Oyuncakta yeni dönem: 2026’da etiketsiz ürüne ithalat yasağı başlıyor

Ticaret Bakanlığı, Türkiye'ye ithal edilen oyuncakların denetim süreçlerinde çığır açacak kritik bir düzenlemeyi hayata geçiriyor. 1 Ocak 2026 itibarıyla yürürlüğe girecek yeni uygulama, çocuk sağlığını korumayı, piyasadaki kayıtdışı ürünleri minimize etmeyi ve tüketici şeffaflığını en üst düzeye çıkarmayı hedefliyor. Bu tarihten itibaren yapılacak ithalat denetimlerinde, oyuncakların üzerinde veya ambalajında imalatçı ve ithalatçı firmanın bilgilerinin eksiksiz yer alması zorunlu hale gelecek. Eksik bilgi içeren başvurular "işaretleme eksikliği" gerekçesiyle kesinlikle reddedilecek.

DENETİMLER SIKILAŞIYOR: ARTIK GERİ DÖNÜŞ YOK

Bakanlık, yıllardır sürdürdüğü Oyuncakların İthalat Denetimi Tebliği ve Oyuncak Güvenliği Yönetmeliği kapsamındaki kontrolleri, Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi (TAREKS) üzerinden bir üst seviyeye taşıyor.

Mevcut mevzuat, imalatçıların ticari isim, marka ve adres bilgilerini oyuncağın üzerinde bulundurmasını şart koşsa da, Bakanlık ekipleri sahada yaptıkları denetimlerde üzerinde veya ambalajında gerekli kimlik bilgileri bulunmayan çok sayıda ürünle karşılaştı. Bu durum, hem piyasa takibi hem de ürün güvenliği açısından ciddi riskler oluşturuyordu.

Ticaret Bakanlığı bu tespitten hareketle ilgili oda, borsa ve sivil toplum kuruluşlarına gönderdiği uyarı yazısıyla yeni dönemin sinyallerini verdi.

1 Ocak 2026'dan itibaren geçerli olacak kurala göre, ithalat aşamasındaki oyuncak denetimlerinde;

İmalatçı ve ithalatçının isimleri,

Kayıtlı ticari isimleri veya ticari markaları,

Adresleri, gibi hayati bilgiler, oyuncağın üzerinde, bunun mümkün olmadığı durumlarda ambalajında ya da yanında yer alan bir belgede kontrol edilecek. Bu bilgileri taşımayan ürünlerin ithalat başvuruları, "işaretleme eksikliği" sebebiyle olumsuz sonuçlanacak.

TÜKETİCİ DERNEKLERİNDEN TAM DESTEK: "KRİTİK BİR DÜZENLEME"

Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Ergün Kılıç, düzenlemeyi "çocuk sağlığını koruyan kritik bir adım" olarak nitelendirerek uygulamanın önemine dikkat çekti. Kılıç, özellikle çocuklara yönelik ürünlerde üreticinin kim olduğunun bilinmesinin güvenlik ve şeffaflık açısından hayati olduğunu vurguladı.

Kılıç'a göre, etiket üzerindeki bu şeffaflık:

Vatandaşların riskli ve güvenli oyuncak arasındaki farkı kolayca ayırt etmesini sağlayacak.

Güvenli olmayan ürünlerin piyasaya girişini ciddi şekilde azaltacak.

İzlenebilirliği artırarak, bir sorun anında ürünlerin geri çağrılma süreçlerini hızlandıracak.

"Bugüne kadar üreticisi veya ithalatçısı belli olmayan ürünler nedeniyle birçok tüketici şikayetinde iade, değişim ya da zarar tazmini yapılamıyordu. Bu yeni uygulama, tüketicinin muhatabını netleştiriyor" diyen Kılıç, uygulamanın aynı zamanda kayıt dışı ürünleri azaltarak, düzenli ve kaliteli üretim yapan firmalar için sağlıklı bir rekabet ortamı yaratacağını belirtti. Tüketicinin ayıplı ürün karşısındaki tazminat hakkının kullanımında da önemli bir güvence sağlanmış olacak.

SEKTÖR TEMSİLCİLERİNDEN "GEÇİŞ SÜRECİ" ÇAĞRISI

Düzenlemenin hedeflerine katıldıklarını belirten sektör temsilcileri ise uygulama takviminin revize edilmesini talep ediyor. Toptan Oyuncakçılar Birlikteliği Toplu İş Yeri Yapı Kooperatifi Başkanı Ender Mıcık, uygulamanın geçmişte de gündeme geldiğini ve özellikle ithalatçı firmalar için bazı operasyonel zorluklar barındırdığını ifade etti.

Mıcık, etiketsiz ürün temin eden firmaların hiçbir hazırlık, yatırım veya test maliyeti üstlenmemesinin, sektörde emek harcayan firmalara karşı haksız rekabete yol açabileceğine dikkat çekti. İthalatçı firmaların siparişlerini yıllık bazda planladığını ve ürünlerin büyük çoğunluğunun bu bilgilendirme yapılmadan önce etiketlenmiş ve kolilenmiş olduğunu belirten Mıcık, bir geçiş sürecinin tanınması gerektiğini savundu.

Mıcık, "Sektör açısından önemli etkileri bulunan bu düzenlemenin daha geniş bir hazırlık süreciyle ve tüm paydaşların görüşleri alınarak hayata geçirilmesinin faydalı olacağı kanaatindeyiz" diyerek, ithalatçıların üzerindeki ürün güvenliği sorumluluğunun etiket bilgisine rağmen değişmediğini de sözlerine ekledi.

Bakanlığın bu kararlı adımı, piyasayı şeffaflaştırma ve en hassas tüketici grubu olan çocukları koruma misyonunu güçlendirirken, ithalatçı firmaların 2026 yılına kadar stok ve tedarik zincirlerini bu yeni zorunluluğa göre hızla adapte etmeleri bekleniyor.