Müzisyenler nefes alamaz hale geldi!

SULTAN GÜMÜŞ - ÖZEL HABER
1 Haziran itibariyle normalleşme adı altında maalesef müziğe, sanata, kültürel - sosyal etkinliklere, eğlence sektörüne yine izin yok, Temmuz sonuna kadar da ne olacağı belli değil. İnsanların, ciddi anlamda dayanacak güçlerinin kalmadığını, nefes alamaz hale geldiklerini kaydeden İzmir Müzisyenler Derneği Başkanı Oktay Çaparoğlu, “Yoksulluk, işsizlik, sosyal ve psikolojik baskı, anlamsızlık ve kaderine terk edilmişlik duygusu daha da katmerleşti” dedi. Öte yandan, sanat camiasında yer alan ünlü sanatçılar, konser vermek istediklerini her fırsatta dile getirerek, sosyal medya üzerinden tepkilerini gösterdi. Kimi gitarının telini söktü, kimi video-kliplerle eleştirisini yaptı. Bu durumu da değerlendiren Çaparoğlu, sanatçıların baskılar yüzünden çaresizliğe düştüğünü vurguladı.

ÖFKE VE HAYAL KIRIKLIĞI İÇİNDE…

“Müzik ve sahne emekçileri öfke ve hayal kırıklığı içinde” diyerek sözlerine başlayan Çaparoğlu, “Pandemi öncesinde müzisyenlerin durumu aslında her zaman sıkıntılı idi. Kötü çalışma şartları, güvencesizlik, düşük ücretler, gece çalışma nedeniyle yaşanan sağlık sorunları, can ve iş güvenliğinden yoksunluk ile kayıt dışı çalışmanın bedelini en ağır şekilde ödeyen bir sanat ve meslek grubuyuz. Düzensiz yaşam, kısmi süreli çalışma ve sürekli işsizlik tehdidi ile insanca bir yaşam kurma imkanını büyük oranda yakalayamayan, ek iş yapmak zorunda kalan müzisyenler, örgütsüz oldukları için sosyal ve ekonomik haklarını savunma imkanını da elde edemediler. Yüzde 90’ı için durum buydu. Her savaşta, afette, sansasyonel bir olayda susturulan müzik, iptal edilen sahneler ile mevcut durumun benzerini daha hafif bir şekilde yaşamaktaydık” dedi.

KAYIT DIŞI ÇALIŞAN MESLEK GRUBU

Yoksulluk, işsizlik, sosyal ve psikolojik baskı, anlamsızlık ve kaderine terk edilmişlik duygusunun daha da katmerleştiğini aktaran Başkan Çaparoğlu, “Müzik ve sahne emekçileri Kovid-19 pandemisi öncesinde de genellikle kayıt dışı çalışan bir meslek grubuydu. Sigortasız ve iş güvencesiz işler, sağlıksız çalışma koşulları, gece çalışmaktan kaynaklanan düzensiz uyku, beslenme sorunları, alkollü ve stresli ortamlar vb. gibi nedenlerle zaten beden ve ruh sağlıkları olumsuz yönde etkilenmekteydi. Müzisyenler ve sahne emekçileri zaten ekonomik, sosyal ve psikolojik sorunlarla her zaman mücadele ediyorlardı. Bu tablonun üzerine pandeminin getirdiği yasaklar da eklenince bu meslek grupları 1 yılı geçkin bir süredir işsiz kaldılar. Gündelik ihtiyaçlarını ancak karşılayabilen, işsizlik güvencesi ve birikimi olmayan bu insanlar geçtiğimiz 1 yıl boyunca zaten yetersiz olan gelirlerini de tamamen kaybettiler” şeklinde konuştu.

BÜYÜK GELİR KAYIPLARI YAŞANDI!

