Külahta kara liste: Alpedo markalı dondurmada ölümcül bakteri ve dışkı kaynaklı bulaş tespit edildi

Alpedo marka dondurmanın “yerli ve milli” söylemiyle okullarda çocuklara ücretsiz olarak dağıtıldığı bilinirken, bunun yanında birçok kamu kurumunun da Alpedo ürünlerini tercih ettiği görülüyor. Kışlalardan polisevlerine, belediye sosyal tesislerinden cezaevlerine ve hastanelere kadar geniş bir kamu ağına satışının yapıldığı belirtiliyor. Ayrıca Teknofest gibi büyük etkinliklerde de Alpedo dağıtılıyor.
BirGün’ün edindiği bilgilere göre, Alpedo markalı sade dondurma Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi laboratuvarlarında incelemeye alındı. 1 Ekim 2025’te yapılan testlerin 6 Ekim tarihli sonuç raporunda, ürün içerisinde bulunmaması gereken bakteriler tespit edildi. Analiz raporuna göre dondurmada insan sağlığını ciddi şekilde riske atabilecek, gıda zehirlenmesinden ölümcül enfeksiyona kadar sonuçlar doğurabilecek bakterilere rastlandığı belirtildi.
Gıda Mühendisi ve Akademisyen Dr. Bülent Şık, analiz sonuçlarını BirGün’e değerlendirdi ve “Rapor bir mikrobiyolojik analiz raporu. Mikrobiyolojik analizler gıdaların üretimden tüketime uzanan sürecinde insan sağlığı için risk oluşturabilecek bir durum olup olmadığını tespit etmek için yapılır. Hem üretim koşullarının kalitesini gösterir hem de patojen mikroorganizmaların özellikle de gıda zehirlenmelerine ve bağırsak enfeksiyonlarına yol açan patojen bakterilerin gıdalarda olup olmadığını anlamak için yapılır” açıklamasında bulundu.

KESİNLİKLE TÜKETİLMEMESİ GEREK

Analiz raporunda çok ciddi tespitlerin yer aldığına değinen Şık, raporda tespit edilen bakterileri ülkemizde geçerli olan gıda mevzuatına göre tek tek değerlendirerek şu şekilde açıkladı:
“Salmonella; gıda zehirlenmelerine yol açan tehlikeli bir bakteridir. Özellikle hayvansal gıdalarda bulunur. Dondurmada hiç olmaması gerekir. Tek bir örnekte bile çıkması, ürünün tüketim için güvensiz olduğunu gösterir. Şiddetli ishal, ateş, kusma, karın ağrısı ile seyreden bir hastalığa yol açar. Çocuklar, yaşlılar ve bağışıklığı zayıf kişilerde ciddi sonuçlar doğurabilir. Analiz raporu bu dondurmanın kesinlikle tüketilmemesi gerektiği anlamına gelir.

ÖLÜMCÜL ENFEKSİYONA NEDEN OLUR

Listeria monocytogenes; toprakta ve gıdalarda bulunabilen, özellikle hamileler ve bebekler için çok tehlikeli bir bakteridir. Dondurmada hiç olmaması gerekir. Ateş, mide-bağırsak şikâyetleri ile seyreden ve hamilelerde düşüklere, bebekler, çocuklar, yaşlı ve hastalarda ölümcül olabilen ciddi enfeksiyonlara yol açar. Analiz raporuna göre bu dondurmanın kesinlikle tüketilmemesi gerekir.

DIŞKI BULAŞTIĞINI GÖSTERİR

E.coli; genellikle dışkı bulaşmasını gösteren bir bakteridir. Dondurmada bulunmaması gerekir. Yüksek çıkması, üretimde ciddi hijyen sorunu olduğunu gösterir. İshal, karın ağrısı, kusma ile seyreden bir hastalığa yol açar. Hastalık özellikle çocuklarda çok ağır seyredebilir. Dondurmada E.coli bulunması dışkı kaynaklı bir bulaşma olduğunu gösteriyor. E.coli bir grup bakterinin genel adıdır. Bu ad altında genetik olarak birbirine akraba çok sayıda çeşit bulunur. Raporda bu bakterinin tam olarak hangisi olduğu belirtilmemiş. Eğer tespit edilen bakteri ‘E.coli 0157’ olarak bildiğimiz bakteri ise bu bakterinin çocuklarda çok ciddi bir hastalığa (özellikle böbreklerde) yol açabilen bir bakteri olduğunu belirtmeliyim.

