Konut kredisi dipsiz bir kuyu mu?

SULTAN GÜMÜŞ / ÖZEL HABER
Konut kredi faizleri düştü. Peki, konut piyasasında satış var mı, yok mu bunun gerçeği nedir? İzmir Emlak Kulübü Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Rıdvan Akgün, emlak ve konut sektöründe yaşananları gazetemize anlattı. Piyasada sanal bir hareketliliğin olduğunu, konut kredi faizlerinin 0.99’a düşmüş olmasına rağmen reel piyasada gözle görülür bir hareketliliğin olmadığını söyleyen Akgün, çoğu inşaat firmasının artık konut üretemediğini vurguladı. İkinci el konutların ise revaçta olacağını söyleyen Akgün, “Vatandaş eğer cebinde alacak konutun yüzde 50’sini finansa etmiyorsa macera aramasın” diyerek uyarıda bulundu. 0.99 krediyi duyup heyecanlanan ve konut almak isteyen insanların ilk gördüğü konutu hemen almaması gerektiğini kaydeden Akgün, konut kredilerinin ödenmemesi halinde sosyal yaşamın da biteceğini aktardı. Yetkililere seslenerek tepki gösteren Akgün, “Kiralık bir dairenin bedeli asgari ücretle eş değer. Peki, vatandaş nasıl barınacak? Vatandaş çadır mı kursun?” diye konuştu.



PİYASADA ÜRETİM KALMADI
“Evet, piyasada sanal bir hareketlilik var” diyerek sözlerine başlayan Başkan Rıdvan Akgün, şunları aktardı: “Konut kredi faizleri her ne kadar 0.99’a düşse de, bu durum bazı bankaları telaşlandırsa da, diğer bankalar da faiz oranlarını indirse de ‘reel piyasada hareketlilik var’ diyen yalan söyler. Piyasada hareketlilik şöyle yok. Hiçbir inşaat firması konut üretimine girmiyor. İnşaat sektörü tamamen durdu. Bu kadar da iddialı konuşuyorum. Elinde bitirmek üzere oldukları projeler varsa zar zor onu tamamlamaya çalışan, bunu namus, şeref, haysiyet gibi gören müttehitler var. Onun haricinde milletten para toplayıp da inşaat yapmaya çalışan firmalar zaten kaçtı, gitti ve bitti. Böyle olunca da piyasada üretim kalmadı, ikinci el konutlarda ise konut hayali olan insanlar biraz piyasada dolaşmakta ve konut kredi faizi kullanmakta.”
SOSYAL BİR YARA MI?
“Her ne kadar ‘satış var’ dense de istatistik olarak baktığımız zaman bir yıl içerisinde konut satışlarının olmadığını görebiliyoruz” iddialarında bulunan Akgün, şöyle devam etti: “Telaştan ‘0.99 faiz kaldırılıp, tekrar 1’lerin üzerine çıkar mı?’ diye korkan, aslında konut alma imkanı olmayan, eşinden-dostundan para alan, daha da ilerisini söyleyelim, hiç peşinatı olmadığı halde başka bankalardan tüketici kredisi için peşinat alan, kalan yüzde 80’lik bölümü de saydığımız 0.99 kredi veren bankalardan temin edip konut alan insanlar var. Aslında dipsiz bir kuyuya atılan bir taş gibi nereden, nasıl ödeyecekleri belli olmayan, hayali çekilen konut kredileri var. Çekilen konut kredileri kişinin almış olduğu maaşla ya birebir eş değer örtüşüyor ya da almış olduğu aylık gelirin üstünde ödemelerle karşı karşıyadır. ‘Eşimle, dostumla öderim’ diye konut kredisi alanların önümüzdeki süreç içerisinde -ödeme dengesi de girmesi halinde- 6 ay içerisinde yine sosyal bir yara olarak ortaya çıkacaktır. İnsanlar konut kredilerinin bedelini ödeyemeyecek ve bankalar, ödeme dengesi yaşayan, konut kredisi kullanan vatandaşların gayrimenkullerine el koyacaktır. Yani piyasada bir hareketlilik görünse de aslında ihtiyaç sahiplerinin bunu öne çekmesiyle bir yoğunlaşma görüyoruz.”
AYNI SAYIDA SATIŞ OLMAYACAK
Son 1 yıl içerisinde üretilen konutların yüzde 20’sinin son bir ay içerisinde satıldığını ama önümüzdeki 1 yıl içerisinde önceki yıla oranla aynı sayıda satışın olamayacağını belirten Akgün, “Bunu bilen inşaat firmaları bu sebepten proje üretmiyor. Mevcut aktörlerin yüzde 45’i inşaat sektöründen çekilmiştir” dedi. 2 Eylül’den itibaren yeni bir yönetmeliğin devreye gireceğini hatırlatan Akgün, “Yönetmeliğe göre konut yapacak firmalar veya projelerde teminat vermeyen müteahhitlik firması inşaat yapamayacak. Yaklaşık yüzde 10 civarı yani 10 milyonluk bir projeyse 1 milyon lira bankaya bloke etmeleri gerekecek. Konut satarken, proje üzerinden vatandaşın parasını toplayıp da boş arsanın tapusunu daire gibi veren firmalar bundan sonra veremeyecek. Proje halinde konut satarken de ilgili komisyonlardan izin alma şartı getirildi. Artık müteahhit kafasına göre konut satamayacak, ilgili komisyon satış onayı verdikten sonra konut satabilecek. Aynı zamanda konut sigortası da yapılacak. Konut sigortası yapılması demek şahsın haklarını güvence altına almak demektir. Aslında tüketici açısından olumlu bir konudur. Fakat 2 Eylül’de başlayacak yönetmelik, parası olmadığı halde vatandaşın parasını toplayıp inşaat yapan firmaları ise tamamen bitirecek gibi” cümlelerine yer verdi.
“VATANDAŞ NASIL BARINACAK?”                      
İkinci el konutlarda bir canlılık beklendiğini dile getiren Başkan Rıdvan Akgün, “Bu satışlar sıfır konutlarda olamayacağı için ikinci el konutlarda hareketlilik olacaktır” dedi. 30 yıllık tecrübesine dayanarak vatandaşa tavsiyeler veren Akgün, “Vatandaş eğer cebinde alacak konutun yüzde 50’sini finansa etmiyorsa macera aramasın. Maaşının yarısının üstünde bir kredi ödememesi gerekiyor. Şahıs mesela 3 bin lira alıyor, 2 bin küsurda kredi ödemek zorunda kalıyor. Böylece sosyal yaşam tamamen yok oluyor. 0.99 krediyi duyup heyecanlanan ve konut almak isteyen insanlar, piyasaya girip ilk gördüğü konutu hemen almasın. Çok iyi bir araştırma yapılması lazım. Aynı tip görünse de fiyat aralığı 100-200 bin fark eden konutlar bulunmaktadır. Şehrin tam merkezinde konut alacaklarına biraz daha şehrin ulaşılabilir niteliğinde olan noktalarında almaları ve daha az para ödemelerini tavsiye ederiz” dedi. Piyasaya bakıldığı zaman bir kiralık daire bedelinin asgari ücretle eş değer olduğunu vurgulayan Akgün, “Buradan yetkililere şunu demek lazım. Vatandaş nasıl barınacak? Vatandaş çadır mı kursun?” diyerek tepki gösterdi.