Çaparoğlu, sözlerine şöyle devam etti: “Bu nedenle bu süreçte çaresizlik içinde bir çok dostumuz ev eşyalarını, müzik aletlerini satarak evinin erzak ihtiyacını karşılamaya çalıştı. Ödenemeyen kiralar nedeniyle evinden ayrılmak zorunda kaldı. Hasta ya da engelli yakını olanlar, onların tedavi süresince gerekli bakımı sağlayamadı. Şehir dışında çalışan bazı sokak müzisyenler evlerine geri dönenmediler, barınma imkanı da bulamadılar. Bir çok müzisyen evini kapatarak anne-baba evine döndü. Ailesi ile birlikte 2-3 aile bir kişinin emekli maaşı ya da maaşı ile geçinmeye çalıştılar. Bu durumun ardından İzmir Depreminin yaşanmasıyla onlarca müzisyen çadırlarda yaşamak zorunda kalarak işsizlik ve yoksulluğun getirdiği yüklere ilave sorunlarla baş etmek zorunda kaldılar. 2020 Haziran ortasında normalleşme süreci kısmen de olsa başladı ancak bu dönemde işsiz kalan müzisyenler açısından yeterli bir istihdam olanağı sağlanamadı. Mekanların çoğu kapalı kaldı ya da canlı müziğe ara verdi. 1/3 oranında eğlence mekanı ya da canlı müzik yapılan mekan açıldıysa da süre kısıtlaması nedeniyle hem iş yerleri hem müzisyenler açısından büyük gelir kayıpları yaşandı.”

ÇARESİZLİĞE DÜŞTÜLER

Sokak sanatçılarının da pandemiden en ağır şekilde etkilenen kesimlerden biri olduğunu söyleyen Çaparoğlu, “Her ne kadar mekanlar kapandığında bir süre sokak performansları yapma imkanı olsa da yasaklar nedeniyle uzun süre işsiz kaldılar. Aynı zamanda mekanlarda çalışan müzik emekçileri de sokak müziği yapmaya başladıkları için sokak performansı sergileyen müzisyen sayısının artmasıyla kişi başına düşen gelir azaldı. Kesilen para cezaları, çeşitli kısıtlamalar ve baskılar yüzünden çaresizliğe düştüler. Halen gerçek anlamda bir sanat bir meslek grubu olarak görülmüyoruz ve lüks bir tüketim nesnesi, sadece eğlencelik bir faaliyet olarak görülüyoruz. Meslek örgütleri, albümü olan, besteleri olan, derlemeleri olan, belli anlamda kendini kanıtlamış ve popülerliği olan müzisyenleri kapsamakta. Düğünlerde, barlarda, kafelerde, restoranlarda, otellerde performans sergileyen, müzik icra eden ya da tonmaisterlik, aranjörlük, set sahne işçiliği yapan müzik ve sahne emekçileri hiçbir şartta bu meslek birliklerine üye olamıyor. Dolayısıyla da bu kurumların da böyle bir kapsam genişleme çabasına girmediği de aşikar. Haberdar olmaları ise pandemi sürecine denk geldi. Öncesinde gündemlerine bile almadılar. Müzik emekçilerinin haklarını anayasal güvence altına alma temelinde savunacak bir çabaya girmediler” bilgisini paylaştı.

SANATI VE SANATÇIYI KORUYAN TALEPLER

Tüm müzik ve sahne emekçileri olarak bu süreç içindeki talepleri sıralayan Çaparoğlu, şunları sıraladı: “Kültür ve sanat etkinlikleri üzerindeki kısıtlama ve yasakların kaldırılması, sanat ve eğlence sektörünün yeniden canlanması için gerekli destek ve çalışmaların yapılmasını istiyoruz. Kültür Bakanlığı tarafından müzisyenlere destek amaçlı başlatılan Müzik Susmasın Projesinin kapsamının genişletilmesini ve bu yardımların yılsonuna kadar uzatılmasını istiyoruz. Bu süreçte işsiz kalan müzisyenler dahil herkese asgari ücret tutarında maaş bağlanmasını talep ediyoruz. İşsizlik ödeneğinin iyileştirilerek süresinin pandemi sonuna kadar uzatılmasını talep ediyoruz. Bir an önce mekanların gerekli önlemler alınarak açılması, vergi ve SGK’dan muaf tutulması, kira desteği ve istihdamı teşvik edici sosyal politikaların uygulanmasını, insanların ekmeklerini kazanır hale gelmelerinin sağlanmasını talep ediyoruz. Kayıt dışı çalışmaya karşı tüm sanatçıların ve diğer sektörlerdeki işçi ve emekçilerin sosyal güvenlik şemsiyesi altına alınmasını, sigortalılığı kolaylaştırıcı ve teşvik edici düzenlemeler yapılmasını talep ediyoruz. Sanatı ve sanatçıyı koruyan, sanatını icra ederek ekmeğini kazanmasını sağlayan program ve projelerin uygulanmasını istiyoruz.”

Haber Merkezi