“İthalat olmayınca çiftçi kazandı!”

NURETTİN BAKİ-ÖZEL HABER
Ayçiçeği üretimi ile ilgili gündemi değerlendiren Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, ayçiçeği üretim maliyetlerinin artması, destekleme priminin 4 yıl boyunca kilo başına 40 kuruş olarak uygulanması çiftçiyi ayçiçeği üretiminden uzaklaştırdığını söyledi. Üretim yüzde 20 azalınca hasadın başladığı Temmuz sonundan bu yana yağlık ayçiçeği alım fiyatı ton başına yaklaşık 1000 lira arttığını da belirten Yıldırım, “Trakya Birlik, Karadeniz Birlik, Konya Şeker ve özel sektör yağ firmaları ayçiçeği alabilmek için açıkladıkları alım fiyatlarını bir haftada revize ederek artırdı” dedi.



SANAYİCİ ENDİŞELİ!
Sanayicinin yağ üretmek için ham madde bulamama endişesi yaşadığını belirten Yıldırım, “Fiyat artışının devam edeceği beklentisi ile piyasadan ayçiçeği alımı yapanlar ellerindeki ayçiçeği tohumunu satmazken, sanayici yağ üretmek için ham madde bulamamaktan endişeli. Fiyat artışları ayçiçeği yağına yansıtılacağı için tüketici yağı daha pahalıya tüketecek. Yağlık ayçiçeği ihtiyacının ortalama yüzde 65’ini yerli üretimden kalanını tohum veya ham yağ olarak ithalatla karşılayan Türkiye, bu üründe dışa bağımlı. Dövizdeki artış, dünya piyasalarında talebin ve buna bağlı olarak fiyatın yükselmesi, yakın zamana kadar uygulanan kısıtlama ve vergiler nedeniyle ithalat eskisi gibi kolay yapılamıyor. Türkiye’nin bu süreçten ders çıkararak ayçiçeği üretimini, artırması gerekiyor. Bunun için özellikle Trakya bölgesinde yüzde 60-70’i bitmiş sulama yatırımlarının yüzde 100 tamamlanarak kıraç alanların sulamaya açılması ve verimliliğin artırılması gerekiyor” diye konuştu.
ÜRETİM EN AZ YÜZDE 20 AZALDI
“Ayçiçeği üretimi ile ilgili farklı veriler var” diyen Yıldırım, üretimde en az yüzde 20 azalmanın yaşandığını ifade etti. Yıldırım şunları söyledi: “Tarım ve Orman Bakanlığı ile Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı üretim verileri ile Trakya Birlik ve diğer kurumların verileri arasında da önemli farklılıklar var. Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği, Trakya Birlik gibi sektörün önemli kuruluşları ayçiçeği tohumu üretiminin 2019 yılında 1 milyon 450 – 1 milyon 500 bin ton olduğunu kabul ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu ile Tarım Bakanlığına göre ise yağlık ayçiçeği üretimi 1 milyon 915 bin ton. Tarım Bakanlığı çiftçinin prim dosyalarındaki beyan edilen alanı ortalama verimle çarparak üretim verisini buluyor. Oysa fiili olarak üretim çok daha düşük. Bu yıl üretimin yüzde 20 azaldığı ve Trakya Birlik’e göre ülke genelindeki yağlık ayçiçeği üretimi en fazla 1 milyon 250 bin ton olacak. Fiyat artışının önemli nedenlerinden birisi üretimdeki bu düşüş olduğu ifade ediliyor.”
FİYAT 1 AYDA TON BAŞINA 1000 LİRA ARTTI
Ayçiçeği alım fiyatları ile ilgili de konuşan Yıldırım, “Bu sezon ayçiçeği alım fiyatını ilk açıklayan Konya Şeker oldu. Konya Şeker’den 22 Ağustos’ta yapılan yazılı açıklamada, yüzde 8 nem ve yüzde 40 yağ oranı içeren ayçiçeği için üreticiye ton başına 3 bin 150 lira, yüzde 44 yağ oranlı ayçiçeği için ton başına 3 bin 304 lira ve yüzde 50 yağ oranı ayçiçeği için ton başına 3 bin 536 lira ödeme yapılacağı ilan edildi. Bu açıklamadan 2 gün sonra 24 Ağustosta Trakya Birlik avans alım fiyatı olarak yüzde 40 yağ oranı için ton başına 3 bin 240 lira, yüzde 44 yağ oranı için 3 bin 434 lira 40 kuruş ve yüzde 50 yağlı ürün için 3 bin 726 lira olarak açıkladı. Karadeniz Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birliği (Karadeniz Birlik) ise 2020 ürünü yüzde 40 yağ oranı ayçiçeğini ton başına 3 bin 200 liradan alacağını duyurdu. Serbest piyasada ayçiçeği alım fiyatının her gün artış kaydetmesi üzerine Konya Şeker, Trakya Birlik, Karadeniz Birlik ve özel yağ firmaları açıkladıkları fiyatları bir hafta geçmeden revize etti. Konya Şeker, yüzde 40 yağ oranı ayçiçeği alım fiyatını ton başına 425 artışla 3 bin 575 liraya çıkardı. Yüzde 44 yağ oranlı ürün fiyatını ton başına 486 lira artışla 3 bin 790 liraya ve yüzde 50 yağ oranı olan ayçiçeği alım fiyatını da ton başına 575 lira artırarak tonunu 4 bin 111 liraya çıkardı. Trakya Birlik ise yüzde 40 yağ oranı olan ayçiçeğinin ton fiyatını 310 lira artırarak 3 bin 550 liraya, yüzde 44 yağ oranlı üründe ton başına 329 lira artışla 3 bin 763 liraya ve yüzde 50 yağ oranlı ayçiçeği alım fiyatını ise ton başına 357 lira artırarak 4 bin 83 liraya yükseltti. Karadeniz Birlik ton başına belirlediği 3 bin 200 liralık ön alım fiyatını 3 bin 500 liraya çıkardı. Serbest piyasada ayçiçeği tohumu yağ oranına göre 3 bin 500 lira ile 4 bin 150 liradan alıcı buluyor” ifadelerine yer verdi.
 

Haber Merkezi