Orman yangınlarına kamulaştırma formülü

HAYRİYE GÜLPERİ TİBİN/ ÖZEL HABER/ Havaların ısınmaya başlamasıyla birlikte Türkiye’nin birçok noktasında olduğu gibi İzmir’de de orman yangınları yeniden gündeme geldi.

Geçtiğimiz günlerde İzmir’in Karaburun ilçesine bağlı Mordoğan Mahallesi yakınlarındaki bir ormanda yangın çıktı. Çevredeki vatandaşların ihbarı üzerine bölgeye gelen ekipler yangına müdahale etti.

Yangının ardından katıldığı program sonrasında basına açıklamalarda bulunan İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay ise yangının elektrik direkleri sebebiyle çıktığı iddiasını paylaştı.

Tugay yaşananlara ilişkin açıklamasında, “İki gün önce Mordoğan'da elektrik tellerinden yangın çıktı. Hava çok sıcak oldukça ne yazık ki yangın riski yüksek bir şekilde devam edecek. Elinde ateş olan herkesin ormanlardan uzak durması lazım” ifadelerine yer verdi. Tugay’ın açıklaması üzerine Elektrik Mühendisleri Odası (EMO) İzmir Şube Başkanı Gülhan Gürler, elektrik direklerinden kaynaklanan orman yangınlarının önüne geçilmesi için ne gibi önlemler alınabileceğini anlattı. Mordoğan yangınına ilişkin de konuşan Gürler, henüz bilirkişi incelemesi sonucunun olmadığını belirterek, “Geçtiğimiz günlerde Mordoğan’da yaşanan orman yangınının elektrik direği veya hatlarından kaynaklandığı ifade edilmekle birlikte, gerçek nedenler yapılacak bilirkişi incelemesiyle ortaya çıkacaktır.” açıklamasında bulundu. 

ELEKTRİK ŞEBEKESİ KAYNAKLI 

Ege Bölgesi’ndeki yangınların bir kısmının mangal ateşi, sigara izmariti gibi nedenlerle meydana geldiğini ifade eden Gürler, çoğu yangının da elektrik şebekesi kaynaklı olduğunu kaydetti. Gürler, değerlendirmesinde şu ifadeleri kullandı:

“Geçmiş yıllardaki deneyimlerimizden biliyoruz ki, Ege Bölgesi’ndeki yangınların bir kısmı mangal ateşi, sigara izmariti veya cam kırıkları gibi nedenlerden kaynaklanırken, birçok orman yangını da elektrik şebekesinden kaynaklanıyor. Önlem olarak elektrik dağıtım şirketleri, ormanlık bölgelerdeki elektrik hatlarını yaz mevsimi öncesi ve mevsim boyunca düzenli olarak kontrol etmeli. Hatlarda tekniğine uygun olmayan veya gevşek ekler ve bağlantılar, kırık izolatörler, uygun olmayan yüksek gerilim (YG) sigortalar düzeltilmeli; topraklama sistemlerinin işlerliği ve yönetmeliklere uygunluğu denetlenmeli. Elektriksel koruma önlemleri kontrol edilmeli, elektrik direklerinin dipleri temizlenmeli ve hat güzergâhındaki ağaçların bakımı yapılmalı. Özetle, nakil hatları ve trafoların bulunduğu bölgelerde temizlik çalışmaları yürütülmeli. Orman Genel Müdürlüğü, orman içindeki tüm elektrik hattı güzergâhlarındaki ağaçların bakımını ve budamasını takip etmeli, dalların iletim hatlarına temas etmesine izin vermemeli.” 

KAMULAŞTIRMA ÇAĞRISI 

Gürler, elektrik dağıtım hatlarının işletilmesinin özelleştirildiğine de dikkat çekerek bakım ve onarım çalışmalarının kar amacıyla taşeron firmalara ihale edildiğini anlattı. Eksik bırakılan her hizmetin ölümlü kazalara ve orman kaybına neden olabileceğini vurgulayan Gürler, açıklamasına şöyle devam etti:

“Zaman zaman yangınlara neden olan elektrik dağıtım hatları, özelleştirmelerden sonra özel dağıtım şirketleri tarafından işletiliyor. Bakım ve onarım çalışmaları, daha fazla kâr elde etme amacıyla taşeron firmalara ihale ediliyor. Teknik kapasitesi ve yetkinliği azalan dağıtım şirketlerinin eksik bıraktığı her hizmetin, ölümlü kazalara ve orman gibi milli servetimizin kaybına yol açabileceği unutulmamalı. Yazın yangınlar, kışın kar yağışıyla birlikte yaşanan yaygın elektrik kesintileri ve can kayıplarına yol açan bu yıpratıcı sarmaldan çıkış için kesin çözüm; elektrik dağıtım şebekesinin kamulaştırılması, gerekli teknik personelin istihdam edilmesi, yatırımların yapılması ve alanın merkezi bir planlama ve kamusal anlayışla yeniden yapılandırılması olmalı.” 

ZAMANINDA MÜDAHALE VURGUSU

Son olarak yangınlara zamanında müdahale etmenin öneminden de bahseden Gürler, “Öte yandan, yangınların büyümeden en kısa sürede söndürülmesi için teknik hazırlık yapılmalı. Yangınlar, yanacak ağaç kalmadığı için değil, zamanında müdahale edilerek söndürülmeli. Günümüzde yangınların büyümeden tespit edilebileceği sensörler, kameralar, görüntü işleme ve yapay zekâ yazılımlarının kullanıldığı sistemler devreye alınmalı; müdahale ekipmanlarının yanı sıra yangın algılama ve erken uyarı sistemlerine de yatırım yapılmalı” açıklamasında bulundu.