Minyatürle tespihi Bir araya getirdi

ONURHAN ALPAGUT-ÖZEL HABER
İzmir Tarihi Kemeraltı Çarşısı’nda bulunan Kızlarağası Hanı’ndaki minyatür atölyesinde, yaptığı çalışmalarla ilgi gören İzmirli Minyatür Sanatçısı Arya Kamalı, tespihle minyatürü bir araya getiriyor. Çocukluk yıllarından beri minyatürle ilgili olan ve bir minyatür ustası olarak tanınan Arya Kamalı’nın tespihle tanışması da bir hayli ilginç. İki yıl öncesine kadar hayatında eline tespih almayan usta sanatçı, koleksiyoner arkadaşı Emre Özal Sağlam vasıtasıyla tespihle tanışıyor. Sağlam’ın verdiği bir fikir üzerine minyatürü, tespihin üzerine işleyen Kamalı’nın yarattığı eserler internet üzerinde yaptığı bir paylaşım üzerine yoğun ilgi görüyor. Böylece tespih üzerine minyatür çalışmalarına başlayan usta sanatçı birbirinden değerli eserlere imza atıyor. Kamalı’nın yaptığı eserler bürokratlar dahil olmak üzere bir çok koleksiyonerin, koleksiyonlarını süslüyor.



ARKADAŞI SAYESİNDE TESPİHLE TANIŞTI
Tespihin hayatına girmesinin son iki yılda gerçekleştiğini anlatan Minyatür Ustası Arya Kamalı, “50-55 yıllık hayatım boyunca tespihi 1 saat olsun elime almış biri değildim. Bu durum iki sene öncesine kadar devam etti. Hayatımda tespihle hiç alakam olmamıştı. Tespihle alakam çok sevdiğim Emre Özal Sağlam adlı koleksiyoner arkadaşımın vasıtası ile gerçekleşti. O da şu şekilde gerçekleşti; bir gün ziyaretime geldiği esnada bana ‘Hocam, hiç tespih üzerine çalıştın mı? Tespih üzerine bir padişah portesi falan bir çalışman oldu mu?’ diye sordu. Bende ‘yok’ dedim. Sonrasında böyle bir çalışma içerisine girmemi güzel bir eser çıkabileceğinin düşüncesini verdi. Sonrasında işe koyuldum. Bana tespihlerin özelliklerinden bahsetti. Koleksiyonluk tespihin nasıl olduğunu anlattı. Bir usta bana Oltu taşından tespih temin etti. Ben o tespihi çalışmaya başladım. Oldukça da hoşuma gitti. O güne kadar tespih veya tespih camiasına dair hiçbir bilgim yoktu. Yaptığım tespih çalışmasını sosyal medyadan paylaştım. İlgi gördü. Bu şekilde tespihle tanıştım” dedi.



