Kurşun fabrikasında ÇED süreci başlıyor

TANER UYANIKER

Gaziemir’de bahçesine gömülü radyoaktif atıklar nedeniyle kurşun fabrikası hakkında Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP), Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi ve mahalle halkının açmış olduğu dava sonrasında İzmir Valiliği’nin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) gerekli değildir kararı iptal edildi.

Kararın kesinleşmesi üzerine atıkların ayrıştırılması ve bertarafı için ÇED süreci başlatılmak zorunda kalındı. Bu yönde ilk adım olarak 28 Haziran günü nükleer atıkları temizleme çalışmasının anlatılacağı halkın katılım toplantısı düzenlenecek. EGEÇEP Avukatlarından Arif Cangı, “Sürecin sağlıklı işlemesi için tüm İzmirlilerin sürece dahil olması gerekir” dedi.

4 YILDIR GÜNDEMDE

Valiliğin verdiği onayla başlayan ÇED süreciyle yasal süreç başladı. Kurşun fabrikası İzmir’de yaklaşık 4 yıldır gündem oluyordu. İstif alanında 2014 yılında başlatılan bertaraf süreci çevreci avukatlar tarafından yargıya taşınmış, Valilik tarafından Turanlar A.Ş. tarafından yapılan temizlik için verilen ‘Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) gerekli değildir’ kararı 2015 yılında İzmir 2.İdare Mahkemesi’nden dönmüş. Aynı mahkeme yine 2015 Mayıs ayı sonunda alandaki temizlik çalışmaları için yürütmeyi durdurma kararı vermişti. Yargı kararının ardından alanın bir an evvel gerekli önlemler alınarak temizlenmesi için çevreci avukatlardan bakanlığa, valiliğe ve Türkiye Atom Enerjisi Kurumu’na yeni bir ÇED süreci çağrısı gelmişti.

28 HAZİRAN’DA BAŞLIYOR

Bu çağrı İzmir Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından yapılan duyuruyla karşılık buldu. Turanlar firması ÇED dosyasını hazırlayarak kuruma sundu. Valilikten yapılan açıklamada dosyanın onaylandığı ve yeni ÇED sürecinin başladığı duyuruldu. Valilik onayının ardından nükleer atıkları temizleme çalışmasının halkın önüne çıkacağı tarih de belli oldu. Buna göre temizleme projesinin halkın katılım toplantısı 28 Haziran’da yapılacak.

“BAKANLIK DEĞERLENDİRECEK”

Ayın 28’inde halkın katılım toplantısıyla ÇED dosyasıyla ilgili bir sunum yapılacağını ifade eden Ege Çevre ve Kültür Platformu (EGEÇEP) avukatlarından Arif Ali Cangı, sunumda toplantıya katılanların projeyle ilişkin görüş bildireceklerini söyledi. Cangı, “O görüş üzerine Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nda kapsamlı yenileme toplantısı yapılacak. O toplantıdan sonra şirket ÇED raporu hazırlanacak. ÇED raporuna ilişkin ilgili Ankara’da inceleme ve değerlendirme toplantısı yapılacak. O inceleme ve değerlendirme komisyonu toplantıları tartışmalı olacağını sanıyorum çünkü Türkiye’nin ilk kez yaptığı bir şey nükleer atık ayrıştırması. Eksiklikler sonra dosya proje nihai hale getirilecek. Bakanlık değerlendirip ÇED olumlu bölgesi ya da olumsuz raporu verilecek” diye konuştu.

“STK’LAR BU SÜRECE KATILMALI”

Arazinin temizlik işini alan Turanlar A.Ş.’nin kendilerine her türlü güvenceyi verdiğini ifade eden Cangı, şirketin alanın iyi bir şekilde temizlenmesi için her öneriye açık olduklarını belirttiğini söyledi. Cangı, “Şirket yetkilileri kendilerine güvenilmesini, geri dönüşe ve eleştiriye açık olduklarının sözünü verdiler. Temizlik yapacak şirketin bu yöndeki politikası önemlidir. Niyetin belirtilmiş olması sürecin daha kolay işleyeceğini gösteriyor. Tüm üniversitelerin, STK’ların, etkili isimlerin bu sürece katılması gerekiyor” dedi.

“TÜM TÜRKİYE’Yİ İLGİLENDİREN MESELE”

Cangı, sürecin sağlıklı işlemesi için tüm İzmirlilerin sürece dahil olması istedi. Cangı şunları söyledi: “Yasal sürecin formalite yapılması önlemek ve bu alanın gerçek anlamda atıklardan kurtulmayı sağlayabilmek tüm İzmirlilerin en azından duyarlı olanların süreç katılmaya davet ediyoruz. Mesele sadece mahalle sakinlerini ilgilendiren bir mesele değil tüm İzmir’i tüm Türkiye’yi ilgilendiren mesele” diye konuştu.