kuyumcu, “Görme engelli bir kişiyle karşılaştığımızda, ihtiyaç olduğunu düşündüğümüz durumlarda öncellikle yardım isteyip istemediğini sormalıyız. Görme engelli bir kişiyi karşılarken her zaman kendimi tanıtalım ve orada bulunan diğer kişileri de takdim edelim. Eğer görme engelli bir kişiyle belli bir yere kadar birlikte yürüyecekseniz onun sizin kolunuza girerek yürümesi doğru olacaktır. Onu kolundan, omzundan, belinden, elbisesinden çekiştirerek yardım etmeye çalışmayınız. Bir adım önünde yürüyünüz. İniş çıkışlarda her defasında ‘iniyoruz, çıkıyoruz’ demenize gerek yoktur. İniş çıkışlara bir adım kala yavaşlamanız yeterlidir. Bu şekilde iniş veya çıkışa geldiğini kolayca hissedebilir” ifadelerini kullandı.
ENGELLERİ KALDIRMAK GÖREVİMİZ
Kuyumcu, “Görme engelli bir kişiyi yabancı olduğu bir alanda yalnız bırakmayalım. Yanından ayrılırken bunu belirtelim. Kalabalık konuşma ortamında hitap ettiğimiz kişiye ismi ile hitap edelim. Görme engelliler ile konuşurken normal bir ses tonu kullanalım. Bir araca binmesinde yardımcı olurken de aracın kapısının ön veya arka kapı olduğunu belirtmeniz yeterlidir. Görme engelli kişiler hakim oldukları alanlarda bağımsızca dolaşıp gezebilirler. Görme engelli bir kişinin oturmasına yardımcı olurken ‘şuraya ya da buraya oturun’ şeklinde tarif etmeyin. Mümkünse elinden tutarak oturacağı sandalyenin arka kısmına dokunmasını sağlayın. Görme engelli bir kişiyle yürürken önüne çıkan engeller hakkında ona bilgi verelim, çevremizi betimleyelim. Günlük konuşmanın bir parçası olan ‘bak’, ‘gördün mü’, ‘görüşürüz’ gibi ifadelerin kullanılması gayet normaldir. Görme engelli bir kişinin eline verdiğiniz objeyi tarif edin. Çalışma ve sosyal alanlarda görme engellilerin en sık karşılaştığı kazalardan biri yarım açık bırakılan kapılara çarpmaktır. Kapıları kesinlikle yarım açık bırakmayalım. Kapıların ya tam açık ya da tam kapalı olmasına dikkat edelim. Görme engelli bir kimseye herhangi bir içecek ikram ederken eliyle çarpıp dökmemesi için ‘çayınızı veriyorum, suyunuzu veriyorum’ şeklinde önceden söyleyelim. Çay, kahve, su gibi içecekleri masanın kenarına çok yakın yerlere koymayalım. Engelleri yaratanlar toplumu oluşturanlardır. Engelleri kaldırmak yine bizim görevimizdir” açıklamasında bulundu.