ÜRETİMDE CİDDİ HİJYEN SORUNU

Koliform bakterileri; su ve gıdalarda hijyenin iyi olup olmadığını gösteren bir bakteri grubudur. Tek başına hastalık yapmayabilir ama kirlenme sinyalidir. Gıdanın temizlik kurallarına uyulmadan üretildiğini; kullanılan suyun, ekipmanların veya üretim ortamının kirli olabileceğini gösterir. Bir gıdada koliform tespit edilmesi, daha tehlikeli bakterilerin bulunma ihtimalinin yüksek olduğunu gösterir. Bu dondurmada da koliform değerinin çok yüksek olması üretimde ciddi hijyen sorunu olduğunu gösteriyor.
Staphylococcus aureus; genellikle insanlardan bulaşır. Üretim sırasında personel hijyeni yetersizse ürüne geçer. Gıdalarda bulunması, üretimde çalışan kişilerin hijyen kurallarına tam uymadığını gösterir. Gıda güvenliği açısından önemli bir bakteridir; uygun koşulları yakaladığında ısıl işlem ile yok edilemeyen bir toksin üretir. Bu toksin ani başlayan bulantı, kusma, ishal ve 1–6 saat içinde açığa çıkan ciddi bir gıda zehirlenmesine yol açar. Bu dondurmadaki S. aureus sayısının yüksek olması, çalışan temizliği ve el hijyeninin yetersiz olduğunu ve ürünün gıda zehirlenmesi riski taşıdığını gösterir.”

DERHAL YASAKLANMALI

Bülent Şık, analiz raporunu bir bütün olarak değerlendirdiğinde, dondurmanın tehlikeli bakteriler içerdiğini, çok kirli koşullarda üretildiğini ve “dışkı ile kontamine olduğunu” aktararak sözlerini şu şekilde sürdürdü: 
“Ortada gıda mevzuatına çok aykırı ve halk sağlığı açısından tehlikeli bir durum olduğunu söyleyebiliriz. Bu ürün özellikle de hamileler, çocuklar, yaşlılar ve hasta kişiler için ciddi bir sağlık riski oluşturur. Bir üründe bu kadar farklı çeşit patojen bakterinin bulunması gerçekten ürkütücü. Bu durumun anlık ve sadece bir ürüne özgü bir gıda güvenliği sorununu değil, kronik ve işletmenin üretim sürecinin bütünü ile ilgili bir sorunu yansıttığını düşünüyorum. Tarım ve Orman Bakanlığı yasal olarak gıda işletmelerinde rutin kontrol ve denetimler yapmak zorunda. Ama denetim yapıyor mu, denetim sıklığı nedir, yaptığı denetimlerde sorunları tespit edebiliyor mu, tespit ettiğinde ne yapıyor bilmiyoruz. Bu sorulara yanıt aramalıyız. Dondurma çocukların çok severek yediği üründür ve çocuk sağlığı için bu kadar yüksek risk oluşturması kabul edilemez.
Mevzuata göre piyasada var olan bu dondurma markasına ait ürünlerin 5996 sayılı Kanun'un 22'nci maddesi gereği tedbiren satışının derhal yasaklanması, ürünlerin piyasadan geri çekilmesi ve toplatılması gerekiyor. Aynı zamanda da hem ürünlerin hem işletmenin kontrol ve denetime tabi tutulması ve cezai yaptırımların uygulanması gerekir. Bu konuda Bakanlığın acilen önlem alması şarttır.”
(Alındığı Kaynak: BirGün)