Kripto meslek bıraktırıyor!

NURETTİN BAKİ-ÖZEL HABER

Son dönemin parlayan yatırım aracı haline gelen Kripto borsasına ilgi her geçen gün artıyor. Dijital platformlarda işlem gören kriptoya küçük bir yatırımla kısa sürede ciddi paralar kazanan yatırımcılar normal hayatta yaptıkları mesleği de tek tek bırakmaya başladı. Doktordan öğretmene, avukattan diş hekimine, polisten hemşireye kadar birçok kişi kriptodan ciddi paralar kazanmaya başlayınca bu mesleklerini terk etti. Bu kişiler mesleğe vedalarını genelde sosyal medya hesaplarından duyuruyor. Yine kriptodan para kazananlar olduğu gibi aynı zamanda ciddi para kaybeden yatırımcılar da var. Konuyla ilgili gazetemize değerlendirmelerde bulunan İzmir Ekonomi Üniversitesi(İEÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü Araştırma Görevlisi Borabay Erbay, kripto paranın toplumda ciddi travmalar yarattığını dile getirdi. Kripto para ile birlikte mesleklerin emekle bağlarının kopup, şansa döndüğünü söyleyen Erbay, “Kripto bir şanstır, şans üzerinde bir meslek, bir hayat kurulmaz” dedi.

ARTIK BİRE BİR MİLYON KAZANDIRMAZ

Kripto paranın artık herkesin bildiği, konuştuğu ve hayatımızda yerleşik bir hal aldığını belirten Erbay, şunları söyledi: “Şunu unutmayalım ki artık dijital bir çağda yaşıyoruz. Kripto paranın bu dijital çağın yeni para birimi olup olmayacağı tartışılan bir konu.Kripto paraya ‘geleceğin para birimi’ deniliyor fakat ben geleceğin para birimi olduğunu düşünmüyorum. Zaten o gelecek denilen noktada yaşadığımızı düşünüyorum. Çünkü kripto para dünyada legal ve illegal yerlerde bir şekilde para birimi olarak kullanılıyor. Kripto ilk başlarda çok az insanın bildiği bir şeydi. Toplumda yarattığı temel etki budur.Herhangi bir yatırım aracında olduğu gibi kripto parayı da ne kadar insan bilirse karınız o kadar artar. Toplumun geneli hikayelere inanarak hareket ediyor. Çünkü bundan 15 yıl önce bir bitcoinin 1 dolardan düşük olduğu bir dönemde elinde binlerce bitcoin bulunduran insanlar evet bugün milyarlarca dolara sahip insanlar. Bugün toplumun her kesiminin konuştuğu bir konunun artık ‘1 dolar yatırdım 1 milyon dolar kazanacağım’ gibi bir durum yok. Çünkü kripto para hayatımızda artık yerleşik bir hal almaya başladı. Ben burada temelde böyle bir problem görüyorum. Yani hayatımızda yerleşik hiçbir yatırım aracı size 1’e 1 milyon kazandırmaz.”

KAYBEDEN DAHA FAZLA

Erbay, “Dünya genelinde özellikle pandemi döneminde ortaya çıkan bir gelir adaletsizliği söz konusu da var. Gelir adaletsizliğini derinden hisseden insanlar için kripto aslında bir çıkış aracı. Bir belki aracı. Belki kendimi kurtarırım aracı. Bana kalırsa insanlar kriptoyu bir yatırım aracı olarak değil bir kumar aracı olarak görüyor. Ben bu platformu takip eden herhangi bir ekonomik aracın da olduğunu düşünmüyorum. Çünkü 100 dolar koyup ertesi gün 1 milyon dolar kazanan da var, tam tersi 100 doları ertesi gün 10 sente düşen de var. Bir-iki günde bu kadar kazanç ve kaybın olduğu bir yerde temelli ve geleceğe dönük bir yatırım yapılmaz. Ancak bu yatırımın şöyle bir avantajı olabileceğini düşünüyorum. Bu gelir adaletsizliğini azaltabileceğimiz bir araç olarak kullanılabilir. Lakin bu gelir adaletsizliğini azaltabilecek bir araçtan bir kumar aracına dönüşmüş olması en problemli tarafı. Çünkü bugün maaşını aldığı gibi bu kriptoya yatıran insanlar var. Bu insanlar bir gecede ellerindeki bütün birikimlerini kaybedebiliyor. Bir gecede zengin olanlar da var ama kaybeden daha çok. 1 kişi zengin oluyorsa 3 kişi tüm varını yoğunu kaybediyor” diye konuştu.

MESLEKLERİN EMEKLE BAĞINI KOPARDI

İnsanların emekten ziyade sermaye üzerinden para kazanmak istediğini, bunun da mesleklerin emekle bağını kopardığını dile getiren Erbay, ‘Kripto Yatırımcısı’ diye bir mesleğin ortaya çıktığını belirtti. Erbay, “Dijitalleşen dünya ile birlikte meslekler de büyük bir dönüşümden geçiyor. Kripto para ile beraber ben şunu görüyorum. Artık mesleklerin belirleyicisi olan şey emek değil, sermaye ve bu sermayeyi belirli riskler alarak arttırmak. Kripto para yatırımcısı diye bir meslekten bahsediliyor. İnsanlar sosyal medya hesaplarında ‘Kripto İnvest’ demeye, mesleklerini bırakarak buraya yönelmeye başladılar. Yani insanlar işlerini güçlerini bırakıp büyük bir emekle biriktirdikleri sermayelerini ben buradan günlük ya da aylık maaşımı çıkartabilirim diye kriptoya yatırıyor. Gelecekte ciddi paralarla mülk edinebilirim diye düşünmeye başladılar. Öyle ki mesleklerin emekle olan bağı kopmaya başladı. Meslekler emekten çıkarak yatırıma dönmeye başladı. Ancak ben şunu net bir şekilde söylemek istiyorum. Yatırım bir meslek değildir, yatırım bir uğraştır. Yatırım bir şanstır, şans üzerinde bir meslek, bir hayat kurulmaz. Şans sizi bir gün dağın zirvesine çıkartabilirken, ertesi gün sizi o dağın zirvesinden denizin dibine götürür” diye konuştu. 

Haber Merkezi