“İran pazarımız büyür”

EMİRCAN IŞILDAK – ÖZEL HABER

Komşu İran’a uluslararası anlamda uygulanan ambargonun kaldırılması, Rus kriziyle birlikte sıkıntılı bir dönemden geçen Türk ihracatı için de umut oldu. Ege İhracatçı Birliği (EİB) Koordinatör Başkanı Sabri Ünlütürk ve birliğe bağlı Ege Yaş Sebze ve Meyve İhracatçıları Başkan Yardımcısı Ahmet Göksel, konuyla ilgili değerlendirmede bulundu.

Liderler, İran konusunun gündemlerinde olduğuna, pazarın bölge için çok önemli bir yerde bulunduğuna dikkat çekti.

“HEDEF PAZAR KONUMUNDA”

EİB Koordinatör Başkanı Ünlütürk, İran pazarı ile ilgili bilgi verdi. Ambargonun kaldırılmasının umut verici olduğunu ifade eden Ünlütürk, “Ambargoların kaldırılması kesinlikle umut verici bir gelişme. Bizler için pozitif bir adım. İran, tüm ülkeler için hedef pazar konumunda yer alan bir ülke. Özellikle Rusya ile yaşadığımız olaydan sonra, alternatif pazarlara doğru bir yönelim var. İran zaten çoğu sektörden arkadaşlarımızın çalıştığı bir lokasyon. Özellikle ambargo dışında kalan gıda ve su konusunda ihracatımız devam ediyor. Bunun yanı sıra hazır giyim ve tekstil sektörleri de İran’da faaliyet içerisindeler” değerlendirmesini yaptı.

“EGE İÇİN UMUT VERİCİ”

Konunun gündemlerinde olduğunu ifade eden Ünlütürk, “İran konusunu ihracatçılar meclisinde de değerlendirdik. Konu gündemimizde yer alıyor. Bölgeye yaptığımız ihracat daha da artarak devam edecektir. Artışın yüzde 10 ile 15 oranında olmasını bekliyoruz. Ege ihracatı için mutluluk verici bir gelişme” dedi.

“RAKİP BİLE OLABİLİR”

Ege Yaş Sebze ve Meyve İhracatçıları Başkan Yardımcısı Göksel ise gelişmenin olumlu olduğunu fakat uzun vadede İran’ın Türkiye’ye rakip de olabileceğini ifade etti. Yaşanan gelişmeye temkinli yaklaşan Göksel, “İran’a ambargonun kalkması olumlu fakat ilerleyen süreçte ülkemize rakip bile olabilir. İhracatımızın İran pazarında artarak devam edeceğini düşünüyorum. Fakat İran’ın tekrar uluslararası sahneye çıkması, o ülkenin rekabet seviyesini de artıracaktır. Özellikle sebze ve meyve gibi kalemlerde bizimle yarışabilir. Bunu da atlamamak gerekir. Ayrıca Rusya da önümüzdeki günlerde özellikle meyve ve sebze ihracatında bir takım kolaylıklar sağlayabilir. Bekleyip göreceğiz” yorumunu yaptı.

Yaptırımın kaldırılmasından sonra ne olacak?

İran yıllardır uygulanan ambargo nedeniyle büyük ekonomik bedeller ödedi. 1979'daki "İslam Devrimi"nin ardından Tahran'da ABD elçiliğine yönelik saldırıdan bu yana, ABD başta olmak üzere uluslararası toplum İran'a aşamalı olarak yaptırımlar uyguladı. En geniş yaptırımlar ise, İran'ın nükleer programı nedeniyle hayata geçirildi. İran'ın dünyada yaklaşık 100 milyar dolarlık varlığı donduruldu. İran Merkez Bankası varlıklarına el konuldu. Yabancı şirketlerin, İran'a enerji yatırımı yapması yasaklandı. İran'ın 2011'de günde 2.5 milyon varil olan petrol ihtiyacı yarı yarıya düştü ve 1.2 milyon dolara geriledi. Yaptırımlar nedeniyle uçak filosu eskidi, ülkede sık sık uçak kazaları meydana geldi. Motorlu taşıt üretimi de yüzde 50 azaldı. Üretim, yılda 1.6 milyondan 800 bine geriledi. Finansal kısıtlamalar nedeniyle, sıradan İranlılar dahi, yurtdışından para transferi yapamaz hale geldi. İran’a yönelik yaptırımların kaldırılmasıyla, İran’ın uluslararası bankalarda dondurulmuş olan 100 milyar dolarlık varlıkları serbest kalıyor. İran ile ticaret yapan firmalar ve ülkeler üzerindeki yasak da kalkıyor. İran ilk etapta petrol ihracatını günlük 500 bin artıracak. Önümüzdeki dönemde bu miktar 500 bin daha artacak ve yaptırımlardan önceki seviyeye ulaşacak. Uluslararası enerji şirketleri, dünyanın dördüncü büyük petrol rezervlerine sahip İran'da yeni yatırımlar yapmak için Tahran'ın kapısını çalmaya başladı. İran'ın artan ihracatının, dünyada petrol fiyatlarındaki düşüş baskısını daha da artırması bekleniyor. Finansal yaptırımların kalkmasıyla İran'ın küresel bankacılık sistemine geri dönmesi öngörülüyor.

Haber Merkezi