SANAT CAMİASINDA BİLİNİRLİĞİ ARTTI
Tespihe olan ilgisinin artması ile sosyal medyada çeşitli tespih gruplarındaki kişilerle iletişime geçtiğini ve bu kişilerin muazzam paylaşımlar yaptığını kaydeden Kamalı, “Ben şahsen tespihe bu kadar ilgi duyulduğunu bilmiyordum. Gördüklerime inanamadım. Yüz binler üyesi olan tespih grupları gördüm. Bu durum benim oldukça ilgimi çekti. Tabii bende biraz duruma ticari olarak bakıyordum. Sonra öğrendim ki bu tespih gruplarındaki kişilerin birçoğu üst düzey koleksiyonerler. O yüzden ‘tespih’ deyip geçmemek lazım. Bu tespihleri alıp, satanlar sokakta asgari ücretle geçinen insanlar değil. Bunlar fabrikatörler, üst düzey bürokratlar… Tespihe ticari amaçla değil, kültürel olarak bakan kişiler. Sanatsal gözle bakıyorlar. Bu kişiler sadece dindar kişiler de değiller. Farklı gruplardan olan kişiler. İçlerinde Milliyetçiler, Atatürkçüler de var. Bir kısımda tamamen dindar kesimden. Tespihe bir kültür gözüyle bakan kişiler. Yaptığım araştırmalar sonucu tespihin insan tarihi kadar kadim bir tarihe sahip olduğunu öğrendim. Bu durum çok enteresan. Yapılan tılsımlar, kolyeler vs ürünler… Hepsi tespih temelli. Çıkış noktası tespih. Tespih ayrıca bir tek Müslümanlığa mensup kişilerinde kültürü değil. Tespihi Yahudiler, Hristiyanlar, Budistler dahi kullanıyorlar. Sayıları, biçimleri ve farklı özellikleri var. Her birisi bir mana taşıyor. Ben tespih yaptıkça farklı insanlar farklı projelerle bana geldiler. Farklı medya gruplarından teklifler geldi. Röportajlar verdim. İnanır mısınız? 35-40 yıldır minyatür yapıyorum. Ama tespih beni tanıtma konusunda, minyatür yaptığım 35-40 yıldaki bilinirliğimin üzerinde bir bilinirlik yarattı. Ancak şunu da belirtmek isterim ki; tespihle alakası olan kişilerin belki yüzde 1’i minyatüre ilgi duyan kesim. Bu tamamen ayrı bir alan. Ancak ben tarihte bir ‘tespihçi’ olarak tanınmak istemem. Ben Minyatür Sanatçısı olarak tanınmak isterim. Ancak tespihte benim için özeldir” diye konuştu.
KURAN-I KERİM TESPİHE İŞLEYECEK
Şu sıralar dünyada yapılmamış olabileceğini kaydettiği bir proje çalışma içerisinde bulunduğunu ifade eden Kamalı, “Bir tespihte bütün Kuran-ı Kerim’i yazmayı hedefliyorum. Bende bulunan Kuran-ı Kerim 950 sayfadan oluşuyor. Bu çalışmayı 99’luk bir tespihe yaptığınızda her bir habneye 10 sayfayı sığdırmanız gerekiyor. Okunabilir ve doğru olması gerekiyor. Oldukça zor bir şey. Bu projenin heyecanı bunu yapmamı sağlıyor. Bunun vereceği manevi haz inanılmaz büyük” dedi. Tespihe toplumda dini bir sembol olarak bakıldığını ve bu durumun yanlış olduğunu söyleyen Kamalı sözlerini şu şekilde sürdürdü: “Bu bakış açısıyla da tespihe negatif olarak bakılıyor. Halbuki asla öyle değil. Tespihe dini bir sembol olarak bakanlarda vardır, ben buna da saygı duyarım. Karşı da değilim. Ama tamamıyla tespih bir dini öğe değildir.”
EN DEĞERLİ TAŞLAR ÜZERİNE İŞLENİYOR
Koleksiyon değeri taşıyacak bir tespihin 1 ile 1,5 ay içerisinde tamamlandığını kaydeden Kamalı, “ Tespih benim epey zamanımı alıyor. Kendimi sadece tespih yapmaya adarsam 1 senede çıkaracağım tespih sayısı 8-10 adet. En fazla. Bu iş gerçekten çok zor çok meşakkatli bir iş. Büyüteç altında çalışıyorsunuz. Bir çizimi yüksek konsantre altında yapmanız gerek. Hiçbir hata kabul etmiyor. Tabii ki böyle bir çalışma ucuz malzeme üzerine yapılmaz. Haliyle gelen malzeme de üst kalitede olur. Bu yüzden seçilen malzeme önemlidir. En iyi malzeme seçilmelidir. Tespihi yapan usta’nın üzerinde imzası olur. Bunlar pahalı malzemelerdir. Yapan ustalar seçilmiştir. Tespihte ağırlıklı olarak, fildişi, oltu taşı, mamut gibi malzemeler kullanılır. Siyah katalin olur. Ağırlıklı olarak bunlar kullanılır” dedi.
ÜST DÜZEY BÜROKRATLARA HEDİYE EDİLİYOR
Yaptığı tespihlerin devletin üst düzey bürokratları tarafından satın alındığını veya hediye edildiğini söyleyen Kamalı, “Bunlar özel tespihler. Fiyatları yüksek. Bunları alan ve yaptıranlar koleksiyonerlerdir. Bugüne kadar üst düzey bürokratlar benden çok sayıda tespih aldı. Bakanlardan oldu. Hatta yeni bakanlardan bir tanesine verdim. Ama ismini burada belirtemem. Şu anda bir tespih yapıyorum. Padişah serisidir. İmamesinde Cumhurbaşkanımız da var. Büyük bir holding satın alıyor. Hediye edilecek. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a verilecek. Bu açıyla baktığınızda tabii ki onur ve gurur duyuyorsunuz” ifadelerini kullandı.
İZMİR’DE SANATA DAİR BİRKAÇ SÖZ
İzmir’de sanat üzerine söylemek istediği birkaç nokta olduğunu ifade eden Kamalı şu sözleri kaydetti: “İzmir’de sanat ‘olmaz’ diyenlere hep karşı çıktım. Çalışmalarımda hep İzmir’i yansıttım. Kullandım. Bundan da pişmanlık duymadım. Ama gerçekten İzmir’de sanat yapılıyor. ‘İzmir’de sanat olmaz’ diyenlere artık hak veriyorum…”
 

Haber Merkezi